Hội thảo nhằm nâng cao nhận thức về sự cần thiết của việc đưa nội dung người cao tuổi vào quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, đặc biệt trong bối cảnh già hoá dân số nhanh, đồng thời thảo luận để đưa ra các giải pháp nhằm thực hiện nội dung này tốt hơn trong thời gian tới.
Hai vấn đề đặt ra đối với công tác QLRRTT DVCĐ: thứ nhất, làm thế nào để phát huy vai trò và sự đóng góp của NCT – một lực lượng tại chỗ ngày càng tăng, nhất là khi phần lớn NCT đang thuộc độ tuổi trẻ, có sức khỏe, có kinh nghiệm, kỹ năng, uy tín, tiếng nói, trách nhiệm ở cộng đồng; Thứ hai, làm thế nào để đảm bảo các nhu cầu đặc thù, giảm các yếu tố rủi ro hay tính dễ bị tổn thương của NCT liên quan đến sức khỏe, tình trạng khuyết tật, an sinh thu nhập, sắp xếp cuộc sống…khi phần lớn NCT có bệnh mạn tính, 11,7% NCT là người khuyết tật, số NCT có hoàn cảnh khó khăn còn cao và tỉ lệ NCT sống một mình hoặc sống với vợ/chồng hay gia đình khuyết thế hệ (chỉ có NCT sống với cháu dưới 15 tuổi) có xu hướng tăng cao, chiếm đến 35% NCT.
ĐƯA NỘI DUNG NGƯỜI CAO TUỔI VÀO QUẢN LÝ RỦI RO THIÊN TAI DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG
Tại Hội thảo “Đưa nội dung người cao tuổi vào quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng” diễn ra ngày 27/10 tại Hà Nội do được tổ chức với mục đích nâng cao nhận thức về sự cần thiết của việc đưa nội dung người cao tuổi vào quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng. Đồng thời, Hội thảo cũng thảo luận để đưa ra các giải pháp nhằm thực hiện nội dung này tốt hơn trong thời gian tới.
Nước ta hiện có 12 triệu người cao tuổi, trong đó, có khoảng 2/3 người có độ tuổi từ 60-69, có sức khỏe và có nhiều kinh nghiệm trong phòng, chống thiên tai. Trong thực tế, người cao tuổi đã và đang có vai trò hết sức quan trọng trong lĩnh vực phòng, chống thiên tai. Việc lồng ghép nội dung người cao tuổi vào các hoạt động quản lí rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng là rất cần thiết.
Phát biểu tại Hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Phòng, chống thiên tai, Phó Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia về Phòng, chống thiên tai Nguyễn Văn Tiến nhấn mạnh, trong công tác phòng, chống thiên tai, người cao tuổi luôn được quan tâm, đảm bảo an toàn, sức khoẻ trước thiên tai. Đồng thời, lãnh đạo Ban Chỉ đạo quốc gia về Phòng, chống thiên tai qua các thời kỳ luôn trân trọng những đóng góp của người cao tuổi, luôn xem người cao tuổi là điểm tựa, tấm gương học tập cho các thế hệ cán bộ làm phòng, chống thiên tai tại các cấp, đặc biệt là tại cấp cơ sở.
Quang cảnh hội thảo. (Ảnh: TA)
Lời hiệu triệu toàn dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thư gửi đồng bào phòng chống lũ lụt năm 1947 có nội dung “Tôi tha thiết kêu gọi đồng bào bất kỳ già trẻ, trai gái, mọi người đều phải coi việc canh đê, phòng lụt là việc cần thiết của mình”. Lời hiệu triệu khẳng định công tác phòng, chống thiên tai là trách nhiệm của toàn xã hội, toàn dân và lấy người dân là trung tâm. Quan điểm này đã được Chính phủ quán triệt sâu sắc và chỉ đạo trong 76/NQ-CP ngày 18.6.2018 của Chính phủ về Công tác phòng chống thiên tai, Chiến lược Phòng, chống thiên tai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Đề án ‘Nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, đến năm 2030”, ông Nguyễn Văn Tiến nhấn mạnh.
Theo đó, với nỗ lực rất lớn từ các Bộ, ngành trung ương và địa phương, các tổ chức trong nước và quốc tế, nhiều hoạt động tập huấn, truyền thông nâng cao nhận thức, năng lực cộng đồng đã được triển khai thực hiện và đã đạt được nhiều thành công đáng ghi nhận. Nhiều mô hình tốt, nhiều cá nhân xuất sắc đã được ghi nhận, tuyên truyền và nhân rộng tại nhiều địa phương trên cả nước, ông Nguyễn Văn Tiến nhấn mạnh.
HỖ TRỢ NGƯỜI CAO TUỔI, PHÁT HUY KINH NGHIỆM TRONG QUẢN LÝ RỦI RO THIÊN TAI
Tại Hội thảo, các đại biểu đã được nghe những bài tham luận về khái niệm, cơ sở pháp lý và sự cần thiết của việc đưa người cao tuổi vào quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, các vấn đề đặt ra và thực hành tốt đã được thực hiện tại một số địa phương.
Các đại biểu cũng đã tập trung thảo luận nhóm với chủ đề “Cần làm gì để đưa nội dung người cao tuổi vào quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng”. Kết quả thảo luận nhóm của các đại biểu tập trung vào một số điểm như vai trò và khả năng đóng góp của người cao tuổi trước, trong và sau thiên tai, các khoảng trống trong nhận thức, trong luật pháp chính sách cũng như việc áp dụng luật pháp chính sách và đưa ra một số khuyến nghị để có thể thực hiện tốt hơn công tác đưa nội dung người cao tuổi vào quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng.
Phát biểu tham luận tại Hội thảo, Giám đốc Tổ chức Hỗ trợ Người cao tuổi quốc tế tại Việt Nam Trần Bích Thủy, cho biết, thực tế đó đặt ra 2 vấn đề đối với công tác quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng. Thứ nhất, là làm thế nào để phát huy vai trò và sự đóng góp của người cao tuổi, một lực lượng tại chỗ ngày càng tăng, nhất là khi phần lớn người cao tuổi đang thuộc độ tuổi trẻ, có sức khỏe, có kinh nghiệm, kỹ năng, uy tín, tiếng nói, trách nhiệm ở cộng đồng.
Trong công tác phòng, chống thiên tai, người cao tuổi luôn được quan tâm, đảm bảo an toàn, sức khoẻ trước thiên tai.
Thứ hai, làm thế nào để đảm bảo các nhu cầu đặc thù, giảm các yếu tố rủi ro hay tính dễ bị tổn thương của người cao tuổi liên quan đến sức khỏe, tình trạng khuyết tật, an sinh thu nhập, sắp xếp cuộc sống… Trong khi đó, phần lớn người cao tuổi có bệnh mãn tính, 11,7% người cao tuổi là người khuyết tật, số người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn còn cao và tỉ lệ người cao tuổi sống một mình hoặc sống với vợ/chồng hay gia đình khuyết thế hệ có xu hướng tăng cao, chiếm đến 35% người cao tuổi.
“Công tác phòng, chống thiên tai là nhiệm vụ của mỗi cá nhân, gia đình, cộng đồng và của tất cả các cấp, các ngành. Việc đưa nội dung người cao tuổi vào quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng chỉ thành công nếu mỗi chúng ta, mỗi tổ chức chúng ta thực hiện nội dung này trong các hoạt động, chương trình phòng, chống thiên tai của tổ chức mình”, bà Trần Bích Thuỷ nhấn mạnh.
Theo ông Nguyễn Văn Danh, nguyên Phó Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ tỉnh Quảng Ngãi chia sẻ: “Người cao tuổi tại địa phương luôn được coi là một trong số các nguồn lực tại chỗ mà chúng ta không thể bỏ qua. Những tri thức bản địa của họ đóng một vai trò quan trọng khi thực hiện các hoạt động quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng tại địa phương đặc biệt là các hoạt động đánh giá, kiểm chứng thông tin và xây dựng kế hoạch phòng chống thiên tai”.
Bà Khoa, NCT, là một trong mười thành viên chủ chốt của nhóm HTKT phường Cẩm Nam, tp Hội An, tỉnh Quảng Nam, được chọn tham gia đánh giá RRTTDVCD) cho biết, “Thông qua các hoạt động đã được tham gia trong chương trình Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, tôi trở nên tự tin hơn. Tôi nhận thấy giờ đây tôi có thể trao đổi với các cán bộ chuyên về lĩnh vực phòng, chống thiên tai của địa phương, cán bộ lãnh đạo của phường về công tác người cao tuổi trong các hoạt động phòng chống thiên tai. Trước đây, người cao tuổi thường bị đánh giá là nhóm dễ bị tổn thương, cần được nhận hỗ trợ, mà bị quên đi khả năng đóng góp của họ vào công tác phòng chống thiên tai của địa phương. Với sự tham gia của Hội người cao tuổi cũng như người cao tuổi tại địa phương, chính quyền địa phương đã lắng nghe ý kiến của chúng tôi, và có những nhận định khác, chúng tôi được khuyến khích tham gia”...
Tuấn Anh