Chủ Nhật, 13/10/2024
Nghiệp vụ công tác tuyên giáo
Thứ Hai, 17/3/2014 21:39'(GMT+7)

Nâng cao tính chuyên nghiệp, hiện đại cho các nhà báo

Quang cảnh hội nghị. (Ảnh: TTXVN)

Quang cảnh hội nghị. (Ảnh: TTXVN)

Đây là dự án duy nhất trong lĩnh vực thông tin giữa Chính phủ Thụy Điển và Chính phủ Việt Nam, nằm trong Hiệp định khung về hợp tác phát triển giai đoạn 2010-2011.

Mục tiêu của dự án là bồi dưỡng cho đội ngũ nhà báo Việt Nam để nâng cao tính chuyên nghiệp, hiện đại, độc lập, tự chủ theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Các hoạt động của dự án tập trung vào hai nhiệm vụ chính là tăng cường nâng cao năng lực cho lãnh đạo và cán bộ Trung tâm bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ báo chí để Trung tâm trở thành cơ sở đào tạo bồi dưỡng nâng cao chuyên nghiệp và có uy tín cho đội ngũ nhà báo Việt Nam; hỗ trợ ngân sách tổ chức các hoạt động bồi dưỡng nghiệp vụ cho cơ quan quản lý báo chí và nhà báo.

Ông Hoàng Hữu Lượng, Cục trưởng Cục Báo chí (Bộ Thông tin và Truyền thông), Giám đốc Dự án cho biết trong ba năm thực hiện dự án, Trung tâm bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ báo chí đã triển khai các hoạt động đào tạo dưới nhiều hình thức (ngắn hạn, tại chỗ, đào tạo quản lý, hội thảo tư vấn) cho gần 2.000 nhà báo và 100 cơ quan báo chí.

Trung tâm đã xây dựng các chương trình đào tạo chất lượng, phù hợp với nhu cầu bồi dưỡng nghiệp vụ của các cơ quan báo chí và các nhà báo Việt Nam. Nhiều cơ quan báo chí đã chủ động lựa chọn Trung tâm là đầu mối để tổ chức các đoàn khảo sát hoạt động báo chí quốc tế hoặc các khóa đào tạo tại chỗ.

Trung tâm đã tổ chức một số hoạt động đào tạo kỹ năng, tập trung vào các nội dung như kỹ năng viết báo về các vấn đề cấp thiết của xã hội như biến đổi khí hậu, phóng sự điều tra; kỹ năng biên tập trong tòa soạn hội tụ; kỹ năng quản lý báo chí, việc sử dụng mạng xã hội trong các cơ quan báo chí…

Bên cạnh các khóa đào tạo về kỹ năng, Trung tâm đã tổ chức bốn khóa học về quản lý báo chí “Kinh doanh và tiếp thị báo chí”; “Báo chí và mạng xã hội” nhằm giúp các lãnh đạo cơ quan báo chí Việt Nam có cơ hội tiếp cận với nhiều phương pháp điều hành và kinh doanh báo chí hiệu quả trong môi trường báo chí hội tụ, góp phần nâng cao vai trò tự chủ của các cơ quan báo chí.

Trong quá trình giảng dạy tại các khóa học cũng như hội thảo tư vấn, các chuyên gia quốc tế đã cung cấp thông tin về xu thế phát triển tất yếu của nền báo chí thế giới, mô hình kinh doanh báo chí ở các nước phát triển để tăng cường khả năng độc lập về tài chính của các cơ quan báo chí.

Đây là những điểm cơ bản để các cơ quan báo chí, cơ quan quản lý nhà nước về báo chí có thể xây dựng và trình Bộ Thông tin và Truyền thông những đề xuất quan trọng cho chiến lược phát triển báo chí Việt Nam trong tương lai./.

(TTXVN)


Phản hồi

Các tin khác

Phát huy CNTT trong giảng dạy các môn lý luận chính trị

Trước đây, trong đào tạo theo mô hình niên chế thì việc giảng dạy các môn lý luận chính trị [LLCT] ở bậc đại học chủ yếu theo phương pháp dạy học truyền thống [PPDHTT] “thầy đọc, trò ghi” một cách thụ động, chưa thực sự gây hứng thú và phát huy tính tích cực, chủ động của người học. Hiện nay, trong đào tạo theo mô hình tín chỉ với vị trí trung tâm đã được hoán đổi từ “thầy” sang “trò”, lấy “tự học làm cốt” thì vấn đề đặt ra là phải làm sao phát huy được tính tích cực, chủ động của người học. Hơn nữa, trong xu thế đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo [GD&ĐT] hiện nay cùng với đổi mới về chương trình, nội dung, giáo trình… thì vấn đề đổi mới phương pháp giảng dạy là vấn đề hết sức quan trọng đang đặt ra cho đội ngũ giảng viên trong quá trình giảng dạy, nhất là giảng dạy các môn LLCT vốn “trừu tượng”, “khô khan”… Phương pháp dạy học tích cực [PPDHTC] được hiểu là cách thức mà cả người dạy và người học tiến hành theo một quy trình, kế hoạch, kịch bản nhất định nhằm phát huy tính tích cực, chủ động của người học trong quá trình nhận thức. Để có thể áp dụng một cách hiệu quả phương pháp này đòi hỏi giảng viên phải luôn biết khai thác và sử dụng các trang thiết bị hiện đại làm “công cụ hỗ trợ” đắc lực cho quá trình dạy học. Còn học viên với tư cách là “diễn viên chính” giữ vai trò trung tâm trong quá trình dạy học phải tích cực, chủ động, sáng tạo, biết phối hợp chặt chẽ với giảng viên trong quá trình lĩnh hội tri thức thông qua các phương tiện dạy học hiện đại liên quan đến công nghệ thông tin [CNTT] như mạng Internet, truyền hình trực tuyến, máy vi tính, laptop cá nhân... nghĩa là CNTT là công cụ không thể thiếu trong quá trình dạy học hiện đại, qua đó cho chúng ta thấy rằng giữa PPDHTC và CNTT có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, bổ sung, hỗ trợ cho nhau trong quá trình dạy học. Việc dạy và học trong thời đại mới luôn chứa đựng một khối lư­ợng tri thức, thông tin lớn, bùng nổ và tăng nhanh. Nội dung thông tin ngày càng chuyên sâu và phức tạp khiến việc dạy học theo phương pháp truyền thống không đáp ứng được, tất yếu đòi hỏi phải có phương pháp tiếp cận thông tin mới, nên phải đổi mới cách dạy và học. Nội dung đào tạo có nhiều biến đổi, nên người thầy giờ đây “chỉ nên giới thiệu những giá trị cốt lõi, còn lại chủ yếu là gợi mở, giúp cách học, cách tiếp cận, cách phân tích và tổng hợp, giải quyết vấn đề, tức là nhằm phát triển năng lực”[1]. Tức là, thay vì dạy kiến thức thì người dạy phải trang bị cho người học cách học, phương pháp tự học một cách hiệu quả, nói cách khác thầy giáo giờ đây không phải là “thầy dạy” mà phải là “thầy học”. Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - công nghệ nói chung và CNTT nói riêng đã tác động sâu sắc đến sự phát triển của tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội, đặc biệt, việc ứng dụng CNTT trong dạy học là xu thế phát triển tất yếu của nền giáo dục hiện nay. Ứng dụng CNTT vào dạy học là một xu hướng hiện đại hóa quá trình dạy và học, làm thay đổi cách dạy và cách học, giúp người học tham gia học tập một cách chủ động, tích cực và sáng tạo, tăng cường tính trực quan, góp phần nâng cao chất lượng lĩnh hội và nắm vững kiến thức, phát triển năng lực tư duy độc lập, sáng tạo của người học. Hiệu quả của ứng dụng CNTT trong dạy học đã được chứng minh bằng thực tiễn sự phát triển nhanh chóng của GD&ĐT trong nước và trên thế giới những năm qua, điều đó đã khẳng định tính ưu việt của nó đối với sự phát triển của nền giáo dục hiện đại. Chính vì vậy, đổi mới phương pháp dạy học bằng việc ứng dụng CNTT là một chủ đề lớn được UNESCO đưa ra thành chương trình của thế kỷ XXI và dự đoán sẽ tạo ra sự thay đổi căn bản của nền giáo dục. Quán triệt quan điểm đó, trong Chỉ thị 29/2001/CT-BGD&ĐT của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cũng đã nêu rõ: Đối với giáo dục và đào tạo, CNTT có tác động mạnh mẽ, làm thay đổi phương pháp, phương thức dạy và học. CNTT là phương tiện để tiến tới một xã hội học tập. Trong những năm gần đây, việc áp dụng PPDHTC với sự hỗ trợ của CNTT đã được quan tâm nghiên cứu và triển khai thực hiện ở hầu hết các trường đại học trên toàn Quốc. Trên thực tế, qua khảo sát ở một số trường đại học, cụ thể là ở khối các trường đào tạo về chuyên môn kỹ thuật như Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Xây dựng, Đại học Giao thông vận tải, Đại học Công nghiệp Hà Nội, Học viện Công nghệ bưu chính viễn thông, Học viện Kỹ thuật mật mã, Học viện Kỹ thuật Quân sự… cho thấy, mặc dù các học viện, nhà trường này đều là những trường đại học có bề dày lịch sử trong đào tạo ở các chuyên ngành khác nhau thuộc lĩnh vực khoa học kỹ thuật, song việc áp dụng PPDHTC với sự hỗ trợ của CNTT nhìn chung hiện chưa được áp dụng triệt để, đồng bộ nên chưa phát huy hết tác dụng và hiệu quả trong giảng dạy nói chung, trong giảng dạy LLCT nói riêng, qua đó đã và đang xuất hiện những hạn chế, bất cập nhất định mà nguyên nhân của nó có thể do nhận thức của đội ngũ giảng viên về phương pháp này chưa đầy đủ nên còn lưỡng lự, chưa mạnh dạn áp dụng đổi mới; có thể do trình độ khai thác, sử dụng CNTT còn hạn chế, mà bản thân đã “có tuổi”, ngại học tập bổ túc nên lảng tránh việc ứng dụng CNTT trong giảng dạy; hoặc là do cơ sở hạ tầng và các trang thiết bị CNTT của cơ sở đào tạo còn hạn chế, thiếu đồng bộ nên việc triển khai ứng dụng CNTT của đội ngũ giảng viên phục vụ cho quá trình dạy học theo phương pháp tích cực gặp khó khăn… Trong bối cảnh chung đó, việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy LLCT theo học chế tín chỉ ở các trường đại học thời gian qua đã đạt được những kết quả cơ bản, đánh dấu bước chuyển biến mới về nhận thức tư duy của đội ngũ cán bộ, giảng viên từ chỗ sử dụng phương pháp “truyền thống” là chủ yếu chuyển sang PPDHTC với sự trợ giúp của CNTT vào nghiên cứu và giảng dạy nhằm không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo thực hiện có hiệu quả mục tiêu, yêu cầu đào tạo của từng trường. Hiện nay, hầu hết giảng viên giảng dạy LLCT trong các trường đại học đều có thể sử dụng laptop, máy vi tính để khai thác các nguồn tư liệu phục vụ cho công tác nghiên cứu, biên soạn các chuyên đề bài giảng. Một số giảng viên có khả năng sử dụng khá thành thạo phần mềm cơ bản để tra cứu, nâng cao kiến thức chuyên môn, hỗ trợ soạn giảng, làm đề thi, kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của người học một cách tự giác và hiệu quả. Tuy nhiên, những kết quả đã đạt được về ứng dụng CNTT trong giảng dạy LLCT ở các trường đại học vẫn còn khiêm tốn, những khó khăn, vướng mắc và những thách thức vẫn còn ở phía trước bởi những vấn đề nảy sinh từ thực tiễn. Hiện nay, trình độ, kiến thức về CNTT, kỹ năng sử dụng máy tính và các phương tiện hỗ trợ của giảng viên không đồng đều, kỹ năng về CNTT của một số giảng viên chưa đủ vượt ngưỡng trong sử dụng các thao tác cơ bản, dẫn đến sự né tránh. Bên cạnh đó, phương pháp dạy học “truyền thống” chưa được xoá bỏ triệt để, vẫn còn tồn tại như một lối mòn, thói quen khó thay đổi, sự tương tác giữa người và máy trong hỗ trợ dạy học còn lúng túng, chưa khai thác và phát huy đầy đủ vai trò, tính ưu việt của CNTT trong dạy học để khắc phục những hạn chế, nhược điểm của phương pháp dạy học truyền thống. Đây là một trở ngại lớn trong việc triển khai thực hiện ứng dụng CNTT trong giảng dạy LLCT ở các trường đại học hiện nay... Mặt khác, trình độ, kỹ năng hiểu biết CNTT, sử dụng máy tính của đội ngũ giảng viên không đồng đều, còn rất khái lược, giản đơn, một số mới dừng lại ở mức độ “xoá mù” tin học. Việc ứng dụng CNTT còn đơn điệu, thiết kế soạn giảng các slide còn rối, thiếu hợp lý (quá nhiều chữ, hình ảnh chưa tiêu biểu phản ánh sát với nội dung chuyên đề và mang tính giáo dục thuyết phục cao, lựa chọn phông chữ, màu sắc, độ tương phản… và tình trạng lạm dụng hiệu ứng phần mền theo ý chí chủ quan còn khá phổ biến), mà chưa tập trung đi sâu khai thác đầy đủ những tiện ích của CNTT với tư cách là nhân tố “đột phá” mạnh mẽ trong PPDHTC. Trong khi đó, việc kết nối các kênh thông tin điện tử, thư viện điện tử và Internet vào thiết kế bài giảng góp phần nâng cao còn nhiều chất lượng bài giảng, gây hứng thú cho người học. Do đó, việc ứng dụng CNTT với đầy đủ ý nghĩa của nó, sẽ làm cho quá trình dạy và học hiệu quả hơn. Như vậy, có thể nhận thấy rằng trong số các công cụ hiện đại trợ giúp cho con người trong học tập, lao động và sinh hoạt hiện nay thì CNTT là một trong những công cụ hiện đại, tiên tiến và hữu hiệu nhất giúp chúng ta tìm kiếm, xử lý, truyền bá, tiếp thu thông tin một cách nhanh chóng và hiệu quả. Để biến nó trở thành công cụ giúp việc đắc lực cho hoạt động của con người nói chung và cho việc giảng dạy nói riêng thì đòi hỏi người sử dụng nó phải được trang bị những kiến thức, kỹ năng cần thiết liên quan đến lĩnh vực này như máy vi tính, phần mềm chuyên dùng, mạng internet, website... Tuy nhiên, phải xác định rõ CNTT chỉ là công cụ hỗ trợ cho quá trình dạy học để nâng cao chất lượng và hiệu quả giảng dạy của giảng viên chứ bản thân nó không phải là phương pháp nên nếu lạm dụng nó, sử dụng nó không đúng mục đích, đúng lúc, đúng chỗ thì sẽ phản tác dụng. Để nâng cao chất lượng giảng dạy các môn LLCT thông qua PPDHTC với sự hỗ trợ của CNTT một cách hiệu quả, thiết nghĩ cần phải tập trung vào một số giải pháp căn bản sau: Trước hết, mỗi giảng viên phải có phông kiến thức đủ rộng và đủ sâu. Theo nguyên tắc “Nội dung nào, phương pháp đó”, tức là muốn đổi mới phương pháp giảng dạy trước hết phải đổi mới, điều chỉnh về nội dung giảng dạy cho phù hợp. Vì thế, mỗi giảng viên phải tự mình ý thức việc tự học để không ngừng nâng cao hiểu biết, trau dồi về chuyên môn nghiệp vụ cho đủ “sâu”. Ngoài kiến thức chuyên môn của mình thì cũng phải trang bị cho mình một phông kiến thức đủ “rộng”, mà trước hết là phải nắm vững kiến thức của các bộ môn liên quan trong hệ thống các môn LLCT (Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, Đường lối cách mạng của Đảng CSVN…) vì giữa chúng có quan hệ khăng khít, gắn bó chặt chẽ với nhau, bổ sung, hỗ trợ cho nhau trong mỗi bài giảng. Muốn áp dụng được PPDHTC với sự hỗ trợ của CNTT một cách hiệu quả thì trước hết giảng viên phải làm chủ được kiến thức chuyên môn, am hiểu lý luận và các kiến thức liên quan đến lĩnh vực KHXH&NV, đồng thời biết sử dụng thành thạo các trang thiết bị kỹ thuật hiện đại để phục vụ cho công tác giảng dạy. Thứ hai, quán triệt và thực hiện tốt nguyên tắc “gắn lý luận với thực tiễn”. Khi đã có kiến thức đủ rộng, giảng viên cần phải đầu tư chiều sâu cho chuyên ngành của mình giảng dạy. Giảng dạy các môn LLCT nhất thiết phải liên hệ với thực tiễn, gắn liền lý luận với thực tiễn. Nếu như trong giảng dạy lý thuyết việc lấy ví dụ minh họa quan trọng một (nó sẽ giúp cho người học có thể hiểu và vận dụng được kiến thức lý thuyết vào thực tiễn) thì trong giảng dạy LLCT việc lấy ví dụ minh họa hoặc chứng minh bằng thực tiễn sinh động quan trọng gấp nhiều lần vì kiến thức LLCT vốn rất cô đọng, khô khan, được khái quát từ thực tiễn. Chính vì vậy, muốn cho bài giảng sinh động giàu sức thuyết phục, giảng viên cần phải liên hệ với thực tiễn của thế giới, của đất nước, của ngành nghề, của đơn vị. Việc liên hệ này tuỳ thuộc vào khả năng của mỗi giảng viên, có thể giảng viên tự liên hệ trong bài giảng và chỉ cho học viên thấy rõ điều đó được thể hiện trong thực tế cuộc sống. Giảng viên có thể gợi mở, đàm thoại với học viên, dẫn ra những thực tiễn của đất nước, đơn vị và từ đó khái quát làm sáng tỏ về mặt lý luận. Một trong những nguyên nhân dẫn đến kết quả đào tạo chưa cao là do phương pháp giảng dạy của giảng viên chưa chú trọng liên hệ với thực tiễn kinh tế - xã hội xung quanh. Các bộ môn LLCT có mặt trong tất cả các lĩnh vực của cuộc sống xã hội từ vấn đề nhỏ nhặt nhất trong sinh hoạt đời thường đến những vấn đề trọng đại của đất nước. Vì thế, một trong những vấn đề đổi mới giảng dạy LLCT nhất thiết phải chú trọng liên hệ với thực tiễn mới nâng cao được chất lượng, hiệu quả đào tạo. Thứ ba, chủ động, tích cực tìm tòi và mạnh dạn áp dụng phương pháp mới. Thực tế dạy học đã chứng minh rằng, không có một phương pháp dạy học nào tối ưu cho tất cả mọi đối tượng, vì dạy học vừa là khoa học vừa là nghệ thuật. Khoa học ở chỗ giảng viên phải bảo đảm chương trình, nội dung, mục tiêu đào tạo… nghệ thuật là giảng viên phải tuỳ theo đối tượng, tình hình cụ thể của lớp học mà có cách thức giảng dạy đáp ứng yêu cầu, đạt chất lượng, hiệu quả cao. Vì thế, đổi mới giảng dạy phụ thuộc vào bản thân mỗi giảng viên chứ không ngồi chờ cấp trên nghĩ ra. Để có thể áp dụng được PPDHTC trong giảng dạy thì ngoài phương pháp thuyết giảng truyền thống thì mỗi giảng viên cần mạnh dạn tìm tòi, áp dụng những phương pháp mới như: tổ chức học tập theo nhóm, dạy học dựa trên vấn đề, dạy học bằng phương pháp sắm vai, seminar học viên (sinh viên), sử dụng câu hỏi trắc nghiệm khách quan, sử dụng phim tư liệu, giảng dạy thông qua thảo luận, giảng dạy thông qua tham quan thực tế, giảng dạy kết hợp với phương tiện đa truyền thông… để phát huy được tính tích cực, chủ động của người học, giúp học viên có được phương pháp, công cụ tốt nhất để có thể tự học qua đó góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả học tập LLCT. Thứ tư, phải sử dụng thành thạo các phương tiện dạy học hiện đại, khai thác tối đa tính ưu việt của CNTT để hỗ trợ cho quá trình nghiên cứu và giảng dạy. Một trong những yêu cầu cấp thiết hiện nay đối với giảng viên LLCT là phải sử dụng các phương tiện kỹ thuật trong nghiên cứu và giảng dạy. Các phương tiện đó bao gồm: máy vi tính, laptop, máy ghi âm, projector, video, radio, băng đĩa hình… Các phương tiện này nhằm bổ sung và làm phong phú thêm cho những nội dung của bài giảng; thay đổi cách học và phương pháp học, tạo sự hứng thú, kích thích tìm tòi, đi sâu nghiên cứu của học viên, làm cho học viên phát huy được tính chủ động, sáng tạo. Sử dụng các phương tiện kỹ thuật nhằm thay đổi phương pháp dạy chay, học chay; giúp học viên tiếp cận được khoa học kỹ thuật, gợi mở cho học viên gắn lý luận với thực tiễn, gắn học với hành. Hiện nay, sử dụng thành tạo vi tính là một trong những phương tiện hỗ trợ đắc lực, có hiệu quả cho việc đổi mới phương pháp giảng dạy của giảng viên. Vi tính giúp cho giảng viên soạn bài giảng Powerpoint, giới thiệu giáo trình, tài liệu tham khảo, hình ảnh hay thước phim minh hoạ… Tuy nhiên, cũng phải chú ý tránh lạm dụng máy vi tính, phương tiện dạy học hiện đại trong giảng dạy, coi đó như sự đổi mới phương pháp dạy học. CNTT có rất nhiều tiện ích, lợi thế đối với PPDHTC của nền giáo dục hiện đại, do đó ứng dụng CNTT trong giảng dạy là tất yếu và rất cần thiết, nhưng không được tuyệt đối hóa và lạm dụng nó nếu thấy nó không tác động tích cực đến việc nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy học. Bởi suy đến cùng, CNTT không thể thay thế được hoàn toàn cho giảng viên trong mọi chuyên đề bài giảng. Để thực hiện được việc đó, thiết nghĩ cần phải triển khai một số nội dung liên quan sau: Một là, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của CNTT trong dạy học hiện đại từ đó nâng cao trình độ, kỹ năng CNTT tương xứng cho đội ngũ giảng viên. Quan tâm xây dựng đội ngũ giảng viên là yêu cầu quan trọng hàng đầu trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác GD&ĐT nói chung, cũng như trong giảng dạy LLCT nói riêng. Tiếp đó là việc bồi dưỡng kỹ năng sử dụng máy tính và các phần mềm hỗ trợ soạn giảng cơ bản, cần thiết cho giảng viên, cần tập trung chủ yếu vào những kỹ năng, thao tác mà giảng viên thường sử dụng hàng ngày, như tra cứu, tìm kiếm thông tin, soạn giảng, cách sử dụng một số phương tiện như máy ghi âm, ghi hình, máy chiếu, máy quay phim, chụp ảnh, cách thiết kế các phần mềm cơ bản, thông dụng để soạn giảng, làm đề thi, kiểm tra, nhất là về trắc nghiệm… Song điều quan trọng hơn đó là giảng viên phải hướng dẫn và trang bị cho học viên có được những kỹ năng về CNTT phù hợp để họ có thể phát huy được tính tích cực, chủ động, tự giác trong học tập, tìm kiếm, khai thác, tiếp thu và xử lý các thông tin liên quan từ kho tàng tri thức khổng lồ của nhân loại để biến chúng thành kiến thức của mình. Cần phải đặt ra những tiêu chí yêu cầu cụ thể về kiến thức, kỹ năng CNTT trong quá trình tuyển chọn, thi nâng ngạch giảng viên, giảng viên chính, giảng viên cao cấp… để mỗi giảng viên phải tự học tập, trau dồi những kiến thức liên quan phục vụ cho công việc nghiên cứu và giảng dạy. Chống mọi biểu hiện thụ động, đối phó hay ngại học hỏi để ứng dụng CNTT trong thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy. Cần có cơ chế phù hợp khuyến khích đội ngũ giảng viên phát huy tinh thần tự học, tự nghiên cứu sáng tạo, tham gia viết phần mềm, thiết kế giáo án điện tử, bài giảng điện tử, tập hợp sưu tầm các kho tư liệu để chia sẻ, trao đổi thông tin, thống nhất phần mềm trong khai thác, ứng dụng soạn giảng. Hai là, bảo đảm tính sư phạm khi ứng dụng CNTT trong dạy học hiện đại. Việc chuẩn bị một bài giảng có ứng dụng CNTT cần đảm bảo không những tính nội dung khoa học mà còn phải đặt mạnh tiêu chí về tính sư phạm. Tính sư phạm ở đây bao gồm: sự phù hợp về mặt tâm sinh lí người học, tính thẩm mỹ của trang trình chiếu, sự thể hiện nhuần nhuyễn các nguyên tắc dạy học và các phương pháp dạy học. Tuy nhiên, không phải mọi chuyên đề bài giảng đều phải sử dụng máy tính, cho dù đã có đủ điều kiện về cơ sở vật chất cũng như các kĩ năng của giảng viên đủ điều kiện thích hợp cho công việc. Điều quan trọng là ngoài ý thức, khả năng, trình độ am hiểu CNTT, sử dụng máy tính, giảng viên còn phải biết lựa chọn đúng các chuyên đề bài giảng cần thiết và biết thiết kế một cách hợp lý thì sẽ tận dụng được tối đa tính ưu việt của máy tính cả về phương diện khoa học: cung cấp thông tin, gợi mở ý tưởng tìm kiếm sáng tạo, gây được sự quan tâm, hấp dẫn đối với người học, mà còn cho phép khả năng khai thác tối đa các tiện ích, lợi thế của CNTT trong giảng dạy, nhất là giảng dạy theo phương pháp nêu vấn đề. Đồng thời, cần khắc phục những biểu hiện chạy theo phong trào, lạm dụng máy tính trong giảng dạy làm cho người học bị phân tán sự chú ý, chẳng những không cung cấp được nhiều kiến thức, thông tin gì mới và quan trọng, mà còn gây ức chế cho người học... Ba là, tuân thủ quy trình thiết kế bài giảng điện tử với sự trợ giúp của CNTT. Để thực hiện có hiệu quả các chuyên đề bài giảng có ứng dụng CNTT đòi hỏi giảng viên khi thiết kế bài giảng điện tử cần chuẩn bị trước kịch bản, cần lưu ý về Font chữ, màu chữ (Xanh, đen trắng, vàng/đỏ) và hiệu ứng thích hợp (hiệu ứng đơn giản, nhẹ nhàng tránh gây mất tập trung vào nội dung bài giảng). Nội dung bài giảng điện tử cần thiết kế một cách cô đọng, súc tích nhất, các hình ảnh, các mô phỏng cần xác định rõ tính mục đích, tính giáo dục thuyết phục, tính sư phạm… phù hợp với chuyên đề (trong 1 slide không nên nhiều hình, nhiều chữ); các nội dung bài giảng chứa nhiều liên kết nhất là liên kết đến hệ thống câu hỏi (nêu vấn đề) để khắc phục những tình huống sư phạm phát sinh… và có thể đặt trong slide chủ. Tuyệt đối không được lạm dụng CNTT nếu chúng không tác động tích cực đến quá trình dạy học và sự mở rộng, phát triển kiến thức của người học; khi sử dụng công nghệ mô phỏng nếu không phản ánh đúng nội dung, giá trị nghệ thuật và thực tế thì không nên sử dụng. Mặt khác, cần phải biết sử dụng và kết hợp các phương pháp dạy học khác một cách linh hoạt để làm phong phú, hấp dẫn nội dung chuyên đề bài giảng. Bốn là, đầu tư xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật và hệ thống trang thiết bị CNTT hiện đại, đồng bộ để đáp ứng nhu cầu giảng dạy LLCT theo PPDHTC. Phải có được hệ thống trang thiết bị kỹ thuật hiện đại, phù hợp, đồng bộ để giúp giảng viên và sinh viên chủ động, tích cực trong nghiên cứu và học tập, cụ thể như: hệ thống giảng đường, phòng học chuyên dụng với PC, projector, mạng nội bộ… (phục vụ việc giảng dạy và thảo luận, làm việc nhóm của học viên); hệ thống phòng đọc thư viện, phòng truy cập mạng (phục vụ việc tự học, tìm kiếm và khai thác thông tin liên quan); website và hệ thống quản trị cơ sở dữ liệu CNTT của nhà trường (cung cấp thông tin chính thống liên quan đến các hoạt động của nhà trường, của các khoa về thời khóa biểu, kế hoạch dạy học, các tài liệu trong thư viện điện tử)... tất cả đều phải được xây dựng, quản lý và khai thác một cách đồng bộ và hiệu quả. Việc đầu tư là của nhà trường, của cơ sở đào tạo, nhưng việc khai thác và sử dụng cho hiệu quả lại là việc liên quan nhiều đến đội ngũ giảng viên và học viên. Chỉ khi nào có sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ phận này thì mới hy vọng PPDHTC với sự hỗ trợ của CNTT phát huy được tính ưu việt của nó trong quá trình dạy học trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng như hiện nay. Tóm lại, đổi mới phương pháp dạy học là vấn đề cấp bách đặt ra, là một trong những mục tiêu trọng tâm trong cải cách giáo dục ở nước ta hiện nay. Phát huy vai trò hỗ trợ CNTT trong dạy học đại học là một công việc lâu dài, khó khăn, phức tạp là trách nhiệm chung của mọi người, của các lực lượng liên quan trong hệ thống giáo dục, nhưng trong đó và trước hết đòi hỏi sự nỗ lực cố gắng vượt bậc của đội ngũ giảng viên và điều kiện cơ sở vật chất, tiếp tục hoàn thiện và hiện đại hoá thiết bị, công nghệ dạy học, nhất là hoàn thiện hạ tầng CNTT để có thể khai thác đầy đủ và tốt nhất. Đây cũng là nhân tố cơ bản, quyết định đến chất lượng dạy và học theo PPDHTC, đồng thời góp phần quan trọng thực hiện có hiệu quả một trong số những nhiệm vụ, giải pháp mà Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo đã đặt ra./. Vũ Văn Tuấn Khoa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh – Học viện Kỹ thuật Quân sự ------------ [1] Ban Tuyên giáo TW - Tổng cục dạy nghề - Viện nghiên cứu phát triển phương Đông: Đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT Việt Nam, Nxb CTQG, Hà Nội, 2012, Tr.15-16.

Thư viện ảnh

Liên kết website

Mới nhất