Trở lại vùng cao Lục Khu, con đường rải nhựa dẫn lên tận đỉnh núi, dễ thấy những hốc đá tai mèo khô cằn năm xưa nay đã được màu xanh phủ kín. Những người dân cần mẫn nơi đây đã kỳ công gánh đất đổ vào hốc đá để trồng cấy. Những mảnh đất rộng thì được trồng ngô, trồng đỗ, những hốc nhỏ ở cao trên núi thì được trồng cỏ voi để chăn nuôi bò. Lục Khu đã đổi thay rất nhiều. Cảnh đoàn người đốt đuốc, dậy từ 4h sáng đi xa hàng chục km để lấy nước sinh hoạt nay đã không còn. Thay vào đó, những công trình tích nước phục vụ sinh hoạt như hồ vải địa, bể nước lớn được xây dựng khắp nơi. Mỗi hộ dân đều được Nhà nước hỗ trợ xây những chiếc bể lu lớn để tích nước dùng dần.

Thăm gia đình ông Lý Văn Lỷ, dân tộc Mông, xóm Tràng Đỉ, xã Thượng Thôn, được ông hồ hởi rót rượu mời rồi kể: Trước đây, gia đình tôi và các gia đình khác ở đây đều rất nghèo. Tôi chỉ học đến lớp 4 không biết làm cách gì để phát triển kinh tế. Từ khi cán bộ bảo nuôi bò, trồng ngô, lạc, theo Nghị quyết của Đảng bộ huyện, sản xuất hàng hoá, phổ biến kỹ thuật, hỗ trợ vốn, giống, chúng tôi làm theo và cuộc sống khá lên nhiều. Bây giờ, chúng tôi nhà nào cũng có xe máy, các con có tiền đi học, không lo nghèo đói nữa.

Đánh giá về hiệu quả của “3 cây 1 con”, ông Lãnh Đức Dũng, Chủ tịch UBND huyện cho biết, Nghị quyết chuyên đề 3 cây 1 con đã làm thay đổi bộ mặt nông thôn của huyện. Từ một huyện thu ngân không đủ chi trả lương cho cán bộ công chức, viên chức trong một quý, mọi nguồn đầu t­ư của huyện đều chờ từ tỉnh, ở Trung ương, số hộ nghèo chiếm tới 60%. Đến nay, huyện đã có những đổi thay quan trọng: tỷ lệ hộ nghèo giảm 4 - 5% mỗi năm. Giá trị sản xuất nông nghiệp/ha cũng tăng khá, năm 2005 chỉ đạt 12 triệu đồng, đến nay đã tăng lên gần 30 triệu đồng/ ha, nhiều xã vùng đồng đạt gần 50 triệu đồng/ha. Nhiều hộ dân cần cù, lao động sáng tạo đã vươn lên đạt mức thu nhập gần 100 triệu/năm. Ở vùng đồng, cây thuốc lá trở thành thế mạnh, ở vùng cao, việc trồng ngô, trồng lạc, nuôi bò phát triển mạnh. Diện tích trồng 3 cây tăng nhanh theo từng năm, đến nay toàn huyện đã có 634 ha thuốc lá, 500 ha ngô, 600 ha lạc. Đàn bò tăng đàn 5%/năm, nay đạt gần 14.000 con. Những sản phẩm nông nghiệp của huyện được thị trường ưu chuộng, sản xuất đến đâu, tiêu thụ hết đến đó. Bên cạnh đó, sự quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng của Nhà nước làm cho bộ mặt nông thôn ngày càng thay đổi. Những con đường mới liên thôn, liên xóm được mở ra ngày càng nhiều. Những con đường liên xã, liên huyện được đầu tư nâng cấp, mở rộng làm cho việc giao thông buôn bán, trao đổi hang hoá của nhân dân ngày càng thuận tiện. Điều đó càng kích thích cho sản xuất phát triển mạnh hơn.

Hà Quảng là nơi có điều kiện sản xuất hết sức khó khăn. Huyện có 19 xã chia ra làm 2 vùng khác biệt. 7 xã vùng đồng có ruộng nước trồng lúa, nhưng nư­ớc suối chảy từ trong khe núi đá rất lạnh không có phù sa nên cây lúa khó phát triển. Còn 12 xã vùng cao (gọi là vùng Lục Khu) nằm trên những dãy núi đá cao ngất, thiếu nước nghiêm trọng, điều kiện sống và sản xuất khó khăn. Trước đây, nguồn nước sinh hoạt của người dân chỉ trông chờ ở “nư­ớc trời”. Đất sản xuất nằm trong những hốc đá trên lưng chừng núi. Trong những hốc đá cằn khô ấy, mỗi năm người dân chỉ có thể trồng được một vụ ngô giống địa phương, quả nhỏ, ít hạt. Chăn nuôi ở đây rất nhỏ lẻ, hộ nào cũng nuôi bò nhưng chỉ để lấy sức cày kéo và phân bón. Vì thế, cuộc sống người dân nơi đây bấp bênh thiếu ăn, nghèo đói, thất học. Những năm 1980 - 1990, nhiều hộ dân phải di cư đến các tỉnh Tây Nguyên đi tìm vùng đất mới. Huyện đã chỉ đạo nông dân trồng cây mơ, đỗ mèo, đỗ tương… nhưng do thiếu chiến lược phát triển, không ổn định đầu ra sản phẩm nên tất cả đều thất bại.

Tại Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XVII, Nghị quyết chuyên đề về tập trung phát triển "3 cây 1 con" ra đời. Các xã vùng đồng, trước đây trồng cây thuốc lá tự phát nay sẽ thực hiện theo quy trình kỹ thuật, mở rộng diện tích thành vùng nguyên liệu. Vùng Lục Khu núi đá, trước trồng ngô, nay sẽ được trồng giống ngô lai mới, năng suất cao. Kết thúc vụ ngô chính sẽ trồng thêm 1 vụ lạc hè thu giống mới. Các loại cây trồng này đều phải đáp ứng yêu cầu năng suất cao, chống được hạn hán. Con bò sẽ nuôi theo hướng bò thịt vỗ béo, nguồn thức ăn phải được chủ động bằng cách trồng cỏ chăn nuôi, không thả tự do như trước đây nữa. Hướng đi mới được nông dân hưởng ứng mạnh mẽ, tạo thành phong trào sản xuất hàng hoá, mang lại hiệu quả kinh tế cho dân.

Với thành công bước đầu này, Hà Quảng đã phá được xu hướng sản xuất tự túc tự cấp, hướng đến sản xuát hàng hoá. Tin rằng với hướng đi đúng đắn này, những tiềm năng kinh tế còn ngủ quên của quê hương cách mạng sẽ được đánh thức./.

TTXVN