Trại sáng tác là hoạt động nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1962 - 2012) và 35 năm ký Hiệp ước hợp tác hữu nghị toàn diện Việt Nam - Lào (18/7-1977 - 18/7/2012); cũng đồng thời là dịp để các nghệ sĩ gặp gỡ, giao lưu trong sáng tạo nghệ thuật. 10 tác giả Việt Nam là những tên tuổi quen thuộc trong giới mỹ thuật nước nhà như các nhà điêu khắc Lưu Danh Thanh, Nguyễn Phú Cường, Vương Học Báo, Trần Văn Thức, Lê Ngọc Hân... Phía nước bạn có năm tác giả tham dự.

Trại sáng tác được đặt tại làng nghề đá có tiếng thôn Long Châu, xã Phong Châu, ngay dưới chân núi cạnh chùa Trầm, huyện Chương Mỹ, Hà Nội. Tác phẩm của trại là tượng công viên bằng chất liệu đá, có kích thước trung bình từ 1,5 đến 2 m, được sáng tác theo phong cách hiện thực và trừu tượng. Có thể thấy bề dày truyền thống của tình hữu nghị, đoàn kết gắn bó giữa hai nước được thể hiện qua những hiểu biết và xúc cảm sáng tạo của người nghệ sĩ ở từng tác phẩm được dày công tìm tòi, biểu đạt. Với bức điêu khắc Sabaiđi, tác giả Lưu Danh Thanh muốn thể hiện nét đặc trưng văn hóa nước bạn, bởi Sabaiđi là một lời chào đi kèm động tác chắp tay của người Lào. Mối tình quân, dân đẹp đẽ mặn mà được thể hiện trong Tình yêu Việt - Lào của Nguyễn Phú Cường qua hình ảnh cô gái Lào xinh đẹp đầy sức sống bên anh bộ đội tình nguyện Việt Nam. Tác phẩm Nghĩa tình của "trưởng lão" 80 tuổi Lê Ngọc Hân sinh động, tươi tắn với chân dung hai em bé Việt - Lào vui vẻ hồn nhiên bên nhau, phía dưới là chú voi hiền lành, biểu tượng cho đất nước Triệu Voi. Bằng chất liệu đá trắng tinh khôi mịn màng, Ðôi bờ của Trần Văn Thức thể hiện hai hạt mầm tràn căng nhựa sống của hai dân tộc cùng sinh sôi nảy nở trên vùng đất sông Mê Công... Năm nghệ sĩ điêu khắc Lào cũng gửi các mẫu phác thảo để thợ điêu khắc đá Việt Nam thực hiện dưới sự giám sát, chỉnh sửa của các nhà điêu khắc trong nước.

Vừa chân tình, lại pha chút dí dỏm, nhà điêu khắc Nguyễn Phú Cường tâm sự rằng trại sáng tác này có... ba "sức ép". Thứ nhất, đó là "đơn đặt hàng" của Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch); thứ hai, là danh dự của người nghệ sĩ cần sáng tạo ra những tác phẩm nghệ thuật có giá trị; và cao hơn nữa, là danh dự của người nghệ sĩ Việt Nam, của Tổ quốc với đất nước bạn. Vì thế hằng ngày ông không ngại chạy qua chạy lại từ trung tâm thành phố sang trại điêu khắc để đích thân giám sát, chỉnh sửa cho đứa con tinh thần của mình. Còn nhà điêu khắc lão thành Lê Ngọc Hân cũng không kém phần say mê, có khi cả mấy ngày liền ngủ lại trong một cái lán nhỏ chông chênh giữa đất trời để giám sát các công đoạn thực hiện tác phẩm. Trên bức tượng Nghĩa tình của mình, ông chăm chút đặc biệt kỹ lưỡng dòng chữ Lào mang nghĩa "Thủy chung - Hòa bình - Hữu nghị". Ông bộc bạch: "Không chỉ đơn giản là viết, mà là vẽ chữ. Làm sao vừa phải bảo đảm tính chuẩn xác, vừa tạo đề - co làm "mềm" khối đá. Như thế tác phẩm gửi gắm được ý tưởng, chủ đề; lại bay bổng nghệ thuật".

Toàn bộ 15 tác phẩm của trại sáng tác sau khi khánh thành sẽ tặng lại Bộ Thông tin, Văn hóa và Du lịch Lào, được đặt trong khuôn viên Trường Nghệ thuật Quốc gia, Thủ đô Viêng Chăn, Lào. Dự kiến, sự kiện này sẽ diễn ra vào đầu tháng 12/2012, dịp Quốc khánh nước bạn.

Vừa qua, trong chuyến tham quan, làm việc với trại sáng tác, Thứ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Khánh Hải, Trưởng Ban Chỉ đạo đề án trại sáng tác đã đánh giá cao những nỗ lực và tâm huyết của các nhà điêu khắc; đồng thời khẳng định: "Các tác giả, tác phẩm đã thể hiện sức mạnh của tình hữu nghị Việt - Lào. Những tình cảm, tâm huyết được gửi gắm qua mỗi tác phẩm sẽ mãi là những biểu tượng trường tồn của tâm hồn, văn hóa Việt Nam trên nước bạn, góp phần thắt chặt hơn nữa tình đoàn kết, gắn bó lâu bền giữa hai đất nước anh em. Ðây cũng là lần đầu các tác phẩm điêu khắc nghệ thuật Việt Nam được đưa ra nước ngoài, là tiền đề để chúng ta tiếp tục phát huy, giới thiệu, quảng bá nghệ thuật điêu khắc đá Việt Nam với bạn bè quốc tế"./.

(Nguyễn Phương Liên/ND)