THAY ĐỔI NHẬN THỨC VỀ VẤN ĐỀ BẢN QUYỀN
Theo bà Vũ Hồng Yến, Luật sư điều hành Công ty Luật Trách nhiệm hữu
hạn Rouse Legal Việt Nam, trong bản báo cáo đặc biệt về điều khoản 301
của đại diện thương mại Mỹ năm 2019, Việt Nam vẫn nằm trong danh sách
các quốc gia phải theo dõi về thực thi quyền sở hữu trí tuệ. Bởi tình
hình xâm phạm bản quyền,
trong đó có sách lậu, vẫn còn rất nhiều thách thức. Tất cả những mánh
khóe của các đối tượng làm sách lậu vẫn đang tiếp diễn do nhận thức của
người dân về vấn đề bản quyền và tôn trọng tác quyền còn yếu.
Nạn sách giả đang đe dọa sự sống còn của ngành xuất bản, gây hậu quả không nhỏ tới tác giả chân chính cũng như cộng đồng độc giả.
Giám đốc First News-Trí Việt Nguyễn Văn Phước trăn trở, nhận thức từ
bạn đọc, kể cả các ban, ngành vẫn chưa nhận ra tác hại sâu xa từ việc in
lậu, phát hành, tiêu thụ sách giả. Ngoài thái độ bàng quan, nhiều ý
kiến còn bày tỏ quan điểm ủng hộ sách lậu vì sách giả có xấu một chút,
đọc nhức mắt một chút, sai một chút nhưng lại rẻ.
Tuy nhiên, nếu cổ súy hay để mặc cho việc in sách giả - thực chất là
ăn cắp, tham nhũng trí tuệ của người khác, đó chỉ là tư duy, cách nghĩ
thiển cận. Các quốc gia phát triển đều rất tôn trọng bản quyền trí tuệ
văn hóa, căm ghét sự giả dối, kiếm tiền bất chính, xem những hành vi đó
là quốc nạn thực sự.
Ông Nguyễn Văn Phước dẫn chứng một số sách về sơ cấp cứu, sách tra
cứu thuốc, chữa bệnh… nếu sai nội dung, dù chỉ một dòng, một chữ, cũng
vô cùng nguy hiểm đến sức khỏe, tính mạng của độc giả và người thân, nếu
áp dụng theo sách in lậu trong những tình huống khẩn cấp...
Sách giáo dục bị làm giả sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến độc giả, trong
đó phần lớn là học sinh, sinh viên. Xuất bản phẩm giả sai sót về màu
sắc, ký hiệu, nét chữ, kiến thức, hay bị thiếu dữ liệu, không cập nhật
thông tin dẫn đến sai lệch về nội dung kiến thức.
Ngoài ra, xuất bản phẩm giáo dục giả chất lượng giấy in thấp, in bị
mờ, không đảm bảo quy cách tiêu chuẩn kỹ thuật, làm ảnh hưởng xấu đến
sức khỏe của học sinh, đặc biệt là thị lực. Việc sử dụng xuất bản phẩm
giáo dục giả ngay trong nhà trường cũng sẽ ảnh hưởng xấu đến nhận thức, ý
thức chấp hành kỷ cương, pháp luật về lâu dài.
Đại diện các đơn vị xuất bản đều khẳng định ngành xuất bản dù đóng
góp ít nhất cho GDP của một quốc gia, nhưng lại đóng vai trò quan trọng,
nền móng nhất để phát triển giáo dục, trình độ dân trí và tinh thần
quốc đạo của một dân tộc. Muốn quốc gia thay đổi để phát triển thực sự,
chắc chắn phải thay đổi tận gốc rễ, từ nhận thức, ý thức tự trọng, trách
nhiệm từ con người, của những người lãnh đạo, các cơ quan quản lý, bạn
đọc và tất cả người dân.
Các cơ quan có thẩm quyền cần tiếp tục nâng cao nhận thức về phòng,
chống in và tiêu thụ xuất bản phẩm lậu cho mọi người dân, để nâng cao
nhận thức, tạo sự chuyển biến trong xã hội, thông qua việc đẩy mạnh
tuyên truyền phổ biến pháp luật; phản ánh những tác hại, hậu quả của
việc sử dụng xuất bản phẩm lậu, lên án những hành vi vi phạm; kêu gọi
các lực lượng xã hội cùng quan tâm, chia sẻ các giải pháp, góp sức ngăn
chặn, từng bước đẩy lùi vấn nạn sách giả, sách lậu.
Ngày sách Việt Nam lần thứ 6 tại Nghệ An. (Ảnh: TTXVN) GÓP SỨC NGĂN CHẶN XUẤT BẢN PHẨM GIẢ
Để chặn tình trạng bán sách giả, sách lậu, Phó Tổng Giám đốc Nhà
xuất bản Giáo dục Việt Nam Lê Thành Anh kiến nghị Nhà nước, các cơ quan
bảo pháp luật, cơ quan quản lý thị trường, chính quyền địa phương, các
đơn vị truyền thông, các nhà xuất bản, tác giả, độc giả cả nước tiếp tục
thực hiện hiệu quả hoạt động phòng, chống hành vi tiêu cực này.
Cụ thể, các cơ quan chức năng tiếp tục rà soát, bổ sung các quy
định, chế tài xử lý hành vi in lậu, in trái phép, tàng trữ, tiêu thụ
xuất bản phẩm giả..., một cách đầy đủ, bao quát được thực tiễn, với chế
tài xử phạt nghiêm khắc, có tính răn đe cao để các đối tượng không dám
vi phạm.
Đưa hành vi sản xuất, in, tàng trữ, tiêu thụ xuất bản phẩm giả là sản
xuất, tàng trữ, buôn bán hàng giả để có mức xử phạt nghiêm khắc; đẩy
mạnh, nâng cao hiệu quả công tác thanh, kiểm tra, xử lý vi phạm của các
cơ quản quản lý, cơ quan bảo vệ pháp luật.
Các nhà xuất bản cần tiếp tục duy trì, củng cố, đảm bảo chuẩn mực
cao, tính chính xác đối với chất lượng nội dung, hình thức, mẫu mã của
xuất bản phẩm; củng cố, tổ chức bài bản công tác phòng, chống, ngăn ngừa
việc in, tàng trữ, tiêu thụ xuất bản phẩm giáo dục lậu; có kế hoạch
công tác, chủ động, tích cực, thường xuyên tổ chức rà soát, điều tra
thực tế để phát hiện hành vi, dấu hiệu vi phạm pháp luật liên quan đến
xuất bản phẩm giả, lậu; phối hợp, thông tin với các cơ quan quản lý nhà
nước, cơ quan bảo vệ pháp luật, quản lý thị trường, chính quyền địa
phương... để phát hiện, xử lý các hành vi in, tàng trữ, tiêu thụ xuất bản phẩm lậu.
Song song đó, các nhà xuất bản có thể nghiên cứu các giải pháp về
công nghệ, như áp dụng tiến bộ của công nghệ để trợ giúp hiệu quả cho
việc ngăn ngừa, phát hiện hành vi in, phát hành lậu xuất bản phẩm, bảo
vệ quyền sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực xuất bản (tem chống giả đặc thù,
tem code, thẻ cào dán trên xuất bản phẩm để có quyền truy cập vào tài
nguyên, dữ liệu online, ứng dụng nhận diện sách thật sách giả...).
Cũng theo ông Lê Thành Anh, cần tiếp tục nâng cao nhận thức về
phòng, chống in, tiêu thụ xuất bản phẩm cho người dân, thông qua việc
đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến pháp luật, phản ánh những tác hại, hậu
quả của việc sử dụng xuất bản phẩm lậu, lên án những hành vi vi phạm,
kêu gọi các lực lượng xã hội cùng quan tâm, chia sẻ các giải pháp góp
sức ngăn chặn, từng bước đẩy lùi vấn nạn sách giả, sách lậu.
Phó Cục trưởng Cục Xuất bản - In và Phát hành Nguyễn Ngọc Bảo cho
rằng trong điều kiện hoạt động xuất bản ngày càng phát triển, tình trạng
xuất bản phẩm giả sẽ ngày càng phức tạp.
Thời gian tới, Cục sẽ rà soát thị trường, xây dựng hệ thống văn bản
pháp luật về quy trình xử lý, xử phạt nghiêm các trường hợp in, phát
hành, xuất bản xuất bản phẩm giả, trên tinh thần để hoạt động xuất bản
đi vào nền nếp; xây dựng cơ chế phối hợp giữa đoàn liên ngành phòng,
chống in lậu Trung ương, các cơ quan chức năng, đoàn liên ngành phòng,
chống in lậu địa phương để có chương trình tổng thể nhằm tăng cường phát
hiện, phòng chống, xử lý nghiêm các hành vi sai phạm.
Đồng thời, các nhà xuất bản, các đối tác liên kết cần tăng cường
phối hợp với các cơ quan quản lý Nhà nước trong hoạt động thanh, kiểm
tra để bảo vệ sản phẩm của mình. Đặc biệt, để làm tốt hoạt động này, ông
Nguyễn Ngọc Bảo mong muốn các cơ quan xây dựng pháp luật của các bộ,
ngành, đặc biệt là Bộ Công Thương ủng hộ việc đưa hành vi phát hành,
xuất bản xuất bản phẩm giả vào các chế tài xử lý hàng giả để có biện
pháp xử lý cao nhất.
Bên cạnh các biện pháp căn cơ, mang tính lâu dài của các cơ quan
chức năng, yếu tố quan trọng nhất trong "cuộc chiến" đối với các xuất
bản phẩm giả, chính là những người mua sách.
Mỗi độc giả chân chính cần tẩy chay sách giả, sách in lậu bằng cách
không mua bán, trao đổi sách giả; tìm mua sách ở những cửa hàng, hiệu
sách có uy tín... Bởi khi nói "không" với các xuất bản phẩm giả, người
đọc đã góp phần thể hiện lối sống văn hóa, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ
và ủng hộ sự phát triển của ngành xuất bản Việt Nam.../.
Phúc Hằng (TTXVN)