Phát biểu tại Lễ tôn vinh, TSKH. Phan Xuân Dũng - Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam nêu rõ, thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ “Là một bộ phận trong lực lượng cách mạng, tri thức có nhiệm vụ thi đua phụng sự Tổ quốc, phụng sự Nhân dân”, đội ngũ trí thức KH&CN Việt Nam luôn mang trên mình nhiệt huyết cách mạng, khát vọng vươn lên, đưa KH&CN trở thành động lực, là quốc sách hàng đầu để phát triển đất nước; phát triển đất nước phải dựa và bằng KH&CN.

Trải qua hơn 40 năm hoạt động với mục tiêu tập hợp đội ngũ trí thức khoa học, trong suốt hành trình xây dựng và phát triển của Liên hiệp hội Việt Nam đã có nhiều tấm gương về sáng tạo, nghiên cứu khoa học và công nghệ của đội ngũ trí thức Việt Nam và kiều bào ở nước ngoài, góp phần phục vụ cho sự nghiệp xây dựng và phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

Toàn cảnh buổi lễ.

Từ năm 2015 đến nay, Liên hiệp Hội Việt Nam đã 5 lần tổ chức tôn vinh với 577 trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu (bao gồm cả số lượng của lễ tôn vinh vào ngày 28/8/2024).

Hoạt động tôn vinh trí thức KH&CN tiêu biểu được xem như một hình thức thi đua yêu nước, có ý nghĩa nhân văn rất lớn, thể hiện sự quan tâm, coi trọng, đãi ngộ của Đảng, Nhà nước đối với trí thức, đồng thời cũng là để khích lệ và ghi nhận các cá nhân có nhiều đóng góp tiêu biểu, xuất sắc trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ quốc phòng, an ninh của đất nước nói chung và sự phát triển của Liên hiệp Hội Việt Nam nói riêng. Hoạt động này đã góp phần nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và toàn xã hội về vị trí, vai trò của đội ngũ trí thức KH&CN và những đóng góp to lớn của hệ thống Liên hiệp Hội Việt Nam đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

Trong số 135 trí thức tiêu biểu (121 nam và 14 nữ) được vinh danh năm 2024 có 51 trí thức do các Liên hiệp Hội địa phương đề cử, 54 trí thức do các hội ngành toàn quốc đề cử, 28 trí thức do Hội đồng Xét chọn đề cử, 2 trí thức do Cơ quan Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam đề cử. Trong số đó, có 112 người có học hàm, học vị từ phó giáo sư, tiến sĩ và tương đương trở lên, 15 người có có học vị thạc sỹ, 8 người có học vị cử nhân và tương đương.

Phát biểu chào mừng và chỉ đạo tại buổi lễ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá cao  những nỗ lực cố gắng, những kết quả nổi bật đã đạt được của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ. 

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định: Trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, cha ông ta luôn quý trọng hiền tài và đội ngũ trí thức, coi hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu. Ngay từ khi mới thành lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã nói: “Nước nhà cần phải kiến thiết, kiến thiết cần phải có nhân tài”. Hiến pháp năm 2013 của nước ta đã hiến định: “Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Nhân dân làm chủ; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức”.

Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 13  khẳng định: đội ngũ trí thức là nguồn lực đặc biệt trong phát triển kinh tế tri thức, công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế… là nhân tố quan trọng trong nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, nâng tầm trí tuệ và sức mạnh dân tộc, đóng góp to lớn cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội đã ghi nhận, đánh giá cao những nỗ lực cố gắng, những kết quả nổi bật đã đạt được của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ. Đặc biệt, đồng chí ghi nhận, nhiệt liệt biểu dương 135 trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu được vinh danh hôm nay.

Đồng thời, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng thẳng thắn chỉ ra những bất cập trong cơ chế, chính sách do chưa khuyến khích, phát huy tối đa tiềm năng, sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ; Hệ thống tổ chức, bộ máy cán bộ của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam còn có những bất cập, nội dung và phương thức hoạt động chưa có nhiều đổi mới, chưa tạo được môi trường thuận lợi nhất để đội ngũ trí thức hoạt động và tham gia hiệu quả hơn đối với những vấn đề quan trọng của đất nước.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn với các nhà trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2024.

Theo Chủ tịch Quốc hội, toàn cầu hóa giúp khoa học và công nghệ nước ta từng bước hội nhập, giao lưu với nền khoa học công nghệ của quốc tế, tạo thuận lợi cho việc học tập, trao đổi kinh nghiệm, tiếp thu những thành tựu khoa học công nghệ quốc tế phục vụ cho sự phát triển của đất nước; tuy nhiên cũng đặt ra nhiều thách thức mới. Bên cạnh đó là yêu cầu cấp thiết về hành lang pháp lý, thể chế, chính sách, đội ngũ cán bộ làm công tác khoa học và các trung tâm khoa học lớn của nước ta.

"Trong bối cảnh đó đòi hỏi đội ngũ trí thức nước nhà phải có nhận thức mới, tư duy khoa học gắn với những giải pháp thiết thực, hiệu quả để đưa khoa học và công nghệ trở thành động lực phát triển đất nước. Đảng, Nhà nước luôn quan tâm và đặt niềm tin vào đội ngũ trí thức nước nhà; xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh toàn diện và phát triển bền vững là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị và xã hội," Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội tin tưởng, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam với truyền thống đoàn kết, phát huy những kết quả đã đạt được, tiếp tục là hạt nhân tập hợp, đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đông đảo đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong nước và nước ngoài, góp phần tích cực tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh. Cùng với đó, phát huy hơn nữa vai trò là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong giám sát và phản biện xã hội; đẩy mạnh và nâng cao chất lượng các phong trào thi đua yêu nước, góp phần tích cực phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, đối ngoại và phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Chủ tịch Quốc hội mong muốn, các trí thức tiêu biểu sẽ là những tấm gương sáng lan tỏa, truyền cảm hứng trong đơn vị mình, tổ chức mình, trong toàn đội ngũ và xã hội, xứng đáng với niềm tin, hy vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân như cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng phát biểu, các trí thức của nước nhà là những người làm rạng danh cho đất nước, vẻ vang cho dân tộc.

Tại buổi lễ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã trao biểu trưng tặng các trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2024./.

Duy Phong