Ngày 21-2, gần 700 người biểu tình thuộc phong trào "Chiếm phố Uôn" cùng các nhà hoạt động xã hội biểu tình bên ngoài nhà tù quốc gia Xan Quyn-tin ở tiểu bang Ca-li-pho-ni-a, phản đối điều kiện hà khắc trong tù. Họ kêu gọi xóa bỏ các hình thức biệt giam, tử hình, nhất là chỉ trích việc giam tù trẻ vị thành niên. Cuộc biểu tình này nổ ra khi Tòa án tối cao Mỹ công bố tình trạng quá tải tại các nhà tù đã gây ra "sự đau khổ và những cái chết không đáng có" của tù nhân và đề nghị giảm số lượng tù nhân bị giam giữ từ 140 nghìn còn 110 nghìn người. K.Tơn-nơ, người phụ nữ từng bị giam giữ 13 năm, nói rằng cô tham gia biểu tình để phản đối một thực tế rằng, một phụ nữ có thể bị tù tội chỉ vì đã đánh cắp một chai vi-ta-min, một lọ va-dơ-lin, hoặc một cặp đồ lót...
Trong một bài viết trên tờ Bưu điện Oa-sinh-tơn, Thượng nghị sĩ thuộc đảng Dân chủ G.Oép đã chỉ trích hệ thống pháp luật của Mỹ gây ra tình trạng những nhà tù ở Mỹ chật ních người. Cứ 100 nghìn người dân Mỹ, có 756 người bị giam giữ, một tỷ lệ cao gấp năm lần mức trung bình trên thế giới. Trong khi dân số Mỹ chỉ bằng 5% tổng số dân trên thế giới, thì số tù nhân của Mỹ chiếm 25% tổng số người bị án tù trên thế giới. Hơn nữa, còn khoảng năm triệu người vừa ra khỏi nhà tù đang chịu sự kiểm soát và điều này dẫn đến việc chính quyền phải chi mỗi năm khoảng 68 tỷ USD cho các hoạt động kiểm soát những cựu tù nhân này. Tình trạng quá đông, lại không quản lý chặt chẽ khiến nhà tù là nơi hoành hành của bạo lực, nơi gây thù hận của những băng nhóm tội phạm. Thượng nghị sĩ cho biết thêm, ngày càng có nhiều người bị giam giữ, nhiều người phạm các tội "không nhất thiết bị ở tù", trong đó có những người bệnh tâm thần và người nghiện ma túy...
Bị lên án mạnh mẽ nhất, không chỉ dư luận trong nước Mỹ mà cả quốc tế, là nhà tù Goan-ta-na-mô. Ðược thành lập từ 1-2002 sau sự kiện 11-9-2001, để giam giữ những nghi can liên quan khủng bố, nhà tù này đặt trong khuôn viên căn cứ hải quân Mỹ tại vịnh Goan-ta-na-mô. Dịp kỷ niệm mười năm thành lập nhà tù này, người biểu tình ở Mỹ, Tây Ban Nha và Ca-na-đa đồng loạt xuống đường phản đối, đòi đóng cửa nhà tù như Tổng thống B.Ô-ba-ma đã cam kết, chấm dứt các hành động tra tấn nhục hình và chính sách giam giữ tù nhân vô thời hạn mà không xét xử.
Các tờ Thời báo Niu Oóc, Bưu điện Oa-sinh-tơn và một số phương tiện truyền thông của Anh và Mỹ đã công bố tài liệu mật về đánh giá của Bộ Quốc phòng Mỹ về tù nhân Goan-ta-na-mô và cách thức hoạt động ở nhà tù này là chủ yếu nhằm thu thập tin tức tình báo, chứ không phải kiểm soát các phần tử khủng bố nguy hiểm. Theo tài liệu do Wikileaks tiết lộ, hiện còn hơn 170 tù nhân đang bị giam giữ tại đây và nhiều người trong số này vẫn không thể đem ra xét xử vì không rõ tội danh, cũng như không thể trả tự do vì được cho là quá nguy hiểm.
Năm 2006, Tổng thống G.Bu-sơ lúc đó từng xác nhận về việc tồn tại của hệ thống nhà tù bí mật do CIA điều hành tại nhiều nước trên thế giới. Cũng giống như việc giam giữ tù nhân ở Goan-ta-na-mô, việc giam giữ tù nhân tại các nhà tù bí mật này là bất hợp pháp trên lãnh thổ Mỹ, vì thế CIA buộc phải thực hiện ở nước ngoài. Thế nhưng kể cả ở các nước có nhà tù bí mật của CIA việc giam giữ này cũng bị coi là bất hợp pháp, vì vi phạm quyền con người và Công ước LHQ về việc chống tra tấn, đối xử dã man, vô nhân đạo, hèn hạ và trừng phạt với các tù nhân./.
Theo Nhân Dân