BBC cho biết, cơn địa chấn có cường độ lên tới 8,3 độ Richter xảy ra vào 17h48 ngày 29/9 GMT (0h48 sáng nay Hà Nội). Tâm chấn của nó nằm ở độ sâu khoảng 32 km dưới đáy đại dương và cách quần đảo Samoa chừng 190 km. Một số người dân nói rằng động đất kéo dài khoảng hai tới ba phút. Nó gây nên những đợt sóng cao tới 4,5 m trên một số bờ biển.

"Đến thời điểm này, con số người chết có thể là 100", Ausegalia Mulipola, trợ lý giám đốc cơ quan kiểm soát thảm họa Tây Samoa thông báo cho Reuters. Ông cho biết thêm giới chức đang tìm kiếm người mất tích, đặc biệt là ở phía nam quần đảo, nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Văn phòng kiểm soát hậu quả thảm họa địa phương cho hay nhiều ngôi làng đã bị sóng thần tràn qua, cát đi theo sóng đã vùi lấp nhiều thi thể nạn nhân cũng như nhà cửa của họ.

Quần đảo Samoa gồm hai thực thể riêng rẽ: nhà nước độc lập Samoa và American Samoa (lãnh thổ thuộc Mỹ với dân số là 65.000 người).

Eni Faleomavaega, đại biểu của American Samoa trong quốc hội Mỹ, cho biết hàng nghìn người đã mất nhà cửa. "Một số khu vực của quần đảo Samoa chỉ cao hơn mực nước biển hơn 1 m. Vì thế mức độ thiệt hại về tài sản rất lớn. Ô tô bị lật úp nằm ngổn ngang khắp nơi", Faleomavaega nói.

Theo AP, sóng thần đã cuốn nhiều người và xe hơi ra biển. Những người thoát nạn cố gắng chạy lên những khu đất cao và mắc kẹt ở đó trong nhiều giờ. Giới chức gặp khó khăn trong nỗ lực đánh giá thiệt hại về người và tài sản do mạng lưới điện và hệ thống viễn thông ngừng hoạt động.

Một đường phố trong làng Fagatogo thuộc American Samoa chìm trong nước sau trận sóng thần vào ngày 29/9

Graeme Ansell, một công dân New Zealand, có mặt trong một làng ven biển thuộc Samoa khi động đất xảy ra và chứng kiến cảnh sóng thần phá hủy làng. Anh kể với đài phát thanh quốc gia New Zealand: "Mọi việc diễn ra rất nhanh. Toàn bộ làng Sau Sau Beach Fale bị quét sạch trong nháy mắt. Chẳng có bất kỳ ngôi nhà nào đứng vững. Chúng tôi chạy lên những quả đồi gần đó. Một người trong làng gãy chân trong lúc chạy".

Chủ một cơ sở du lịch ở phía nam của Samoa cho hay cô và những người sống sót đã bị quét khỏi khu nhà. "Con sóng thứ hai tràn tới, qua tầng một, phá tung cửa sau và ném chúng tôi ra ngoài", Wendy Booth nói trên Fairfax Radio Network của Australia.

Mase Akapo, một chuyên gia khí tượng thủy văn thuộc Cơ quan dự báo thời tiết quốc gia của American Samoa, cho biết ít nhất 14 người dân của nước này và 20 người của Samoa thiệt mạng vì sóng thần. Theo Akapo thì ít nhất ba cơn dư chấn có cường độ 5,6 độ Richter đã xảy ra sau động đất.

Bác sĩ Lemalu Fiu của một bệnh viện tại thủ đô Apia của Samoa cho rằng số người thiệt mạng có thể tăng lên. Thành phố Apia vắng lặng do các trường học và công sở đóng cửa.

Sơ đồ nơi xảy ra sóng thần.