Xem xét thời điểm hợp lý
Theo dự báo, tại Việt Nam, đến năm 2055, cứ hai người trong độ tuổi
lao động sẽ có một người lớn tuổi. Năm 2000, số người bước vào độ tuổi
lao động là 1,7 triệu người, cao gấp 3,4 lần số ra khỏi tuổi lao động là
500 nghìn người. Ðến năm 2035, số vào tuổi lao động chỉ bằng 1,2 lần số
ra khỏi tuổi lao động (1,5 triệu so với 1,26 triệu người). Thứ trưởng
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp cho rằng, tăng tuổi
nghỉ hưu là việc không thể cưỡng lại khi Việt Nam đang đối mặt vấn đề
già hóa dân số. Nếu không điều chỉnh tuổi nghỉ hưu, chúng ta sẽ phải đối
mặt tình trạng thiếu hụt lao động trong tương lai không xa.
Vì vậy, việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu sẽ được đưa vào dự thảo Bộ luật
Lao động (sửa đổi) trình Quốc hội vào năm 2019, dự kiến có hai phương
án được đề xuất. Phương án 1: Từ năm 2021, thực hiện điều chỉnh tuổi
nghỉ hưu, mỗi năm tăng ba tháng đối với nam cho đến khi đạt tuổi 62; mỗi
năm tăng sáu tháng đối với nữ cho đến khi đạt tuổi 60. Như vậy, tuổi
nghỉ hưu của nam sẽ đạt tuổi 62 vào năm 2028 và nữ đạt tuổi 60 vào năm
2030. Phương án 2: Từ năm 2021, thực hiện điều chỉnh tuổi nghỉ hưu, mỗi
năm tăng ba tháng đối với nam cho đến khi đạt tuổi 62; mỗi năm tăng bốn
tháng đối với nữ cho đến khi đạt tuổi 60. Như vậy, tuổi nghỉ hưu của nam
sẽ đạt tuổi 62 vào năm 2028 và nữ đạt tuổi 60 vào năm 2035.
Từ kinh nghiệm của các nước trên thế giới, theo Thứ trưởng Doãn Mậu
Diệp, việc điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu cần được thực hiện theo lộ
trình phù hợp các yếu tố tăng trưởng kinh tế và việc giải bài toán về
việc làm và thất nghiệp; sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực; trình độ kỹ
thuật và công nghệ áp dụng vào sản xuất; quy mô, chất lượng và cơ cấu
dân số; bình đẳng giới, tính chất, loại hình lao động và giữa các ngành
nghề, lĩnh vực; vấn đề cân đối Quỹ bảo hiểm xã hội (BHXH) trong dài hạn.
Vì vậy, việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu cần có tầm nhìn dài hạn nhưng
phải được thực hiện sớm, khẩn trương theo lộ trình, không gây sốc cho
thị trường lao động.
Về thời điểm bắt đầu áp dụng tăng tuổi nghỉ hưu, Phó Chủ nhiệm Ủy ban
Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Bùi Sỹ Lợi cho rằng, từ năm 2021 là
hợp lý vì thời điểm này gắn với cải cách BHXH và cải cách chính sách
tiền lương. Nhưng cách đi và hướng đi, nhóm tuổi cần tính toán cẩn thận,
cần xem xét cụ thể khi sửa Bộ luật Lao động. Theo Phó Chủ nhiệm Bùi Sỹ
Lợi, câu chuyện về hưu, tuổi hưu ở nước ta khi đưa ra bàn vẫn gặp những ý
kiến phản đối, nhưng nếu không có bước đi phù hợp, Việt Nam sẽ gặp bất
lợi khi dân số đã bắt đầu bước vào thời kỳ già hóa. Không xử lý bài toán
này thì nguồn nhân lực sẽ bị thiếu hụt.
Tăng nguồn lực cho thị trường lao động
Theo dự báo của Tổng cục Thống kê, dân số trong độ tuổi lao động
(định nghĩa là từ 15 đến 64 tuổi) của Việt Nam bắt đầu giảm sâu từ năm
2030. Vì vậy, cần sớm chọn thời điểm tăng tuổi nghỉ hưu để bảo đảm sự
cân đối lực lượng lao động, đồng thời, việc tăng tuổi hưu là xu hướng
chung của tất cả các nước có cơ cấu dân số già để phù hợp với các điều
kiện kinh tế - xã hội, nhân khẩu, sức khỏe...
Trước những ý kiến lo ngại rằng đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu trong bối
cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ làm gia tăng tỷ lệ thất nghiệp và
khó tìm việc làm ở lao động trẻ, Phó Chủ nhiệm Bùi Sỹ Lợi cho rằng,
trong nhiều năm qua, tuổi nghỉ hưu không thay đổi từ khi tuổi thọ trung
bình của người Việt Nam dưới 50 và đến nay là 74 tuổi. Trên thực tế,
chúng ta đã điều chỉnh tuổi nghỉ hưu đối với những người làm trong các
ngành giáo dục, y tế, như: giáo sư, bác sĩ, những người làm nghiên cứu
khoa học..., tuổi hưu đã kéo dài đến 65, 70 tuổi. Nhưng nếu nâng tuổi
hưu đồng loạt sẽ gặp rất nhiều phản ứng của người lao động, đặc biệt là
nhóm người lao động ở môi trường độc hại, nguy hiểm, ở lĩnh vực sản
xuất, kinh doanh. Những đối tượng này trên thực tế đã được giảm 3 - 5
năm so với độ tuổi nghỉ hưu trung bình. Do thông tin chưa đầy đủ khi đưa
ra bàn thảo rộng rãi trong dư luận đã dẫn đến một số ý kiến phản ứng
chưa đúng về việc tăng độ tuổi nghỉ hưu.
Theo đồng chí Bùi Sỹ Lợi, việc tăng tuổi nghỉ hưu thực tế không ảnh
hưởng đến cơ hội việc làm của giới trẻ. Bởi công tác đào tạo hiện nay
khác với đào tạo thời kỳ bao cấp. Thời bao cấp, đào tạo theo kế hoạch và
phân bổ lao động, còn hiện nay đào tạo theo nhu cầu thị trường, ai
giỏi, ai có năng lực sẽ dễ dàng tìm được việc làm, thậm chí tự tạo việc
làm cho mình.
Trong bối cảnh già hóa dân số, nhiều nước trên thế giới
đều đã có kế hoạch điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu, như: In-đô-nê-xi-a
đang trong lộ trình điều chỉnh tuổi nghỉ hưu từ 55 lên 65; Ma-lai-xi-a
điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu bình quân từ 60 lên 65; Hàn Quốc dự kiến
điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu bình quân từ 62 lên 65 tuổi vào năm
2034.../.
Theo nhandan.com.vn