Nhà thơ Nguyễn Hồng Vinh

Với những người làm báo, làm nghệ thuật, hẳn sẽ khó quên những lần nhà báo Hồng Vinh sắc sảo, mạnh mẽ nêu lên những thực trạng của công tác báo chí hiện nay, những tồn tại của ngành xuất bản, việc xây dựng đạo đức trong lĩnh vực báo chí, xuất bản… Thế nhưng, lại có một Hồng Vinh khác, rũ bỏ trên vai gánh nặng của người lãnh đạo để say sưa với những con chữ, những nỗi niềm của một nghệ sĩ trong các vần thơ: Tôi muốn đi về mùa thu trước/Ôm nhặt bao nhiêu lá rơi vàng/Tìm lại hình em trong bóng nắng/Khói chiều phơ phất núi đằng đông… (Bâng khuâng thu). 

Nguyễn Hồng Vinh sáng tác nhiều, rất nhiều nhưng chủ yếu vẫn là các tác phẩm báo chí, chính luận, phê bình. Phải đến năm 2010, như ông tự nhận là một “nhà thơ trẻ”, ông trình làng tác phẩm đầu tay - tập thơ Từ những nẻo đường (NXB Hội Nhà văn).

Tập thơ gây bất ngờ bởi chẳng ai nghĩ một “ông Vinh” nghiêm khắc, sắc bén lại nghệ sĩ như vậy. Tập thơ được đánh giá cao bởi cách viết quen nhưng chất chứa các ý tứ lạ, đặc biệt là sự kết nối đầy khéo léo giữa chất lãng mạn thơ với chất thời sự vốn đầy khô khan.

Cách kết nối mà như nhà thơ Hữu Thỉnh khi đó nhận xét: “Chất thơ riêng của Nguyễn Hồng Vinh”.

Rồi sau đó, ông lần lượt giới thiệu các tập thơ như: Thao thức dòng đời (NXB Văn học - 2010), Nhịp điệu thời gian (NXB Văn học - 2013), Miền thương nhớ (NXB Văn học - 2013), Màu ký ức (NXB Văn học - 2015), Lãng quên thì thầm (NXB Văn học - 2016).

Bìa tác phẩm Thơ và dấu ấn cuộc đời của Nguyễn Hồng Vinh

Và mới đây nhất, Nguyễn Hồng Vinh giới thiệu đến bạn đọc yêu thơ tập thơ có nhan đề Thơ và dấu ấn cuộc đời (NXB Văn học - 2018). Tập thơ là món quà ông gửi đến đời để kỷ niệm tròn 50 năm ông bước vào nghề báo và 18 năm tham gia hoạt động văn hóa, văn học, nghệ thuật.

Nhìn tổng thể, tập thơ có kết cấu khá đơn giản với 2 phần chính: phần đầu là Thơ với 52 bài thơ được sáng tác từ năm 2016 đến nay; phần thứ hai là Dấu ấn cuộc đời có 38 bài viết của nhiều cây viết thành danh giới thiệu thơ và phỏng vấn ông về những hoạt động văn hóa, văn nghệ, báo chí.

Đọc 52 bài thơ ở phần đầu, bạn đọc hẳn có thể thấy sự biến đổi về phong cách sáng tác của một Nguyễn Hồng Vinh nhà thơ, vẫn còn đó chất thời sự đặc trưng, nhưng nhờ chất trữ tình lãng mạn nên đã ngọt ngào, mềm mại hơn. Về mặt hình thức, các bài thơ có thể chia làm 3 dạng: thơ về gia đình, tình cảm cá nhân; thơ hoài niệm, nhớ nhung và cuối cùng là thơ mang chất thời sự. 

Nhắc đến chất thời sự được xem là “đặc trưng” của ông, trong bài thơ Tản mạn đầu xuân, có những câu thơ khiến người đọc không khỏi suy nghĩ: Cửa ra vào phòng sếp/Dấu chân đè dấu chân/Quà không còn chỗ đặt!… Có người một túi xách/Bằng mười nhà tặng Dân!Thực ra, cũng đã có không ít nhà thơ viết về những vấn đề tồn tại của cuộc sống hôm nay, nhưng với Hồng Vinh, cách viết luôn khác biệt. Cách nhìn của ông không cực đoan, nặng nề, cũng không chán nản, bế tắc, đó là cái nhìn của chính người trong cuộc, nghiêm khắc nhưng lại chất chứa sự nhắc nhở: Khi đằng đông rực đỏ/Mới biết tàu lạc xa/Trong dòng đời hối hả/Sao quá nhiều sương sa?! (Vô đề 2).

Có thể nói, với những bài thơ mang chất thời sự trong tác phẩm, nhà thơ Hồng Vinh đã vượt qua chính mình, vượt qua kiểu phê phán thuần túy để có cách phê nhưng không mất đi sự hy vọng vào thay đổi tích cực.

TƯỜNG VY/SGGP