Tuy nhiên, Thông điệp Liên bang 2015 được đọc trong bối cảnh mâu thuẫn
đảng phái trong chính trường Mỹ ngày càng gia tăng với việc Quốc hội mới
do phe Cộng hòa nắm trọn quyền lãnh đạo, khiến các chủ trương chính
sách trong hai năm cầm quyền còn lại của ông Obama sẽ càng khó khăn hơn,
nếu không muốn nói là bị bế tắc.
Bản Thông điệp Liên bang năm 2015 của Tổng thống Obama đặc biệt tập
trung nhấn mạnh tới khối cử tri đông đảo nhất trong các kỳ bầu cử, đó là
tầng lớp trung lưu.
Thông điệp Liên bang 2015 dành tới gần một nửa thời gian cho việc tung
hô những thành quả của nền kinh tế Mỹ, một nền kinh tế được đánh giá là
điểm sáng nhất trong kinh tế toàn cầu năm 2014 và có thể cả trong năm
2015.
Ông chủ Nhà Trắng khẳng định năm 2014 là năm kinh tế Mỹ có tốc độ tăng
trưởng ngoạn mục, có số lượng việc làm được tạo ra nhiều nhất kể từ thập
kỷ 1990 của thế kỷ trước.
Trong 5 năm qua, các doanh nghiệp Mỹ đã tạo ra được hơn 11 triệu việc
làm mới, bằng tổng số việc làm mới của châu Âu, Nhật Bản và các nước
công nghiệp phát triển cộng lại, khiến tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ giảm với
tốc độ nhanh nhất kể từ năm 1984, hiện chỉ còn ở mức 5,4% như trước khi
nước Mỹ rơi vào cuộc đại suy thoái 2007-2009.
Theo Tổng thống Obama “sự trỗi dậy của Mỹ là sự thật và giờ đây nhiệm vụ
của chúng ta là giúp mọi người dân Mỹ cảm nhận được một phần của sự
trỗi dậy này.”
Ông Obama nhấn mạnh tới một thực tế là nước Mỹ ngày nay là nước khai
thác dầu khí và có nguồn phong điện nhiều nhất thế giới. Trước một Quốc
hội do đảng Cộng hòa nắm quyền chi phối, trong bản Thông điệp Liên bang
2015, ông Obama cũng nhiều lần hối thúc các nhà lập pháp của đảng Cộng
hòa hãy gạt sang một bên những đấu đá chính trị để hình thành “một đội
hình” nhằm thông qua những dự luật quan trọng, ngay cả khi hai bên tiếp
tục bất đồng quan điểm về hàng loạt vấn đề gây tranh cãi, cả trong đối
nội và đối ngoại.
Để mọi người dân đều cảm nhận được sự chấn hưng của nền kinh tế, Tổng
thống Obama đề xuất nâng thuế thu nhập từ 23,8% lên 28% đối với thiểu số
những người giàu có nhất nước Mỹ, có thu nhập từ 500.000 USD/năm trở
lên và các tập đoàn công ty tài chính để có thêm tiền thực thi một loạt
biện pháp nhằm cải thiện cuộc sồng của tầng lớp trung lưu.
Ông cũng nhắc lại đề xuất miễn học phí hai năm cho sinh viên các trường
cao đẳng cộng đồng, cho rằng biện pháp này không chỉ giúp giảm bớt gánh
nặng cho các gia đình có thu nhập thấp mà còn tạo điều kiện cho nhiều
người Mỹ được đào tạo thêm kiến thức giúp nâng cao năng lực cạnh tranh
trong nền kinh tế toàn cầu.
Tổng thống Obama kêu gọi các nhà lập pháp của đảng Cộng hòa hãy cùng Nhà
Trắng tìm kiếm sự đồng thuận trong việc thay đổi bộ luật thuế, luật an
ninh mạng, nỗ lực tinh giản chính phủ, cắt giảm ngân sách và cải cách
chế độ nhập cư cũng như trong các biện pháp thúc đẩy kinh tế Mỹ tăng
trưởng mạnh hơn nữa.
Ông Obama kêu gọi Quốc hội sớm thông qua dự luật trả lương bình đẳng
giữa nam và nữ, đồng thời nhắc lại lời đe dọa sẽ phủ quyết nếu Quốc hội
thông qua dự luật thay đổi chương trình cải cách bảo hiểm y tế, thường
gọi là ObamaCare.
Tổng thống Mỹ một mặt hối thúc Quốc hội ủng hộ các hiệp định thương mại
tự do với nước ngoài nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ, kêu
gọi tăng cường an ninh mạng, hối thúc các công ty công nghệ tư nhân chia
sẻ thông tin nhiều hơn với chính phủ nhưng vẫn bảo đảm được quyền riêng
tư của công dân.
Ông cũng đề xuất thực thi chương trình nghỉ phép được hưởng lương có
tổng kinh phí 2 tỷ USD nhằm khuyến khích các bang xây dựng chương trình
phúc lợi mới để trả lương tạm thời và chăm sóc y tế cho các lao động
buộc phải nghỉ việc 7 ngày/năm vì gia đình có người bệnh nặng hoặc mới
sinh con.
Về đối ngoại, vụ khủng bố mới đây tại Pháp đã làm cho vấn đề chống khủng
bố trở thành một đề tài được nhấn mạnh trong Thông điệp Liên bang 2015.
Ông chủ Nhà Trắng tuyên bố sẽ tiếp tục truy diệt các phần tử cực đoan,
khủng bố để bảo đảm an toàn cho nước Mỹ và các đồng minh.
Tổng thống Mỹ một lần nữa khẳng định chính sách bao vây cấm vận nửa thế
kỷ qua đã lỗi thời, hối thúc Quốc hội trong năm 2015 này bỏ phiếu chấm
dứt các biện pháp bao vây phong tỏa để bình thường hóa quan hệ ngoại
giao với Cuba.
Ông Obama cũng hối thúc Quốc hội ủng hộ cuộc chiến chống nhóm "Nhà nước
Hồi giáo" (IS) tự xưng ở Iraq và Syria; phản đối và dọa sẽ dùng quyền
phủ quyết nếu Quốc hội áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt kinh tế
trong lúc đang tiến hành đàm phán về chương trình hạt nhân gây tranh cãi
của Iran.
Quan điểm của ông Obama cho rằng nước Mỹ và cộng đồng thế giới đang đứng
trước cơ hội chưa từng có để có thể ngăn chặn một nước Iran có vũ khí
hạt nhân. Ông Obama cũng tuyên bố sẽ tiếp tục cùng các đồng minh gây áp
lực nhằm cô lập nước Nga trong vấn đề Ukraine.
Thông điệp Liên bang năm 2015 được đọc trong bối cảnh Quốc hội mới do
phe Cộng hòa nắm quyền lãnh đạo, kể từ khi nhóm họp đầu tháng 1 tới nay,
đã có một loạt bước đi theo hướng ngăn chặn các chủ trương chính sách
của Tổng thống Obama, trong đó có dự luật xây dựng tuyến đường ống dẫn
dầu Keystone XL từ Canada xuyên qua lãnh thổ nước Mỹ tới tận các bang
phía Nam mà Nhà Trắng nhiều lần đe dọa sẽ dùng quyền phủ quyết. Phe Cộng
hòa cũng đã thông qua ngân sách tài khóa 2015 nhưng không cho phép Bộ
An ninh Nội địa sử dụng tiền vào việc thực thi sắc lệnh hành chính của
Tổng thống Barack Obama không trục xuất khoảng 5 triệu người nhập cư bất
hợp pháp đang sinh sống trên lãnh thổ Mỹ. Phe Cộng hòa cũng dọa sẽ tìm
mọi cách thay thế chương trình ObamaCare.
Với dư luận, theo thăm dò của HuffPost/YouGove công bố ngày 20/1, nếu
năm 2014 có 45% nói rằng họ có kế hoạch sắp xếp thời gian để nghe Thông
điệp Liên bang, thì năm 2015 số người có ý định này chỉ là 39%.
Một lý do khiến người dân Mỹ ít quan tâm tới Thông điệp liên bang năm
2015 là do họ có cảm nhận rằng tình hình chính trị nước Mỹ sẽ không có
gì cải thiện sau Thông điệp Liên bang, nhất là trong bối cảnh đảng Cộng
hòa nắm quyền chi phối tại Quốc hội, khiến cho các đề xuất chính sách
trong bản thông điệp khó có thể trở thành hiện thực./.
Theo TTXVN