Đó là ý kiến chỉ đạo trong thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2016 và triển khai kế hoạch năm 2017 của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam phát huy truyền thống và những thành tựu đã đạt được, nỗ lực vươn lên chủ động giải quyết những vấn đề khoa học và công nghệ đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước; từ đó có thể hội nhập vào chuỗi giá trị tri thức toàn cầu một cách chủ động với tinh thần khai phóng, phát huy cao độ lòng tự tôn dân tộc trong kỷ nguyên toàn cầu hóa và xu hướng cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

Phát triển mạnh mẽ KH-CN

Thủ tướng Chính phủ đề nghị Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cần thực hiện tốt 4 yêu cầu:

Thứ nhất, song song với nghiên cứu khoa học cơ bản, cần dành thời gian, nguồn lực thỏa đáng để nghiên cứu áp dụng các thành tựu khoa học vào thực tiễn; phải tạo mối liên kết hữu cơ giữa nghiên cứu khoa học và công nghệ với sản xuất kinh doanh và khởi nghiệp, đồng thời giảm dần tình trạng các doanh nghiệp trong nước thuê các đơn vị tư vấn khoa học và công nghệ nước ngoài mỗi khi cần cải tiến hoặc sản xuất thiết bị và phụ tùng thay thế;

Thứ hai, phải tiến hành các nghiên cứu định tính và định lượng, xây dựng đề xuất các cơ chế, chính sách thích hợp với Chính phủ nhằm thúc đẩy phát triển mạnh mẽ khoa học và công nghệ; không ngừng nỗ lực để khẳng định chất lượng đào tạo trong bối cảnh khoa học và công nghệ đang tác động nhanh chóng mạnh mẽ đến mọi mặt của đời sống kinh tế -xã hội.

Thứ ba, không ngừng nỗ lực để khẳng định chất lượng đào tạo trong bối cảnh khoa học và công nghệ đang tác động nhanh chóng mạnh mẽ đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội.

Thứ tư, cần tinh gọn bộ máy, áp dụng phương thức quản lý phù hợp để thu hút và giữ chân nhân tài, sáng tạo ra các sản phẩm và ý tưởng có tính ứng dụng cao, phục vụ người nông dân, cộng đồng doanh nghiệp, góp phần cụ thể, thiết thực vào sứ mệnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Năm nhiệm vụ trọng tâm, cấp thiết

Đồng thời, ngoài việc tiếp tục thực hiện tốt các nhiệm vụ khoa học đã được Chính phủ giao, tiếp tục triển khai nghiên cứu khoa học cơ bản và phát triển công nghệ đóng góp cho sự phát triển của đất nước và nền khoa học nước nhà; phát huy các thế mạnh của mình, Viện cần tập trung thực hiện 5 nhiệm vụ trọng tâm, cấp thiết sau:

Một là, nghiên cứu, đề xuất các giải pháp sử dụng tài nguyên khoáng sản hợp lý, nhằm nâng cao giá trị và giảm lãng phí đất đai và tài nguyên quốc gia.

Hai là, đề xuất các giải pháp khoa học và công nghệ trong việc theo dõi kiểm soát và xử lý môi trường, khắc phục hậu quả và thích ứng tối ưu với các thách thức của biến đổi khí hậu.

Ba là, nghiên cứu áp dụng khoa học và công nghệ trong việc sản xuất hàng hóa, chú trọng yếu tố thân thiện môi trường, phù hợp với điều kiện khí hậu, giảm giá thành sản phẩm, tăng sức cạnh tranh cho hàng hóa sản xuất tại Việt Nam.

Bốn là, áp dụng khoa học và công nghệ vào chế biến sâu, bảo quản lương thực, thực phẩm, mở rộng chuỗi giá trị gia tăng cho nông sản Việt Nam, nâng vị thế của nền nông nghiệp Việt Nam ở nấc thang cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Năm là, nghiên cứu đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh cho các ngành, lĩnh vực then chốt của quốc gia, đặc biệt là nông nghiệp công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, sản xuất các dược liệu thế hệ mới, công nghệ nano…

Cùng với đó, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cần phối hợp chặt chẽ với Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam; trong đó, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam chủ động cung cấp cho Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam những cập nhật thời sự xã hội, các thách thức, nguy cơ hiện hữu, cùng với những mục tiêu then chốt về phát triển kinh tế - xã hội. Trên cơ sở đó, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam nghiên cứu đề xuất những giải pháp khoa học công nghệ nhằm thực hiện những chủ trương chính sách về quốc phòng an ninh, các mục tiêu kinh tế - xã hội, phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Mặt khác, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, cần cung cấp cho Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam những đánh giá chính xác về các xu thế phát triển của khoa học công nghệ cùng với những tác động quan trọng tới đời sống kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng và phát triển bền vững đất nước.

Minh Hiển (chinhphu.vn)