PV: Xin đồng chí cho biết những kết quả nổi bật của ngành Tuyên giáo trong năm 2014?

Đồng chí Vũ Ngọc Hoàng: Nhìn tổng thể, năm 2014, ngành Tuyên giáo đã nỗ lực hoàn thành một khối lượng lớn công tác tham mưu giúp Bộ Chính trị, Ban Bí thư và các cấp ủy trên các lĩnh vực công tác tư tưởng, tuyên truyền, lý luận, văn hóa - văn nghệ, báo chí - xuất bản, y tế, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, môi trường, thông tin đối ngoại, tuyên truyền biển đảo, phân giới cắm mốc... Ban Tuyên giáo Trung ương đã chủ trì hoàn thành 10 đề án trình Bộ Chính trị và Ban Bí thư, một đề án trình Ban Chấp hành Trung ương, trong đó có những vấn đề hệ trọng và phức tạp như: Đề án về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam; về tổng kết 30 năm đổi mới; về công tác lý luận và nghiên cứu lý luận; về quy chế dân chủ trong nghiên cứu lý luận; về quản lý báo chí, các đài và kênh truyền hình nước ngoài, mạng xã hội trên internet…

Ban Tuyên giáo Trung ương và đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên giáo cả nước đã thường xuyên nắm tình hình và nghiên cứu dư luận xã hội; bám sát để chỉ đạo tuyên truyền kịp thời và định hướng cho báo chí tuyên truyền về thực hiện nhiệm vụ chính trị, các hoạt động của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, các ngành và địa phương, về đối nội và đối ngoại… Với tư tưởng chỉ đạo là chủ động, kịp thời  tham mưu để xử lý các vấn đề phát sinh trên lĩnh vực tư tưởng, trong năm, ngành Tuyên giáo đã làm tốt công tác tư tưởng, góp phần tạo sự đồng thuận trong xã hội trước những vấn đề bức xúc, được cả xã hội đặc biệt quan tâm. Trong đó, đáng chú ý là việc Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào hoạt động trái phép trong vùng thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế biển của Việt Nam, một số vụ việc nhạy cảm; vấn đề phức tạp nổi lên trong lĩnh vực y tế, giáo dục, môi trường... Khi có sự việc phức tạp nổi cộm, Ban Tuyên giáo Trung ương đã kịp thời biên soạn tài liệu thông tin trong nội bộ Đảng, hệ thống chính trị và trong nhân dân.

Ngành đã tham mưu giúp Ban Bí thư và các cấp ủy hướng dẫn thực hiện Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đi dần vào chiều sâu, hạn chế cách làm hành chính hóa, đối phó, chiếu lệ, tăng cường kiểm tra việc thực hiện. Công tác chỉ đạo báo chí - xuất bản đã có một số tiến bộ, hoạt động của báo chí và xuất bản ít sai sót hơn.  Công tác thông tin đối ngoại đã có nhiều khởi sắc, trở thành điểm nhấn của năm qua. Ban Tuyên giáo Trung ương đã phối hợp với Bộ Ngoại giao, Ban Đối ngoại Trung ương biên soạn 14 tài liệu tuyên truyền về các sự kiện quốc tế, đấu tranh với việc Trung Quốc đưa giàn khoan và hoạt động trái phép trong vùng thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế biển của Việt Nam, và về kết quả các chuyến thăm nước ngoài của lãnh đạo Đảng và Nhà nước ta. Ban Tuyên giáo Trung ương và ngành Tuyên giáo đã chỉ đạo, định hướng và tổ chức công tác thông tin đối ngoại, trong đó, tập trung  về quan hệ giữa Việt Nam với các nước: Trung Quốc, Lào, Campuchia, Liên bang Nga, Nhật Bản; về vấn đề Biển Đông, quan điểm bảo vệ chủ quyền và môi trường hòa bình phát triển của Việt Nam; thông qua các kênh tuyên truyền bằng tiếng Việt, tiếng Anh, Trung, Pháp, Nga và Tây Ban Nha. Công tác thông tin đối ngoại ở địa phương được chú ý hơn, đến nay có 28 tỉnh, thành phố đã có Ban Chỉ đạo Công tác thông tin đối ngoại.

Công tác đấu tranh nhằm uốn nắn những nhận thức lệch lạc, phản bác những thông tin và quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng, đường lối của Đảng và các chủ trương lớn của Nhà nước ta được thường xuyên quan tâm chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện.

Nhìn tổng thể, khối lượng công việc mà ngành Tuyên giáo toàn quốc nói chung, Ban Tuyên giáo Trung ương nói riêng đã thực hiện trong năm 2014 là rất lớn, đa dạng, đúng chức năng, nhiệm vụ. Nhờ bám sát sự lãnh đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của cấp ủy các cấp; sự phối hợp, kết hợp với các ban, bộ, ngành, đoàn thể, địa phương; bám sát tình hình; tích cực, chủ động, nêu cao tinh thần đoàn kết, ngành Tuyên giáo đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao; nhiều lĩnh vực công tác của ngành, của Ban Tuyên giáo Trung ương có chuyển biến, tiến bộ.

PV: Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số hạn chế, bất cập, thưa đồng chí?

Đồng chí Vũ Ngọc Hoàng: Nhìn vào thực tiễn công tác tuyên giáo năm 2014, có thể thấy kết quả đạt được chưa được như mong muốn, hạn chế, bất cập vẫn còn. Cụ thể là:

Công tác tham mưu, chỉ đạo, xử lý những vấn đề đặt ra cho công tác tuyên giáo còn một số nội dung chất lượng chưa cao; công tác chỉ đạo, phối hợp triển khai một số chủ trương, chính sách về giáo dục, khoa học, công nghệ, y tế… chưa tạo ra chuyển biến rõ nét.

 Công tác chỉ đạo, định hướng, quản lý báo chí trong một số trường hợp chưa tốt, còn để xảy ra một số vụ việc sai phạm, thông tin sai sự thật, thiếu nhạy bén chính trị trong lĩnh vực báo chí, xuất bản, văn hóa, văn nghệ. Chưa kịp thời xử lý nghiêm những vi phạm về thông tin sai sự thật, xa rời tôn chỉ, mục đích, đối tượng phục vụ, chủ yếu nặng về thông tin mặt tiêu cực, giật gân, câu khách của một số cơ quan báo chí và các chương trình truyền hình hoạt động liên kết. Báo chí chưa sắc bén, kịp thời trong đấu tranh phản bác những thông tin, luận điệu sai trái của các thế lực thù địch.

Công tác nghiên cứu lý luận chưa theo kịp yêu cầu. Lý luận còn nhiều mặt bất cập. Việc học tập lý luận chính trị, nhất là trong hệ thống giáo dục quốc dân, nhìn chung, chất lượng và hiệu quả chưa cao, chưa hấp dẫn người học. Công tác định hướng và tham gia quản lý lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn còn yếu, công tác tuyên truyền về kinh tế - xã hội chưa đạt hiệu quả, không ít trường hợp chỉ thông tin một chiều.

Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị và đạo đức lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên và sự suy thoái đạo đức xã hội chưa được ngăn chặn, đẩy lùi, có mặt diễn biến phức tạp, làm giảm lòng tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước.

Giáo dục, đào tạo, y tế, môi trường và xã hội còn nhiều vấn đề bức xúc.

Việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh tuy có đạt một số kết quả bước đầu, nhưng nhìn chung chưa tạo được chuyển biến rõ rệt trong Đảng và trong xã hội. 

Trình độ năng lực của đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên giáo còn nhiều mặt hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu công việc trong tình hình phức tạp như hiện nay, đang có sự hẫng hụt và bất cập về cán bộ ở nhiều khâu.

Phương thức công tác tư tưởng chưa đổi mới rõ nét, còn tình trạng một chiều, áp đặt, né tránh những vấn đề nhạy cảm. Chưa tổ chức được nhiều cuộc đối thoại, còn có những việc bị động, hiệu quả chưa cao.

Một năm trôi qua, từ những kết quả đạt được cũng như những bất cập, hạn chế, có thể rút ra một số kinh nghiệm sâu sắc. Đó là công tác tuyên giáo phải bám sát thực tiễn, đối diện với thực tế khách quan, chủ động phối hợp, kịp thời tham mưu và ứng phó với tình hình; tăng cường đối thoại, lấy thuyết phục, vận động làm chính,  thiết thực với cuộc sống, đồng thời phải nâng cao tính giáo dục, tính chiến đấu trong triển khai các mặt công tác tư tưởng-văn hóa, công tác khoa giáo và trong đấu tranh quan điểm.

PV: Đổi mới nội dung và phương thức công tác tuyên giáo được coi là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của toàn ngành trong những năm qua. Theo đồng chí, bước sang năm 2015, việc đổi mới này cần được triển khai như thế nào?

Đồng chí Vũ Ngọc Hoàng: Như chúng ta đã biết, bối cảnh trong nước và quốc tế đã và đang có nhiều biến đổi so với những giai đoạn lịch sử trước đây. Đặc biệt, sự bùng nổ thông tin, ảnh hưởng hai chiều của internet, mạng xã hội trên phạm vi toàn cầu đòi hỏi công tác tuyên giáo phải đổi mới căn bản về phương thức, để chủ động tham mưu, đề xuất giải pháp.

Theo tôi, để đổi mới thực sự nội dung, nhất là phương thức công tác tuyên giáo, cần triển khai một số vấn đề trọng tậm sau:

Thứ nhất, cần tăng cường đối thoại, lắng nghe ý kiến khác nhau, không qui chụp nhau, thông tin hai chiều, tránh lối truyền đạt áp đặt một chiều về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Nâng cao tính thuyết phục, vận động, giáo dục, cảm hóa. Lấy cơ sở lý luận và thực tiễn để tăng tính khoa học trong công tác tư tưởng.

Thứ hai, cần chú trọng đổi mới nội dung, phương thức tuyên truyền miệng, đảm bảo tính kịp thời, cung cấp đầy đủ thông tin đến các tầng lớp nhân dân, góp phần để nhân dân hiểu rõ và đồng thuận với những chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Do vậy, cần củng cố, nâng cao chất lượng đội ngũ báo cáo viên các cấp, nhất là cấp cơ sở theo tinh thần Chỉ thị số 17-CT/TW, ngày 17-10-2007 của Ban Bí thư về “Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền miệng trong tình hình mới”.

Thứ ba, hình thức tuyên truyền, đấu tranh trên mặt trận tư tưởng cần mở rộng một cách linh hoạt, phối hợp nhiều loại hình thông tin đa dạng, trong đó có mạng xã hội. Quan tâm nhiều hơn đến công tác tư tưởng với thế hệ trẻ, trí thức, văn nghệ sĩ, công nhân; không để nảy sinh những luồng tư tưởng bất lợi cho ổn định chính trị và khối đại đoàn kết dân tộc.

Thứ tư, cần phải bảo đảm tính thống nhất trong chỉ đạo theo kế hoạch chung của toàn ngành, phát huy hơn nữa tính chủ động, sáng tạo của từng cấp, từng lĩnh vực, từng địa phương. Phát huy tốt hơn mối quan hệ và sự phối hợp giữa ngành Tuyên giáo với các cơ quan quản lý nhà nước. 

PV: Năm 2015, ngành Tuyên giáo sẽ có những giải pháp nào để có thể làm tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, thưa đồng chí?

Đồng chí Vũ Ngọc Hoàng: Trên cơ sở những định hướng chỉ đạo lớn của Thường trực Ban Bí thư và Kết luận Hội nghị của đồng chí Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương tại Hội nghị tổng kết công tác tuyên giáo năm 2014, triển khai nhiệm vụ năm 2015, theo tôi, trong năm nay, cần tập trung vào một số giải pháp trọng tâm sau:

Một là, bám sát sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Thường trực các cấp ủy đảng. Thường xuyên và tích cực tham mưu để đồng chí Bí thư và Thường trực cấp ủy các cấp chú trọng và trực tiếp tham gia công tác tư tưởng. Phát huy cao vai trò người đứng đầu các cấp ủy đảng trong việc định hướng, ưu tiên lãnh đạo, chỉ đạo công tác tư tưởng ở cơ quan, địa phương.

Hai là, tăng cường và tranh thủ sự phối hợp của các cơ quan quản lý nhà nước liên quan đến các lĩnh vực công tác tuyên giáo. Rà soát, đánh giá các chương trình phối hợp giữa Ban Tuyên giáo Trung ương với các bộ, ngành, bảo đảm hoạt động của Ban Tuyên giáo Trung ương đúng với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được Bộ Chính trị, Ban Bí thư quy định. Nghiên cứu thực tiễn, làm rõ và sâu sắc hơn phạm vi, quyền hạn và lĩnh vực hoạt động của Ban Tuyên giáo ở tỉnh, thành ủy trong chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra thực hiện nghị quyết, chỉ thị của Đảng, tránh sự trùng lắp với cơ quan quản lý nhà nước hoặc bỏ trống nhiệm vụ.

Ba là, xác định việc đổi mới phương thức công tác tuyên giáo là trọng tâm. Lãnh đạo các cấp của ngành Tuyên giáo cần quan tâm chỉ đạo quyết liệt, coi đổi mới là một nhiệm vụ chính trị, nhằm nâng cao hiệu quả chất lượng công tác tham mưu. Công tác thi đua, đánh giá cán bộ của ngành cần coi đây là một tiêu chí quan trọng.

Bốn là, tổng kết 30 năm đổi mới đất nước cần có nội dung tổng kết về công tác tuyên giáo; qua đó đánh giá những thành công, những bất cập, hạn chế, yếu kém, nhất là một số nút thắt trong công tác tuyên giáo khi mà thực tiễn cách mạng có nhiều khác biệt với trước khi đổi mới. Dự báo tình hình, những khó khăn, thách thức đối với công tác tuyên giáo trong 10-20 năm tới, định hướng giải pháp công tác tuyên giáo trong giai đoạn mới của cách mạng nước ta. Trước mắt là có những giải pháp khắc phục tính sự vụ, thụ động trong xử lý các vấn đề phức tạp thuộc các lĩnh vực tuyên giáo.

Năm là, chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ tuyên giáo các cấp, nhất là nâng cao bản lĩnh chính trị và sự vững vàng về chuyên môn, nghiệp vụ có tính đặc thù của công tác tuyên giáo; thay đổi nếp nghĩ, cách làm công tác tư tưởng cho sát hợp thực tế.

Tôi tin rằng, phát huy những bài học kinh nghiệm, nỗ lực khắc phục những hạn chế, bất cập, nhân lên những kết quả đã đạt được trong năm 2014, công tác tuyên giáo năm 2015 chắc chắn sẽ có những thành công mới, góp sức cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân lập thành tích chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng.

PV: Xin trân trọng cảm ơn đồng chí.

MH thực hiện