Hội nghị diễn ra ngày hôm nay (16-6) và được tiến hành theo hình thức truyền hình trực tuyến với 4 điểm cầu Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Cần Thơ. Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân tới dự và phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.

Một chính sách lớn, hợp lòng dân

Chỉ sau gần 2 năm thực hiện, tính đến 30/4/2009, tổng dư nợ về tín dụng đối với HSSV đạt 13.669 tỷ đồng, với 1,335 triệu HSSV được vay vốn (chiếm khoảng 27,3% tổng số HSSV toàn quốc); số tiền cho vay đã tăng 47 lần, số HSSV được hưởng chế độ tăng 14 lần so với chương trình tín dụng HSSV trước đây. Chương trình đã giúp hàng triệu HSSV có hoàn cảnh khó khăn yên tâm học tập, nhiều HSSV do hoàn cảnh kinh tế khó khăn có nguy cơ bỏ học đã được tiếp tục con đường học tập của mình.

Quyết định 157 của Thủ tướng Chính phủ mang đậm dấu ấn nhân văn, ý nghĩa kinh tế, chính trị hết sức to lớn, hợp lòng dân, nhất là bà con nông dân vùng khó khăn rất phấn khởi và mong muốn Nhà nước tiếp tục duy trì và điều chỉnh mức cho vay tương ứng với mức độ trượt giá của thị trường, nhằm tạo điều kiện và cơ hội tối đa cho những HSSV có hoàn cảnh khó khăn được tiếp tục học tập.

Ông Lý Hsok (trú tại ấp An Khương, thị trấn Kế Sách , Sóc Trăng ), một gia đình nghèo có 2 con đang là sinh viên năm thứ 1 và thứ 3 đại học đã xúc động nói: “Một người dân nghèo, vùng sâu, vùng xa như chúng tôi cũng đã được Ngân hàng CSXH cho vay tới 16 triệu đồng để đầu tư cho con cái học hành. Điều này đối với gia đình tôi như một giấc mơ và chính giấc mơ này sẽ giúp 2 con tôi tiếp tục có quyền mơ ước đổi đời nhờ con chữ”.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Vũ Luận, trong quá trình thực hiện, còn có những bất cập cần khắc phục ngay.

Cụ thể là, một số trường chưa thống kê được chính xác số HSSV được vay vốn do chưa có thông tin từ phía Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH). Trong khi đó, một số chi nhánh NHCSXH thời gian thông báo giải ngân quá ngắn hoặc có nơi lại yêu cầu HSSV phải sử dụng mẫu xác nhận do NHCSXH cấp.

Tại các địa phương, một số nơi chưa thực hiện tốt việc lập danh sách các hộ gia đình thuộc đối tượng được vay vốn; còn có tổ chức hội, đoàn thể và cả một số hộ dân vay vốn chưa nắm được đầy đủ ý nghĩa của QĐ 157; quy trình bình xét cho vay chưa chặt chẽ. Ở một vài nơi, lãnh đạo UBND xã còn chưa sát sao trong việc tổ chức thực hiện…

Công tác thu hồi nợ chưa có quy định cụ thể về việc quản lý giấy cam kết trả nợ của HSSV. Một bộ phận HSSV có thu nhập thấp khi ra trường ( thu nhập dưới 1 triệu đồng/tháng) thì việc trả nợ (800.000đ + lãi hàng tháng) là khó khả thi. Do đó nhiều trường đề nghị không tính lãi trong thời gian học tại trường hoặc đề nghị giảm lãi, gia hạn trả nợ cho HSSV.

Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách của một số trường, địa phương và chi nhánh NHCSXH còn hạn chế. Vẫn có nhiều hộ gia đình chưa nắm được thông tin về chính sách này, do đó không dám vay vốn vì lo việc trả nợ; cơ chế trao đổi thông tin về HSSV được vay vốn giữa nhà trường và các chi nhánh NHCSXH chưa được thực hiện tốt…

Chính phủ sẽ xem xét việc nâng mức cho vay

Kết luận tại buổi sơ kết, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân biểu dương các Bộ, ngành và NHCSXH đã nỗ lực triển khai những yêu cầu của Chính phủ đề ra trong 2 năm thực hiện. Phó Thủ tướng khẳng định, sau gần 2 năm triển khai QĐ157, chương trình đã thực sự đi vào cuộc sống, có ý nghĩa đặc biệt đối với hàng triệu HSSV Việt Nam. Hơn bao giờ hết, Nhà nước dành những ưu tiên và quy mô tài chính lớn đảm bảo mục tiêu tín dụng đối với HSSV nghèo và cận nghèo. Chúng ta đã đi đúng hướng, cho vay đúng đối tượng (trong tổng số 1,335 triệu người vay chỉ có 931 người vay sai mục đích. Tức là trong 1 vạn HSSV vay vốn chỉ có 7 người vay sai mục đích và đã bị thu hồi). Có thể nói đây là chương trình tín dụng dành cho đối tượng khó khăn có quy mô rộng lớn nhưng đã đạt đến mức chính xác cao nhất, phát huy hiệu quả mạnh mẽ nhất.

Phó Thủ tướng yêu cầu, trước ngày 10/7, Bộ GD&ĐT, LĐTBXH, NH CSXH cần ban hành thông tư liên tịch để hướng dẫn về quy định cho vay đối với HSSV trong năm học 2009-2010. Trước 30/7 các tỉnh, thành phố tổ chức sơ kết thực hiện QĐ157 trong năm học 2008-2009. Đặc biệt, cần khắc phục những thiếu sót, bất cập để việc cho HSSV vay vốn trong năm học mới không còn sai sót. Trước 15/8, NHCSXH chủ trì soạn thảo quy trình chuẩn bị để triển khai thu hồi vốn đối với những HSSV tốt nghiệp.

Về mức cho vay sắp tới, Chính phủ sẽ xem xét mức học phí của một số ngành học và chỉ đạo các đơn vị liên quan nâng mức cho vay tương ứng với mức độ trượt giá trên tinh thần: mức học phí của các trường cao đẳng, dạy nghề, đại học tăng lên bao nhiêu thì sẽ điều chỉnh cho HSSV vay thêm đúng bấy nhiêu. Trước 30/7, các đơn vị liên quan sẽ ra thông báo về mức điều chỉnh học phí cụ thể đối với từng ngành học.

Trước 15/8, các Bộ GD&ĐT, LĐTBXH và NHCSXH ban hành quy chế thông tin để các ngành nắm được, các trường quản lý hiệu quả hơn, HSSV cũng biết để hiểu về quyền lợi và trách nhiệm của mình khi vay vốn. Phó Thủ tướng gợi ý: Tất cả tài liệu, thông tin liên quan cần đưa lên trang web của Bộ, ngành liên quan để các địa phương khi cần sẽ chủ động khai thác làm căn cứ sử dụng.