PV: Xin ông cho biết thực tế hiện nay người dân chấp hành chính sách DS-KHHGĐ như thế nào?

Ông Dương Quốc Trọng: Việt Nam đã tiến hành 4 cuộc Tổng điều tra Dân số (vào các năm 1979, 1989, 1999 và 2009). Nếu như các thập kỷ trước đây, mỗi năm dân số Việt Nam tăng thêm 1,1 triệu người (1979-1989), hoặc 1,2 triệu người (1989-1999) thì thập kỷ vừa qua (1999-2009) Việt Nam chỉ tăng thêm 947 nghìn người, trong khi số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ tăng lên nhiều so với những thập kỷ trước đó. Số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đã giảm từ 4 con (đầu những năm 1990) xuống còn 2,3 con (vào đầu những năm 2000) và còn 2 con vào năm 2010.

Chúng ta đã đạt và duy trì được mức sinh thay thế từ năm 2006. Năm 2010 dân số nước ta là 86,9 triệu người, thấp hơn so với mục tiêu đề ra là dưới 89 triệu người; tỷ lệ tăng dân số năm 2010 là 1,03%, thấp hơn so với mục tiêu đề ra là 1,14%.

Nói như thế để chúng ta tự hào nhưng không vì thế mà chủ quan, thỏa mãn với những thành tích đã đạt được. Trong thời gian tới, chúng ta cần tiếp tục tuyên truyền, vận động để mọi người dân thực hiện tốt chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác DS-KHHGĐ, đặc biệt là việc từng bước và không ngừng nâng cao chất lượng dân số, giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, thích ứng với những sự thay đổi về cơ cấu dân số…

PV: Trong thời gian qua, Chính phủ đã ban hành một số văn bản liên quan đến chính sách dân số, như Nghị định 20/2010/NĐ-CP ngày 8/3/2010, Nghị định 18/2011/NĐ-CP ngày 17/3/2011… Ông có thể cho biết một số kết quả triển khai các chính sách dân số theo những quy định mới được sửa đổi, bổ sung, tính đến thời điểm này?

Ông Dương Quốc Trọng: Việc ban hành các văn bản nêu trên nằm trong lộ trình xây dựng và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để hoàn thiện chính sách, pháp luật về dân số.

Không ngừng nâng cao chất lượng dân số - Ảnh minh họa

Việc ban hành các văn bản là hết sức quan trọng, bên cạnh đó chúng ta cần tiếp tục tổ chức thực hiện, đưa những chính sách đó vào cuộc sống; chính cuộc sống sẽ kiểm nghiệm chính sách; những chính sách đó có được người dân đồng tình, ủng hộ hay không? Vì toàn bộ hệ thống chính sách của chúng ta được ban hành cũng là vì nhân dân và phục vụ cho lợi ích của nhân dân.

Ngành Dân số sẽ tổ chức thực hiện, đưa những chính sách về dân số vào cuộc sống và qua thực tiễn nếu thấy cần sửa đổi, bổ sung sẽ kiến nghị các cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

PV: Ông đánh giá như thế nào về những thuận lợi, khó khăn đối với công tác dân số của chúng ta hiện nay?

Ông Dương Quốc Trọng: Sau gần 50 năm thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về DS-KHHGĐ, cam kết quốc tế về dân số- phát triển và các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ (MDGs), công tác DS-KHHGĐ đã đạt những kết quả quan trọng. Việt Nam đã đạt mức sinh thay thế, tốc độ gia tăng nhanh dân số đã được kiểm soát song dân số nước ta vẫn đang trong giai đoạn nhạy cảm với các yếu tố tác động, chưa loại trừ được khả năng mức sinh tăng trở lại.

Chất lượng dân số của Việt Nam còn thấp, chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng được nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đặc biệt là việc đáp ứng nhu cầu “đi tắt, đón đầu” trong thời gian tới,…

Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh diễn ra phức tạp, tỷ số giới tính khi sinh tăng nhanh và liên tục; cơ cấu dân số theo tuổi thay đổi nhanh, tác động to lớn đối với sự phát triển kinh tế xã hội, gây áp lực về việc làm, thu nhập và an sinh xã hội.

Bên cạnh đó, tình trạng di cư diễn ra ngày càng mạnh mẽ. Những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu toàn cầu sẽ ảnh hưởng trước hết đến việc ổn định cuộc sống, ăn ở, đi lại, việc làm và thu nhập, sức khoẻ và sự sống của người dân và được quốc tế đánh giá là một tác nhân quan trọng thúc đẩy quá trình di dân. Nhu cầu tư vấn và cung cấp phương tiện, dịch vụ DS-KHHGĐ cho người di cư ngày càng lớn.

PV: Vậy xin ông cho biết kế hoạch trong thời gian tới của Bộ Y tế đối với công tác DS-KHHGĐ?

Ông Dương Quốc Trọng: Bộ Y tế đã trình Chính phủ phê duyệt Chiến lược Dân số và Sức khỏe sinh sản giai đoạn 2011-2020. Sau khi được phê duyệt, Chiến lược sẽ là khung hành động quốc gia để toàn ngành từ Trung ương đến cơ sở triển khai toàn diện công tác dân số và chăm sóc sức khỏe sinh sản với nhiệm vụ trọng tâm là cải thiện tình trạng sức khỏe sinh sản, nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản bao gồm cả kế hoạch hóa gia đình, duy trì mức sinh thấp hợp lý, hạn chế xu hướng gia tăng mất cân bằng giới tính khi sinh nhằm góp phần nâng cao chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực, cải thiện chất lượng cuộc sống của nhân dân, thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!

(Theo: Đăng Trần/VGP News)