Trong thông cáo trên đài phát thanh, Chính phủ thông báo: ‘‘ngày 26/5/2009, sau khi tham khảo ý kiến Thủ tướng và Chủ tịch Quốc hội, Tổng thống đã ký sắc lệnh giải tán Quốc hội’’.

Trước đó, trong thông báo công bố hôm thứ 2 ngày 25/5/2009, Tòa án Hiến pháp Nigeria đã đưa ra bản buộc tội Tổng thống Tandja bằng tuyên bố phản đối việc tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về bản hiến pháp, theo đó sẽ cho phép tổng thống được lãnh đạo nhiệm kỳ thứ 3.

Từ ngày 11/5/2009, Tòa án được các đại biểu của phe đối lập nắm giữ, luôn chống lại dự thảo luật trên.

Tổng thống Tandja năm nay 70 tuổi, sẽ kết thúc nhiệm kỳ 2 vào ngày 22/12/2009. Theo quy định của Hiến pháp hiện hành, ông không thể tiếp tục nắm giữ cương vị trên nhiệm kỳ 3 với thời hạn 5 năm.

Đầu tháng 5/2009, Chính phủ đã thông báo rằng vào cuối năm 2009, tổng thống sẽ tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về một bản hiến pháp mới cho phép ông giữ chức vụ đứng đầu Nhà nước Nigeria.

Tuy nhiên, lúc này Tòa án hiến pháp không chấp nhận ý kiến trên của tổng thống và cho biết ‘‘tổng thống sẽ không thể thay đổi hiến pháp nếu không vi phạm tuyên thệ’’.

Theo Alioune Tiné, Chủ tịch Tổ chức bảo vệ nhân quyền châu Phi (RADDHO), việc giải tán Quốc hội ‘‘giống một cuộc đảo chính chính trị’’.

Hãng Reuters đưa tin: ‘‘Sai lầm chính trị trên thật đáng tiếc. Sau tất cả những thảm kịch và cố gắng để vượt qua, Nigeria không thể nhìn lại quá khứ nữa’’.

Lên nắm quyền từ tháng 12/1999, ông Mamadou Tandja đã nhiều lần hứa hẹn sẽ rút lui vào ngày 22/12/2009. Để chứng minh sự thay đổi này, ông giải thích rằng nhân dân yêu cầu ông tiếp tục giữ cương vị đứng đầu Nhà nước cho đến khi hoàn thành các cam kết đang thực thi.

Mới đây, khoảng 20.000 người đã biểu tình phản đối dự định trên của tổng thống. Tuần qua, Cộng đồng kinh tế các nước Tây Phi (CEDEAO) đã cảnh báo rằng Tandja có nguy cơ bị trừng phạt nếu kế hoạch trưng cầu dân ý trên vi phạm dân chủ.

Nhiệm kỳ của các đại biểu quốc hội sẽ hết hạn vào cuối năm 2009 và các cuộc bầu cử lập pháp dự kiến được tổ chức vào cuối tháng 12/2009.

Với việc chọn lựa giải pháp giải tán Quốc hội, Tổng thống Tandja sẽ thúc đẩy nhanh lịch trình bầu cử: Hiến pháp quy định Quốc hội mới phải được bầu ‘‘sớm nhất là 45 ngày và muộn nhất là 90 ngày’’ sau khi giải tán.

• Thái Hà (Theo AP)