Dễ thấy, một trong những nguyên nhân chủ yếu gây ra tai nạn giao thông (TNGT) là ý thức và chấp hành luật lệ giao thông của lái xe còn hạn chế. Theo thống kê của Ủy ban ATGT quốc gia, 80% số vụ TNGT là do kiến thức và ý thức của người điều khiển phương tiện giao thông. Khắc phục điều này, ngoài các biện pháp tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật, vận động xây dựng văn hóa giao thông và áp dụng các chế tài, xử phạt vi phạm, cần phải tăng cường đào tạo, kiểm tra và sát hạch chặt chẽ việc cấp giấy phép lái xe ở các cấp. Không ít cơ sở đào tạo lái xe hiện nay coi nhẹ việc học tập lý thuyết, cắt giảm thời gian học tập, tìm hiểu pháp luật, nhất là Luật Giao thông đường bộ. Còn tình trạng cơ quan chức năng, ngành chủ quản buông lỏng quản lý cơ sở đào tạo và nội dung, chương trình, thời gian đào tạo lái xe; đào tạo thiếu cơ bản. Một số cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức, tập thể sử dụng lái xe tùy tiện, phân công không phù hợp; việc giáo dục, phổ biến kiến thức pháp luật và kiến thức lái xe an toàn cho người lái xe chưa thường xuyên. Thậm chí có doanh nghiệp vì lợi nhuận đã nâng thời gian, cường độ hoạt động của người lái xe; thuê cả những lái xe không đúng hạng điều khiển phương tiện giao thông... dẫn đến những vụ TNGT nghiêm trọng.

Việc nâng cấp, chăm sóc, bảo đảm tình trạng kỹ thuật tốt cho xe cần phải được các doanh nghiệp, tổ chức và từng cá nhân lái xe tiến hành thường xuyên. Tháng 4 và tháng 6-2015, TP Hồ Chí Minh và Hà Nội tổ chức “Ngày hội chăm sóc xe khách, xe buýt”. Qua đó cho thấy, chỉ có 39% trong hơn 230 xe tham gia có tình trạng kỹ thuật tốt; 61% số xe còn lại đều mắc các lỗi kỹ thuật quan trọng ở động cơ, hệ thống phanh, hộp số, điện. Đáng ngại hơn có tới 60% số xe có lốp mòn và quá mòn cần được thay mới hoặc phải kiểm tra thường xuyên. Hơn 75% lái xe cho rằng chưa nhận được sự quan tâm hỗ trợ từ doanh nghiệp, sự đồng cảm của mọi người trong xã hội; áp lực công việc lớn... Có những doanh nghiệp, để bảo đảm đầu xe hoạt động, đã “đổi chỗ” phụ tùng của xe đã kiểm định cho xe đi kiểm định để được chứng nhận đạt tiêu chuẩn.

Chế tài và việc xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, Luật Giao thông đường bộ, đặc biệt là các hành vi gây TNGT nghiêm trọng hiện nay còn nhẹ và chưa thực sự răn đe hiệu quả. Điều đó vô tình dẫn đến lái xe có tâm lý chủ quan, cốt bảo vệ hàng, coi nhẹ tính mạng con người. Vì vậy, các cơ quan chức năng cần tiếp tục nghiên cứu, tham mưu với Chính phủ, các ban, ngành ban hành văn bản, chế tài, biện pháp cụ thể, hữu hiệu để bảo đảm trật tự, ATGT.       

Đạt được Giải thưởng “Vô lăng vàng” là mong muốn, mục tiêu chính đáng của các lái xe và doanh nghiệp vận tải; là sự trông đợi của nhân dân và toàn xã hội, nhằm làm cho công tác bảo đảm trật tự, ATGT ngày càng tốt hơn. Để đáp ứng mục đích, yêu cầu, tiêu chí của giải thưởng, ngoài sự nỗ lực phấn đấu của lái xe, doanh nghiệp, cần phải có sự góp sức, "trợ lực" của các ngành, các cấp, địa phương, các cơ quan chức năng và của toàn dân./.  

Xuân Giang (QĐND)