Ngày 28/2, tại Hà Nội, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ
Chí Minh tổ chức Hội nghị lấy ý kiến các nhà nghiên cứu, nhà khoa học, cựu cán
bộ Đoàn chủ chốt về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992.
Tại hội nghị,
các đã biểu đã tập trung cho ý kiến về nhiều nội dung trong Dự thảo sửa đổi Hiến
pháp 1992, đặc biệt là những quy định về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ
bản của công dân.
Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Nguyễn Đắc Vinh; Bí thư
Trung ương Đoàn Dương Văn An và Nguyên Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Vũ Mão
chủ trì hội nghị.
Bảo vệ quyền con người
Trên cơ
sở đánh giá lần sửa đổi, bổ sung Hiến pháp lần này đặc biệt quan tâm đến việc
sửa đổi, bổ sung các quy định về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của
công dân, bộ máy nhà nước và các vấn đề khác..., nhiều ý kiến cho rằng điều này
sẽ dẫn đến việc sửa đổi, bổ sung mang tính toàn diện, làm cơ sở cho việc sửa đổi
các văn bản luật khác.
Một điểm mới là chương quyền và nghĩa vụ cơ bản
của công dân được chuyển từ Chương 5 lên Chương 2 của Dự thảo Hiến pháp, đồng
thời quyền con người được bổ sung thêm vào chương này, trở thành Chương về quyền
con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Điều đó cho thấy phạm vi bảo
đảm quyền trong dự thảo Hiến pháp đã được mở rộng hơn, phù hợp hơn với các Công
ước quốc tế về quyền con người của Liên hợp quốc. Chương II trong dự thảo đã bổ
sung thêm 5 điều luật mới: Điều 16, Điều 21, Điều 44, Điều 45, Điều 46 (nâng
tổng số điều luật của Chương này lên 37 điều).
Các điều luật mới này đều
hướng tới quyền của con người, bổ sung các quyền được sống, quyền được hưởng thụ
các giá trị văn hóa, được sống trong môi trường trong lành, và có các nghĩa vụ
tôn trọng quyền của người khác, không được lạm dụng quyền con người, quyền công
dân để xâm phạm lợi ích quốc gia, lợi ích dân tộc, quyền và lợi ích hợp pháp của
người khác...
Tiến sỹ Đỗ Minh Phượng (Đại học Luật Hà Nội) nêu rõ Điều 21
của dự thảo là một quy định mới thể hiện thái độ trân trọng quyền sống, là quyền
quan trọng nhất của con người mà Hiến pháp của nhiều quốc gia trên thế giới đã
trân trọng đưa lên ngay từ những quy định đầu tiên. Tuy nhiên, cần sắp xếp lại
và quy định rõ hơn để nhận thức được rõ ràng thái độ trân trọng đó.
Trên
cơ sở phân tích, đại biểu đề nghị đổi vị trí của Điều 21 dự thảo lên vị trí của
Điều 17 và sẽ sửa lại là: “Mọi người đều có quyền sống và quyền mưu cầu hạnh
phúc.”
Quan tâm chăm lo, giáo dục thế hệ trẻ Việt
Nam
Nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Vũ Đức Khiển
đã nêu lên những băn khoăn của mình. Đó là dự thảo chưa đề cập đến vấn đề Nhà
nước, xã hội và gia đình chăm lo và tạo điều kiện cho thanh niên học tập, lao
động và giải trí, phát triển thể lực, trí tuệ, bồi dưỡng về đạo đức, truyền
thống dân tộc, ý thức công dân và lý tưởng xã hội chủ nghĩa, đi đầu trong công
cuộc lao động sáng tạo và bảo vệ Tổ quốc, như đã quy định tại Điều 66 của Hiến
pháp hiện hành.
Đại biểu viện dẫn trước đó, tại Điều 36 của Hiến pháp
hiện hành còn quy định: “Các đoàn thể nhân dân, trước hết là Đoàn Thanh niên
Cộng sản Hồ Chí Minh, các tổ chức xã hội, các tổ chức kinh tế, gia đình cùng nhà
trường có trách nhiệm giáo dục thanh niên, thiếu niên và nhi đồng.”
Đại
biểu nhấn mạnh đây là vấn đề quan trọng và lâu dài của Nhà nước, xã hội của toàn
dân và đề nghị cần đưa nội dung này vào thành một điều trong Chương
I.
Trên cơ sở dẫn chứng vai trò của tổ chức thanh niên trong các bản Hiến
pháp trước, nguyên Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Vũ Mão cho rằng Dự thảo sửa
đổi Hiến pháp 1992 đã bỏ đi Điều 66 của Hiến pháp hiện hành là không hợp
lý.
Ông kiến nghị giữ lại Điều 66 Hiến pháp năm 1992, tạm gọi là Điều 40a
với nội dung được sửa đổi và bổ sung là: “1- Thanh niên được gia đình, Nhà nước
và xã hội tạo điều kiện học tập, lao động và giải trí, phát triển thể lực, trí
tuệ, bồi dưỡng về đạo đức, truyền thống dân tộc, ý thức công dân và lý tưởng xã
hội chủ nghĩa, đi đầu trong công cuộc lao động sáng tạo và bảo vệ Tổ quốc. 2-
Thanh niên phải làm tròn nhiệm vụ lực lượng xung kích trong sự nghiệp xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc. 3- Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội liên hiệp thanh
niên Việt Nam phát huy truyền thống anh hùng cách mạng, cùng Nhà nước chăm lo và
bảo vệ lợi ích chính đáng của thanh niên, vận động thanh niên thực hiện quyền
làm chủ, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, giám sát và phản biện xã hội đối với
hoạt động của cơ quan nhà nước.”
Tiến sỹ Trần Văn Miều - nguyên Giám đốc
Trung tâm Văn hóa Giáo dục thanh thiếu niên đánh giá Dự thảo Hiến pháp chưa đề
cập đến việc chăm lo, giáo dục thế hệ trẻ Việt Nam theo tinh thần của chủ nghĩa
Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt
Nam.
Tiến sỹ Miều nêu rõ qua nghiên cứu 11 chương với 124 điều trong Dự
thảo Hiến pháp, đại biểu không thấy điều nào hoặc ý nào nói đến quyền và nghĩa
vụ của thế hệ trẻ Việt Nam (ngoại trừ có một ý nói về trẻ em ở Mục 2, Điều 62:
“…chăm sóc sức khỏe người mẹ, trẻ em…”. Trong khi đó, Hiến pháp năm 1992 có Điều
66. Để thể chế hóa đường lối, quan điểm, chủ trương lãnh đạo của Đảng, đại biểu
đề nghị bổ sung thêm một điều nói về thế hệ trẻ Việt Nam.
Tại hội nghị,
các đại biểu đã đóng góp nhiều ý kiến cụ thể về các nội dung của dự thảo sửa đổi
Hiến pháp năm 1992: kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và
môi trường; bảo vệ Tổ quốc; bộ máy nhà nước; kỹ thuật trình bày các quy định của
Hiến pháp.../.
(Quỳnh Hoa/TTXVN)