Khi tham gia cuộc thi, Nguyễn Thị Thu Trang đang là học sinh lớp 9B (năm học 2015 - 2016) tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương. Vượt qua hàng trăm bức thư của các thí sinh đến từ nhiều quốc gia trên thế giới, đây là lần thứ hai học sinh Việt Nam giành giải Nhất quốc tế cuộc thi Viết thư quốc tế UPU.


Cuộc thi viết thư quốc tế UPU lần thứ 45 có chủ đề “Viết một bức thư cho chính mình năm 45 tuổi”. Trong bức thư của mình, Nguyễn Thị Thu Trang đã hóa thân thành cậu bé Aylan Kurdi - cậu bé bị chết đuối và trôi dạt vào bờ biển Bodrum, Thổ Nhĩ Kỳ trong chuyến vượt biển cùng gia đình, để viết thư cho chính mình vào năm 45 tuổi. Mượn lời kể của cậu bé Aylan Kurdi trên thiên đường, Thu Trang bày tỏ mong ước về một thế giới tươi sáng hơn, công bằng với mọi người và không có bạo lực. Những bất hạnh mà cậu bé trải qua trong chuyến vượt biển được Thu Trang viết bằng những lời độc thoại, với những câu cảm thán, những câu kể ngắn gọn, cô đọng, súc tích. Đặc biệt, ở đoạn kết của bức thư, hàng loạt câu hỏi tu từ được Thu Trang đặt ra như xoáy vào tâm trí người đọc, khiến người đọc không khỏi suy nghĩ về những gì chiến tranh đã và đang gây ra. Nhiều hơn thế, bức thư dường như lay động đến mọi trái tim độc giả, làm thức tỉnh suy nghĩ của hàng triệu người trước một sự kiện thời sự thế giới.


Chia sẻ về ý tưởng của bức thư, Thu Trang cho biết, khi nhìn thấy hình ảnh cậu bé Aylan Kurdi chết trên bờ biển được chia sẻ trên mạng xã hội, em đã rất xúc động và luôn nghĩ về cái chết của cậu bé và những người di cư khác. Cậu bé chỉ bằng tuổi những đứa em ở nhà Trang vẫn hay chăm sóc, nhưng cậu bé kém may mắn, cậu bé sẽ không được lớn lên để tận hưởng cuộc sống mà phải nằm lại bên bờ biển. Chính vì vậy, Thu Trang muốn hóa thân thành cậu bé Aylan Kurdi khi 45 tuổi để viết thư cho chính bản thân mình. Hành trình vượt biển và cái chết của Aylan Kurdi là những đoạn văn Thu Trang đã dày công suy nghĩ, chắt lọc ngôn từ để viết ra. Nhiều lần, Thu Trang đã không cầm được nước mắt khi viết bức thư này.


Là người đồng hành với Thu Trang từ ý tưởng đến hoàn thiện bức thư, cô Trần Thị Quỳnh Diệp, giáo viên chủ nhiệm năm lớp 9, cũng là giáo viên dạy văn lớp của Thu Trang chia sẻ: Ý tưởng viết thư của Trang rất độc đáo và sáng tạo. Thu Trang rất trăn trở với ý tưởng này, cô đã cùng em trao đổi nhiều khía cạnh để định hướng viết thư. Khi Trang đặt bút viết thư, Trang có nhiều cảm xúc sâu sắc, suy nghĩ chín chắn và hành văn trong sáng, khúc chiết với bố cục hợp lý. Là giáo viên chủ nhiệm, cô đã nghiêm túc góp ý cho Trang để em có thể hoàn thiện bức thư một cách giàu cảm xúc nhất, ấn tượng nhất.


Theo cô giáo Dương Hồng Hạnh, Hiệu trưởng trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương, Thu Trang là một học sinh thông minh, xinh xắn, nhanh nhẹn, em có khả năng dẫn chương trình và rất chịu khó tham gia các hoạt động, phong trào do nhà trường tổ chức. Thành công đến với Thu Trang là bất ngờ và hơn cả mong đợi của trường. Cô Hồng Hạnh cũng cho biết, phong trào học sinh tham gia viết thư thế giới UPU của trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi đã thành truyền thống. Do có kinh nghiệm từ nhiều năm nay nên nhà trường tổ chức cuộc thi rất bài bản, từ việc tìm hiểu thông tin về chủ đề cuộc thi để cung cấp cho học sinh, đến việc phát động cuộc thi, nhà trường đã tổ chức thi ý tưởng để lựa chọn những "hạt vàng ý tưởng" nhằm phát triển và xây dựng bài viết cho học sinh. Công tác thi đua, khen thưởng đối với các học sinh trong học tập cũng như trong các hoạt động xã hội luôn được nhà trường chú trọng. Điều này đã tạo động lực khích lệ học sinh. Bên cạnh đó, sự đồng hành của giáo viên chủ nhiệm các lớp đã giúp học sinh bền bỉ, sáng tạo trong mọi hoạt động của trường.


Đối với cuộc thi viết thư quốc tế UPU, Ban Giám hiệu trường nhận định đây là một sân chơi bổ ích cho học sinh, ươm mầm và nuôi dưỡng ý tưởng sáng tạo và phong cách viết văn của các em. Tham gia cuộc thi, học sinh sẽ rèn luyệ được cách dự kiến ý tưởng, đề tài và cách thể hiện đề tài tốt nhất theo yêu cầu, thể lệ cuộc thi. Hơn thế, học sinh còn chủ động quan tâm đến tình hình thời sự của Việt Nam, của thế giới và nhìn nhận, đánh giá những sự kiện xã hội bằng trí tuệ và trái tim của chính các em. Đối với các giáo viên dạy văn, đây cũng là cơ hội để giáo viên phát hiện tài năng trong học sinh để bồi dưỡng. Khi chấm và góp ý để giúp học sinh nâng tầm ý tưởng và bài viết, chất lượng giáo viên dạy văn trong trường cũng sẽ được nâng cao hơn.


Có thể khẳng định, ý tưởng thông minh và sáng tạo, sự trau chuốt trong cách diễn đạt theo lối hành văn phù hợp với lứa tuổi là những yếu tố cơ bản đã giúp Thu Trang có được một bức thư lay động trái tim của độc giả. Thêm yếu tố may mắn, Thu Trang đã trở thành chủ nhân của giải Nhất cuộc thi Viết thư quốc tế UPU lần thứ 45.


Khi biết tin mình giành giải Nhất cuộc thi, Thu Trang chia sẻ: Đây là hạnh phúc đến khó tin của em. Người đầu tiên Thu Trang nghĩ đến để chia sẻ niềm vui và nói lời cảm ơn là cô giáo chủ nhiệm Quỳnh Diệp, gia đình và những người bạn thân. Ông Nguyễn Duy Hùng, bố của Thu Trang cũng rất xúc động khi biết tin con gái đoạt giải cao. Ông Hùng cho biết: Năm nào Thu Trang cũng tham gia thi viết thư. Trang đã 5 lần viết thư tham gia cuộc thi và lần này Trang đã thành công rực rỡ.


Còn cô Hồng Hạnh xúc động chia sẻ: “Cô trò trường huyện, bất kỳ ai cũng cảm xúc và tự hào về Thu Trang. Chúng tôi tự hào trí tuệ và trái tim của người Việt Nam chúng ta hoàn toàn có thể sánh ngang với quốc tế từ kết quả của cuộc thi này”. Bức thư của Thu Trang không chỉ là một tác phẩm có giá trị văn học mà còn góp phần gợi mở để thanh thiếu niên Việt Nam và thế giới cần quan tâm hơn đến các vấn đề thời sự, đến những gì đang xảy ra quanh mình. Các em cần có suy nghĩ đúng đắn, hợp với lứa tuổi và hành động thiết thực để góp phần xây dựng thế giới tương lai mà chính các em sẽ là chủ nhân. Suy nghĩ của một em học sinh lớp 9, cảm nhận và mong muốn của Thu Trang có lẽ cũng là của nhiều học sinh. Chính vì vậy bức thư có giá trị rất lớn, tác động đến nhận thức của các bậc phụ huynh trong gia đình, những thầy cô trong nhà trường và những người lãnh đạo đất nước và lãnh đạo các quốc gia trên thế giới.


Đầu tháng 10/2016, Nguyễn Thị Thu Trang sẽ được mời sang Thổ Nhĩ Kỳ để nhận giải thưởng trong khuôn khổ Đại hội Liên minh Bưu chính thế giới lần thứ 26 diễn ra tại Istanbul. Đây là lần thứ hai Việt Nam vinh dự đoạt giải thưởng cao nhất trong cuộc thi viết thư quốc tế UPU. Trước đó, học sinh Hồ Thị Hiếu Hiền (trường Trung học cơ sở Tây Sơn, thành phố Đà Nẵng) đã đoạt giải thưởng cao nhất trong cuộc thi viết thư quốc tế UPU lần thứ 39.


Cuộc thi viết thư quốc tế được Liên minh Bưu chính thế giới được tổ chức hàng năm nhằm góp phần phát triển khả năng viết văn và sự phong phú trong tư duy sáng tạo của các em thiếu nhi; tạo điều kiện thắt chặt tình hữu nghị giữa các dân tộc trong thế hệ trẻ, đồng thời giúp các em hiểu thêm về vai trò của ngành bưu chính trong cuộc sống và phát triển xã hội.


Ngày 14/10 tới đây, tại Việt Nam lễ phát động "Cuộc thi viết thư quốc tế UPU" lần thứ 46 sẽ được tổ chức ở thành phố Cần Thơ. /.


Ngọc Bích/TTXVN