Mức điểm sàn và điểm tối thiểu Bộ GD-ÐT công bố là mức điểm áp dụng đối với học sinh phổ thông khu vực 3, chưa tính điểm ưu tiên khu vực và đối tượng. Ðối với mỗi khu vực ưu tiên kế tiếp sẽ giảm 0,5 điểm, mỗi đối tượng ưu tiên kế tiếp giảm 1 điểm. Mức điểm tối thiểu xét tuyển cao đẳng của các trường cao đẳng sử dụng kết quả thi theo đề thi chung của Bộ GD- ÐT (không tổ chức thi) cũng thấp hơn đại học 3 điểm. Ðối với các trường CÐ, hệ CÐ trong trường ÐH xét tuyển bằng đề thi CÐ, mức điểm tối thiểu xét tuyển năm nay được Bộ GD-ÐT quy định cũng bằng với mức điểm sàn CÐ kể trên.

Phương án điểm sàn được quyết định dựa trên việc đánh giá dữ liệu thống kê về số lượng thí sinh, điểm thi, chỉ tiêu từng khối và bảo đảm cân đối giữa các vùng miền. Thứ trưởng Bộ GD-ÐT Phạm Vũ Luận, Chủ tịch Hội đồng Ðiểm sàn ÐH-CÐ năm 2009 cho biết: Ðiểm sàn được xây dựng trên các nguyên tắc bảo đảm quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các trường trong xét tuyển; bảo đảm chất lượng tuyển chọn đầu vào của các trường, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cũng như bảo đảm cơ cấu xã hội, vùng miền hợp lý, đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực của các ngành và các địa phương. Khi xây dựng điểm trúng tuyển, kể cả đối với nguyện vọng 2 (NV2), nguyện vọng 3 (NV3), các trường ÐH, CÐ không được xác định điểm chuẩn thấp hơn điểm sàn. Các trường không được hạ điểm trúng tuyển, trừ trường hợp đặc biệt sẽ được Bộ trưởng Bộ GD-ÐT xem xét, quyết định.

Với mức điểm sàn được Bộ GD-ÐT công bố, theo thống kê có 406.712 thí sinh tham dự kỳ thi tuyển sinh 2009 đủ điều kiện tham gia xét tuyển vào các trường ÐH. Căn cứ vào điểm sàn, khối A có 211.945 thí sinh đạt điểm từ 13 trở lên trong khi chỉ tiêu của khối này là 143.026. Như vậy, cũng sẽ còn khoảng gần 70.000 thí sinh khối A có điểm trên sàn nhưng không trúng tuyển. Ðây là khối có số thí sinh dự thi đông nhất và số thí sinh còn cơ hội xét tuyển cũng đông nhất trong các khối. Ở khối B, có 97.284 thí sinh đạt điểm từ 14 trở lên nhưng chỉ tiêu của khối này chỉ là 28.470. Ðây là khối thi có tỷ lệ thí sinh đạt điểm sàn cao gấp hơn ba lần chỉ tiêu. Vì thế, sẽ có 2/3 số lượng thí sinh tham gia xét tuyển nhưng sẽ không trúng tuyển. Ở khối D, số thí sinh có điểm từ sàn trở lên là 52.806, chỉ tiêu chỉ có 42.785. Sẽ có khoảng 10.000 thí sinh đủ điểm sàn nhưng không trúng tuyển. Ở khối C có 44.677 thí sinh đạt mức điểm từ sàn trở lên, trong khi chỉ tiêu là 22.132. Như vậy, cũng sẽ có khoảng 22.000 thí sinh có điểm trên sàn nhưng sẽ không trúng tuyển.

Theo quy định, nếu dưới sàn, thí sinh trượt đại học. Như vậy hơn 700.000 thí sinh dự thi tuyển sinh ÐH, CÐ năm nay không có cơ hội xét tuyển vào các trường ÐH. Ðây cũng là mức điểm quyết định để những thí sinh trượt NV1 có cơ hội xét tuyển NV2, NV3. Các thí sinh có điểm thi từ mức điểm sàn trở lên, nếu không trúng tuyển NV1 vào trường đăng ký dự thi thì được quyền xét tuyển NV2, NV3 vào các khối thi tương ứng của các trường còn nhu cầu xét tuyển NV2, NV3. Lý giải về những con số trên, một thành viên của Hội đồng điểm sàn phân tích, mức điểm sàn sẽ phải cao hơn số chỉ tiêu thì mới bảo đảm các trường tuyển được số chỉ tiêu được giao.

Ngay sau khi Bộ GD-ÐT công bố điểm sàn, các trường đã đồng loạt công bố điểm chuẩn và phương án xét tuyển nguyện vọng 2, 3. Ngày 8-8, Trường ÐH Nông lâm TP HCM công bố điểm chuẩn xét tuyển NV1, NV2 cho các hệ ÐH và CÐ chính quy tại trường. Theo đó, trường sẽ dành 800 chỉ tiêu hệ ÐH và 480 chỉ tiêu hệ CÐ cho những thí sinh xét tuyển NV2. Trường ÐH Khoa học Xã hội và Nhân văn TP Hồ Chí Minh cũng thông báo xét tuyển 500 chỉ tiêu NV2 khối C, D1, D2, D3, D4 ở chín ngành. Các ngành nhân học, thư viện thông tin, giáo dục, lưu trữ học, song ngữ Nga - Anh, ngữ văn Pháp, ngữ văn Trung Quốc, ngữ văn Ðức đều lấy chung mức 15 điểm. Chỉ riêng ngành triết học có điểm chuẩn 16. ÐH Huế cũng xét tuyển gần 1.500 chỉ tiêu NV2 vào hầu hết các trường, khoa trực thuộc. Trong đó số gần 1.500 chỉ tiêu NV2 này có 992 chỉ tiêu ÐH, 229 chỉ tiêu CÐ và 256 chỉ tiêu ÐH liên kết với các trường khác. ÐH Tôn Ðức Thắng cũng đưa ra mức điểm xét tuyển cho 790 chỉ tiêu NV2 cho 23 ngành đào tạo bậc đại học và 664 chỉ tiêu cho bảy ngành của bậc cao đẳng. ÐH Thành Ðô (Hà Nội) cũng còn 2.600 chỉ tiêu NV2 với mức điểm bằng sàn...

Năm nay, do quy định của Hội đồng điểm sàn Bộ GD-ÐT buộc các trường ÐH có dự kiến điểm trúng tuyển đợt 1 thấp dưới 15 điểm (khối A, D), dưới 16 điểm (B và C) phải dành khoảng 15-20% chỉ tiêu để xét tuyển đợt 2, đợt 3 nên dự kiến sẽ có rất nhiều trường ÐH sẽ phải dành chỉ tiêu xét tuyển NV2. Ðây sẽ là cơ hội mở rộng "cửa" để những thí sinh chưa trúng tuyển NV1 có cơ hội xét tuyển NV2, NV3 vào các trường còn chỉ tiêu, trong vùng tuyển quy định. Ðồng thời, các trường đóng tại vùng dân tộc thiểu số; các trường có nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực cho địa phương, theo địa chỉ sử dụng, sẽ được Bộ GD-ÐT xem xét, quyết định, với mức điểm như sau: đối với các trường đóng tại vùng dân tộc thiểu số, mức chênh lệch điểm trúng tuyển giữa các nhóm đối tượng được phép lớn hơn 1 điểm, nhưng không quá 1,5 điểm; đối với các trường được giao nhiệm vụ đào tạo nhân lực cho địa phương, theo địa chỉ sử dụng, mức chênh lệch điểm trúng tuyển giữa các khu vực được phép lớn hơn 0,5 điểm, nhưng không quá 1 điểm. Ðây sẽ là cơ hội để thí sinh xét tuyển vào những trường đặc thù với mức điểm trúng tuyển thấp hơn mức điểm chung (do được điểm ưu tiên cao hơn mức chung).

Nhiều chuyên gia giáo dục nhận định, năm nay số lượng chỉ tiêu xét tuyển NV2 sẽ nhiều hơn năm 2008 do mặt bằng kết quả thi năm nay không cao, trong khi mức điểm sàn do Bộ GD-ÐT quy định vẫn tương đương năm 2008. Bên cạnh đó, không thể không tính đến sự chênh lệch rất rõ rệt trong kết quả thi giữa các trường phía bắc và phía nam, giữa các vùng miền, giữa các tốp trường... Ngay trong cùng một trường ÐH, giữa các ngành cũng có sự chênh lệch rất rõ về số lượng và kết quả của thí sinh dự thi dẫn đến sự khác biệt rất xa về điểm trúng tuyển. Một số ngành điểm chuẩn cao hơn hẳn so với mặt bằng chung của trường nhưng có những ngành điểm chuẩn bằng điểm sàn vẫn thiếu nhiều chỉ tiêu.

Theo đánh giá của các chuyên gia tuyển sinh, chỉ tiêu xét tuyển NV2 khối C và D năm nay sẽ tập trung nhiều ở khối các trường đa ngành, ở các trường/ngành khoa học xã hội. Việc các trường tăng mạnh chỉ tiêu xét tuyển NV2, và có thể NV3 sẽ mở ra cơ hội cho những thí sinh đạt kết quả thi cao nhưng chưa trúng tuyển NV1. Bên cạnh đó phải kể đến không ít trường ÐH, ví dụ như các trường thành viên của ÐHQG Hà Nội đã xác định mức điểm trúng tuyển cao hơn nhiều so với mức sàn chung của Bộ GD-ÐT để sẵn sàng đón nhận những thí sinh đạt kết quả cao từ các trường tốp đầu khác, nâng cao chất lượng đầu vào của trường mình./.