Thứ trưởng Bộ Y tế TS Nguyễn Thanh Long cho biết: Trong khoảng bốn năm trở lại đây, tỷ lệ người nhiễm HIV tại các tỉnh thuộc vùng Tây Bắc có chiều hướng gia tăng và tập trung tại các nhóm có nguy cơ cao (mại dâm, nghiện chích ma túy). Theo con số thống kê, tính đến cuối năm 2011, số người nhiễm HIV còn sống được báo cáo của các tỉnh thuộc vùng Tây Bắc, bao gồm 13 tỉnh: Ðiện Biên, Sơn La, Yên Bái, Bắc Cạn, Cao Bằng, Lai Châu, Lào Cai, Phú Thọ, Nghệ An, Lạng Sơn, Hà Giang, Hòa Bình, Thanh Hóa là hơn 38 nghìn người, trong đó 7.780 người đã chuyển sang giai đoạn AIDS. Có 97% số quận, huyện, 33% số xã, phường trong khu vực báo cáo phát hiện người nhiễm HIV. Số người nhiễm HIV còn sống của khu vực Tây Bắc đứng thứ ba so với các khu vực khác trong cả nước. Số trường hợp nhiễm HIV mới được phát hiện từ năm 2010 đến nay cao nhất so với các khu vực khác trong cả nước.

Theo kết quả giám sát trọng điểm, dù chiều hướng lây nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích ma túy của khu vực Tây Bắc đang có xu hướng giảm từ 24,2% (năm 2006) xuống 18,4% (năm 2011), nhưng nếu so sánh với các khu vực khác, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích ma túy khu vực này vẫn là cao nhất. Bên cạnh đó, nguy cơ dịch tăng cao trong nhóm nghiện chích ma túy dùng chung bơm kim tiêm là rất lớn. Qua điều tra nhóm này trong sáu tháng qua, tỷ lệ nhiễm HIV dao động từ 23,7% tại Ðiện Biên đến 35,3% tại Lào Cai, cao hơn hai lần so với mức 12% ở Hà Nội. Ở nhóm phụ nữ bán dâm, tỷ lệ nhiễm HIV tại khu vực này là 4,5%, cao hơn tỷ lệ chung của toàn quốc (2,9%) và chỉ thấp hơn tỷ lệ của khu vực đồng bằng Bắc Bộ (5,2%). Ðáng chú ý, nhận thức của người dân, nhất là người dân vùng sâu, vùng xa, nhóm đồng bào dân tộc thiểu số về HIV/AIDS còn hạn chế. Bên cạnh đó, những bất đồng về ngôn ngữ, văn hóa, phong tục tập quán là rào cản lớn, ảnh hưởng đến hiệu quả công tác truyền thông phòng, chống lây nhiễm HIV/AIDS. Ðặc biệt, sự thiếu hụt về nhân lực và eo hẹp về kinh phí đã làm cho việc mở rộng chương trình can thiệp giảm tác hại, chăm sóc, hỗ trợ và điều trị HIV. Ðiều đó làm cho khá nhiều người nhiễm HIV ở khu vực vùng sâu, vùng xa khó tiếp cận dịch vụ...

Theo nhận định của các chuyên gia, nhằm giảm tỷ lệ lây nhiễm HIV tại các tỉnh, thành phố thuộc vùng Tây Bắc, cần củng cố, tăng cường năng lực, có chính sách bảo đảm bền vững cho mạng lưới cộng tác viên làm công tác này ở thôn, bản; chú trọng lồng ghép hoạt động của chương trình với các phong trào, hoạt động của địa phương; xây dựng các mô hình phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng, gắn phong trào toàn dân tham gia phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng dân cư và các mô hình dựa vào cộng đồng với sự tham gia của cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể xã hội địa phương, chức sắc tôn giáo, người nhiễm HIV/AIDS và gia đình. Ðồng thời, triển khai các biện pháp nâng cao chất lượng điều trị cho người bệnh AIDS, mở rộng các điểm điều trị, điểm chuyển tiếp người nhiễm HIV được phát hiện tại cơ sở y tế đến các cơ sở điều trị và chăm sóc người bệnh HIV/AIDS. Củng cố và thành lập các cơ sở điều trị HIV ngoại trú tại các cơ sở y tế tuyến huyện trên cơ sở hướng dẫn của Bộ Y tế về tổ chức điều trị bằng thuốc ARV cho người bệnh HIV/AIDS, xây dựng mô hình điều trị và chăm sóc toàn diện tại tuyến huyện và các trạm y tế xã, phường...