Ngày 15/11, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Đoàn Cấp cao nước ta đã về tới Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Hội nghị cấp cao APEC lần thứ 19 diễn ra từ ngày 10 - 13/11/2011 tại thành phố Honululu, Hawaii, Hoa Kỳ. Sự thành công của Tuần lễ APEC 2011 đã góp phần đẩy mạnh xu hướng hợp tác, liên kết kinh tế cùng có lợi giữa các thành viên và nâng cao vị thế của APEC.

Hội nghị cấp cao các nhà lãnh đạo APEC 2011, diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế thế giới phục hồi khá mong manh, cuộc khủng hoảng nợ công tại châu Âu đe dọa cuốn thế giới vào một vòng xoáy suy thoái mới. Chính vì vậy, Hội nghị APEC 19 không chỉ thu hút sự quan tâm của 21 nền kinh tế thành viên APEC,  mà còn thu hút sự quan tâm đặc biệt của toàn thế giới. Hội nghị APEC 19 tập trung vào chủ đề “Tăng cường liên kết kinh tế khu vực và mở rộng thương mại”. Trong khuôn khổ Tuần lễ Cấp cao APEC 19 đã diễn ra nhiều Hội nghị liên quan như Hội nghị liên Bộ trưởng Ngoại giao - Thương mại APEC lần thứ 23, Hội nghị Bộ trưởng Tài chính APEC lần thứ 18, Hội nghị Thượng đỉnh doanh nghiệp APEC.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang dẫn đầu Đoàn đại biểu Cấp cao nước ta tham dự các hoạt động của Tuần lễ Cấp cao APEC năm nay với thế và lực của đất nước không ngừng được nâng cao sau 25 năm Đổi mới. Chúng ta đã tích cực tham gia các hoạt động của Tuần lễ Cấp cao APEC cũng như các cuộc thảo luận, đóng góp xây dựng các văn kiện nhằm thúc đẩy đồng thuận chung về những nội dung hợp tác lớn, nhất là thực hiện các Mục tiêu Bogor, triển khai Chiến lược mới của APEC về tái cơ cấu nền kinh tế, tăng cường liên kết và mở rộng thương mại, ứng phó với thiên tai, an ninh năng lượng...

Lãnh đạo các nước trong cuộc họp tại Hội nghị APEC - 19 (Ảnh: APEC.org)

Tại Hội nghị Cấp cao và các cuộc tọa đàm với doanh nghiệp, Chủ tịch nước đã khẳng định  vai trò quan trọng của APEC đối với sự phát triển của Việt Nam: “Trong 13 năm qua, sự phát triển của Việt Nam luôn gắn bó chặt chẽ, mật thiết với khu vực châu Á - Thái Bình Dương và APEC. Đây là khu vực cung cấp hỗ trợ chính thức và có nguồn đầu tư nhiều nhất ở Việt Nam, chiếm tới 65% đầu tư nước ngoài, 60% giá trị xuất khẩu và 75% khách du lịch vào Việt Nam. Việt Nam đang nỗ lực xây dựng cộng đồng ASEAN và triển khai các hiệp định hợp tác thương mại với thành viên APEC. Đây chính là nền tảng Việt Nam đóng góp tích cực vào việc gia tăng nền kinh tế của chúng ta”, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nhấn mạnh.

Tại Hội nghị APEC năm nay, Việt Nam cũng đã đề xuất nhiều biện pháp cụ thể để tăng cường hợp tác và liên kết của APEC, trong đó có các nỗ lực thu hẹp khoảng cách phát triển, hỗ trợ các chương trình hợp tác tiểu vùng, các dự án hợp tác xóa đói giảm nghèo, tiểu vùng Mekong; hợp tác phát triển nông thôn bền vững, chuyển giao công nghệ sản xuất sạch, hợp tác cứu hộ, cứu nạn trên biển, hỗ trợ các nền kinh tế thành viên ứng phó với thảm hoạ thiên tai…

Các thành viên đánh giá cao các đề xuất của Việt Nam về việc tăng cường đóng góp của APEC vào các nỗ lực quốc tế về  “Sáng kiến nền kinh tế xanh” của Liên Hợp Quốc, phối hợp, kết nối với các cơ chế, các chương trình hợp tác hiện đang được triển khai ở khu vực, trong đó có các dự án của ASEAN. Các văn kiện của các Hội nghị ghi nhận đề xuất của Việt Nam về cần phải quan tâm thỏa đáng đến tính đa dạng, trình độ phát triển và hệ thống pháp luật khác nhau của các thành viên trong việc triển khai các chương trình hợp tác. Hội nghị hoan nghênh và ủng hộ việc Việt Nam đăng cai Hội nghị Bộ trưởng về phát triển nguồn nhân lực lần thứ 6 dự kiến vào năm 2014.

Việc 21 nền kinh tế có sự phát triển khác nhau nhưng đã thống nhất thông qua “Tuyên bố chung Honolulu - Hướng tới một nền kinh tế khu vực gắn kết” cùng 4 văn kiện đã khẳng định quyết tâm chung của APEC trong việc nâng cao hiệu quả hợp tác nhằm đẩy nhanh quá trình phục hồi kinh tế khu vực và của từng thành viên. Để ứng phó với những thách thức đang đặt ra đối với tăng trưởng kinh tế, Hội nghị đã nhất trí đẩy mạnh thực hiện các Mục tiêu Bogor và chiến lược mới của APEC về cải cách cơ cấu kinh tế, đồng thời thông qua nhiều biện pháp cụ thể về chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng xanh, tạo thêm công ăn việc làm, hợp tác tài chính cho cơ sở hạ tầng, cải cách quản lý, đẩy mạnh liên kết, thương mại và chuỗi cung ứng khu vực, nỗ lực sớm kết thúc Vòng đàm phán Doha và tăng cường phối hợp giữa APEC với các thể chế kinh tế, tài chính quốc tế, đặc biệt là G20.

Tổng thống Mỹ Barack Obama đón Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và phu nhân tới dự hội nghị APEC hôm 12/11 (Ảnh: AFP)

Một nội dung  được Hội nghị cấp cao APEC 19 hết sức coi trọng đó là vấn đề hợp tác ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống, nhất là ứng phó thiên tai, an ninh năng lượng và an ninh lương thực. Trước thực tế châu Á - Thái Bình Dương là khu vực thường phải hứng chịu đến 70% số thiên tai trên thế giới, các nhà Lãnh đạo nhất trí tăng cường trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ thông tin và đẩy mạnh nâng cao nhận thức cộng đồng về ứng phó với thiên tai, tăng cường hợp tác trong lĩnh vực cảnh báo sớm, hỗ trợ và khuyến khích sự tham gia, đóng góp của doanh nghiệp trong các nỗ lực này. Để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ năng lượng ngày càng gia tăng của khu vực, các nhà Lãnh đạo nhất trí cần đẩy mạnh hợp tác trong việc sử dụng hiệu quả năng lượng và bảo đảm an ninh năng lượng, giảm cường độ tiêu thụ năng lượng, đặc biệt các nguồn năng lượng truyền thống, triển khai các chiến lược ít phát thải...

Tại Hội nghị Thượng đỉnh doanh nghiệp APEC và nhiều cuộc tọa đàm giữa các nhà Lãnh đạo Cấp cao, các Bộ trưởng với đại diện các tập đoàn hàng đầu khu vực là vấn đề tăng cường sự tham gia và đóng góp của khu vực tư nhân nói chung và các doanh nghiệp nói riêng trong đó chú trọng đẩy mạnh tạo thuận lợi cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, đối tác công - tư trong các chương trình hợp tác của APEC đã được hết sức coi trọng nhằm huy động mọi nguồn lực cho phục hồi kinh tế và tạo thêm việc làm,

Sự thành công của tuần lễ APEC 2011 còn chứng kiến sự nhất trí của 9 nước thành viên Hiệp định Đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) gồm Australia, Brunei, Chile, New Zealand, Malaysia, Peru, Singapore, Hoa Kỳ, Việt Nam đã đạt được Khung tổng thể của Hiệp định và hoan nghênh nguyện vọng tham gia đàm phán của Nhật Bản cùng một số nước khu vực. Đây là Hiệp định được các nhà kinh tế đánh giá là bước  đột phá có thể mở đường cho một khu vực thương mại tự do bao gồm phần lớn các nước ven bờ Thái Bình Dương.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang (thứ ba từ trái sang) chụp ảnh cùng các lãnh đạo tham dự Cuộc họp cấp cao các thành viên Hiệp định TPP. (Ảnh: AFP)

Những kết quả của Hội nghị lần này không chỉ định hướng cho việc gia tăng liên kết kinh tế - thương mại của APEC mà còn tiếp tục khẳng định vị thế của Diễn đàn APEC.

Trong thời gian tham dự Hội nghị APEC 19, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và các thành viên chính thức của Đoàn Việt Nam đã gặp gỡ và tiếp xúc song phương với nhiều Nguyên thủ, Lãnh đạo thành viên APEC, trong đó có Tổng thống Mỹ Barack Obama và Ngoại trưởng Hillary Clinton; Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Hồ Cẩm Đào, các Tổng thống Nga Medvedev, Tổng thống Peru Ollanta Humala, Tổng thống Chile Sebastian Pinera và Thủ tướng Australia Julia Gillard... Đặc biệt lần đầu tiên 11 nhà Lãnh đạo các quốc đảo Nam Thái Bình Dương đã tiếp kiến Chủ tịch nước.

Các đối tác đều bày tỏ ủng hộ đường lối đổi mới và hội nhập quốc tế sâu rộng của Việt Nam, khẳng định coi trọng việc tăng cường hơn nữa quan hệ hữu nghị và hợp tác song phương, và nhất trí cùng tiếp tục làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác trên nhiều lĩnh vực.

Qua các cuộc gặp, Lãnh đạo ta và các nước đã nhất trí về nhiều biện pháp đẩy mạnh hợp tác song phương giữa nước ta với các đối tác chủ chốt trong khu vực, nhất là về kinh tế - thương mại, và phối hợp trong các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, cũng như trong khuôn khổ APEC và các Diễn đàn đa phương khác. Nhân dịp này, chúng ta đã ký kết với Chile “Hiệp định mậu dịch tự do” đánh dấu giai đoạn mới trong quan hệ hai nước, và ký kết với Peru “Hiệp định hợp tác và hỗ trợ giữa các cơ quan hải quan”.

Cũng trong khuôn khổ tham dự Tuần lễ APEC 19, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã tới thăm và có bài phát biểu quan trọng về chính sách đối ngoại của Việt Nam và quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ tại Trung tâm Đông Tây - một trong những trung tâm nghiên cứu chính sách lớn nhất của Hoa Kỳ và tại châu Á - Thái Bình Dương. Đây là phát biểu đầu tiên của Lãnh đạo cấp cao Việt Nam tại cơ quan nghiên cứu có uy tín hàng đầu này. Chủ tịch nước khẳng định sự chủ động hội hập hợp tác khu vực và quốc tế của Việt Nam.

“Ở châu Á - Thái Bình Dương, hoà bình, hợp tác và phát triển là xu thế chủ đạo mặc dù vẫn còn nhiều khó khăn kinh tế và bất ổn tiềm tàng. Là một quốc gia châu Á - Thái Bình Dương và thành viên của đại gia đình ASEAN, Việt Nam luôn tích cực, chủ động và có trách nhiệm tham gia xây dựng khối ASEAN đoàn kết, hướng tới cộng đồng ASEAN 2015, tăng cường hợp tác của khối với các đối tác, trong đó có có Mỹ, đồng thời đóng góp vào quá trình hình thành các cấu trúc kinh tế - chính trị - an ninh khu vực, vì hòa bình, ổn định và hợp tác ở châu Á - Thái Bình Dương”, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nói.

Việc chủ động hội nhập, đóng góp nhiều đề xuất có giá trị của Đoàn Việt Nam tại Tuần lễ Cấp cao APEC năm nay, cả trên bình diện đa phương và song phương đã đóng góp vào thành công chung của Hội nghị, góp phần nâng cao vị thế quốc tế của đất nước, đưa quan hệ của nước ta với các đối tác khu vực đi vào chiều sâu, ổn định và bền vững.

Đánh giá về thành công của Hội nghị APEC 2011, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết: “Các cuộc tiếp xúc của Chủ tịch nước và Đoàn cấp cao Việt Nam tại APEC 2011 thể hiện vị trí và vai trò của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới, đồng thời triển khai mạnh mẽ, toàn diện chính sách đối ngoại của chúng ta trong việc đưa quan hệ của chúng ta với các nước đi vào chiều sâu, có hiệu quả phục vụ cho đường lối đối ngoại của Đại hội Đảng lần thứ XI cũng như Chiến lược phát triển kinh tế của chúng ta trong giai đoạn 2011- 2020 và các hoạt động đó cũng làm tăng cường thêm quan hệ của chúng ta với các nước đối tác lớn quan trọng trong khu vực”./.

(Hoàng Dũng/VOV)