Đây là hội nghị cấp Bộ trưởng với sự tham dự của trên 300 đại biểu; trong đó, gồm gần 200 đại biểu quốc tế đến từ nhiều quốc gia, các cơ quan của Liên hợp quốc, các Tổ chức quốc tế.

Về lãnh đạo cấp cao, hội nghị có sự tham dự Bộ trưởng của Thụy Sỹ, Malawi, Rwanda, Ethiopia, Campuchia, Saint Vincent và Grenadines; Thứ trưởng của Ghana, Kenya; Giám đốc điều hành UNIDO, Giám đốc Toàn cầu về Đối tác và chính sách của Liên minh các Viện nghiên cứu Nông nghiệp Quốc tế- CGIAR, Tổng giám đốc - Liên minh đa dạng sinh học quốc tế và CIAT. Ngoài ra, Bộ trưởng Nông nghiệp Costa Rica và Tổng Giám đốc FAO tham dự trực tuyến. 

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cho biết, ngày 28/3/2023, Chính phủ Việt Nam đã ban hành “Kế hoạch hành động quốc gia chuyển đổi Hệ thống lương thực thực phẩm minh bạch, trách nhiệm và bền vững ở Việt Nam đến năm 2030”, để thực thi mục tiêu trở thành quốc gia sản xuất và cung cấp thực phẩm “minh bạch - trách nhiệm - bền vững” mà Việt Nam đã khẳng định tại Hội nghị Thượng đỉnh của Liên Hợp quốc về Hệ thống lương thực thực phẩm năm 2021.

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang khẳng định: Việt Nam sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và hợp tác với các nước trong phát triển nông nghiệp, nông thôn. Việt Nam rất mong tiếp tục nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ của các nước trong thời gian tới.

Dẫn báo cáo của FAO (2020, 2021) Phó Thủ tướng nhấn mạnh: nạn đói vẫn đang trên đà gia tăng và số người bị ảnh hưởng đã lên tới 828 triệu người vào năm 2021. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương dự kiến chỉ đạt được các Mục tiêu phát triển bền vững (SDG) vào năm 2065, chậm hơn 3,5 thập kỷ so với kế hoạch.

“Vấn đề đã trở nên cấp bách hơn bao giờ hết và bây giờ – chứ không phải lúc nào khác - phải hành động ngay để bảo vệ hành tinh - ngôi nhà chung của tất cả chúng ta và thế hệ mai sau”, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nói.

Bà Estrella Esther Penunia, Tổng thư ký Hiệp hội Nông dân châu Á cho biết, thiên tai, biến đổi khí hậu, dịch bệnh, xung đột chính trị đã làm trầm trọng và tác động nghiêm trọng tới cuộc sống của các hộ gia đình. Những tác động này khiến giá thực phẩm tăng gấp từ 2-3 lần. Điều này dẫn đến người dân, nhất là vùng sâu, vùng xa, khó khăn ít có cơ hội tiếp cận nguồn thực phẩm đủ dinh dưỡng.

Bà Estrella Esther Penunia dẫn chứng thực tế ở một số khu vực, người nông dân thậm chí phải bán đất đai, tư liệu sản xuất chính của họ. Những điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết vào việc chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm nhằm đảm bảo dinh dưỡng, sức khỏe bao trùm cho các bên, nhất là các đối tượng yếu thế. Đồng thời, đảm bảo yếu tố bình đẳng, không bỏ ai lại phía sau, cũng như đảm bảo công bằng cho các bên.

Hiện nay, các quốc gia đã đạt được nhiều kết quả tích cực, nhưng vẫn cần thêm những nỗ lực mới. Tuy nhiên, vẫn thiếu sự gắn kết giữa các ngành, khu vực khác nhau về y tế, giáo dục, làm giảm đi hiệu quả của nỗ lực chung. Các quốc gia cần gắn phát triển bền vững với xây dựng chính sách. Cùng đó, đảm bảo khả năng các vấn đề liên quan tới nông nghiệp như: giống, công nghệ, hỗ trợ tài chính.

Phát biểu trực tuyến tại phiên khai mạc hội nghị, ông Qu Dongyu, Tổng giám đốc Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp quốc (FAO) cho rằng, bối cảnh hiện nay đặt ra yêu cầu phải chuyển đổi cấp bách hệ thống lương thực thực phẩm theo hướng hiệu quả hơn, toàn diện hơn, linh hoạt hơn và bền vững hơn. Để làm được điều này phải có sự chung tay của tất cả các nước.

Hội nghị toàn cầu lần thứ 4 hệ thống lương thực thực phẩm bền vững diễn ra trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới đang lo ngại về nguy cơ mất an ninh lương thực trước những tác động của biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học, đại dịch mới nổi; trong đó, có COVID-19, các cuộc xung đột và giá nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất lương thực, thực phẩm tăng cao.

Ngay trước thềm hội nghị này, ngày 22/4, Bộ trưởng Nông nghiệp các nước trong Nhóm các nền công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) đã nhóm họp tại Miyazaki, Tây Nam Nhật Bản, để tìm kiếm giải pháp nhằm đảm bảo nguồn cung cấp lương thực ổn định. Các Bộ trưởng G7 đã nhất trí sẽ mở rộng sản xuất lương thực và hỗ trợ những nước đang phát triển tăng cường an ninh lương thực trên cơ sở thúc đẩy nông nghiệp bền vững, thân thiện với môi trường.

Mục tiêu của hội nghị là xem xét các rào cản, các khó khăn, thách thức chính liên quan đến việc chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm và đề xuất các giải pháp, tập trung vào bốn vấn đề: mô hình, kiến trúc toàn cầu về hệ thống lương thực thực phẩm; các chính sách và quản trị quốc gia và địa phương về hệ thống lương thực thực phẩm; các mô hình tiêu thụ và sản xuất của hệ thốn; các phương thức thực hiện chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm. Ngoài ra, hội nghị sẽ giới thiệu những mô hình tốt, điển hình về chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm ở các quốc gia và các sáng kiến của quốc tế.

Sau phiên khai mạc, hội nghị sẽ tiến hành 4 phiên họp chính thức và các phiên họp bên lề tập trung vào 4 giải pháp chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm bền vững.

Bích Hồng (TTXVN)