Phó Giáo sư Dương Văn Quảng, Đại sứ, Trưởng phái đoàn thường trực Việt Nam bên cạnh UNESCO tại Pháp cho biết, Đại hội đồng lần thứ 4 của công ước 2003 này diễn ra trong bối cảnh khá đặc biệt khi UNESCO đang phải đối mặt với tình trạng tài chính khó khăn, ngân sách dành cho việc thực thi công ước này, thậm chí là dành cho cả năm 2012 không còn nữa.

Chính vì vậy, tại cuộc họp này, các nước thành viên ngoài việc đánh giá lại quá trình 10 năm thực hiện công ước, đã đề cập đến việc huy động vốn mới để thực hiện cho công ước với 4 nội dung cơ bản: tìm nguồn ngân sách cho việc thực hiện công ước; thảo luận việc sửa đổi văn bản hướng dẫn thực hiện công ước (đây là văn bản này rất quan trọng vì nó quyết định kết quả của việc thực hiện công ước); bầu Ủy ban liên chính phủ của công ước (gồm 24 thành viên đại diện cho các khu vực khác nhau); và thông qua một nghị quyết về chương trình kỉ niệm 10 năm công ước vào năm 2013.

Các thành viên tham dự đều thống nhất thông qua việc giữ nguyên song song hai cơ quan này với sự tham gia của các chuyên gia của các cơ quan phi chính phủ trong lĩnh vực chuyên môn và tư vấn để thẩm định và đánh giá các hồ sơ liên quan đến 2 loại di sản văn hóa vật thể, di sản văn hóa phi vật thể cần sự bảo trợ và bảo tồn khẩn cấp, sau đó đưa ra kết luận trước khi trình lên cơ quan chính phủ để cơ quan chính phủ họp để thông qua. Trong số này có hoát xoan, hát ca trù của Việt Nam, hai di sản văn hóa phi vật thể được ghi vào danh sách tiêu biểu cho giá trị nhân loại cần được bảo tồn khẩn cấp.

Các nước thành viên tham dự cũng dành nhiều thời gian thảo luận việc sửa đổi văn bản liên quan đến số lượng hồ sơ trình cho ủy ban liên chính phủ để xét tại mỗi kỳ họp. Trong mấy năm gần đây, số lượng hồ sơ đệ trình xem xét tăng lên đột biến, vì vậy các cơ quan tư vấn cũng như ủy ban liên chính phủ không thể có thời gian và nhân lực để xét. Việt Nam được đánh giá là một trong những nước tích cực trong vấn đề này.

Bên cạnh đoàn Việt Nam với sự tham gia của đại diện Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, và Phái đoàn thường trực Việt Nam bên cạnh UNESCO, còn có đoàn đại biểu của tỉnh Phú Thọ, do ông Nguyễn Doãn Khánh, Ủy viên TƯ Đảng, Bí thư tỉnh ủy tỉnh Phú Thọ dẫn đầu cũng tham dự kỳ họp, nhằm tăng cường việc tiếp xúc với các nước thành viên của Đại hội đồng Công ước bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO và tích cực giới thiệu thông tin về hồ sơ tín ngưỡng thờ cúng vua Hùng của Việt Nam đã được đệ trình từ năm 2011. Theo dự kiến, cuối năm nay hồ sơ này sẽ được xem xét.

Theo công ước được các nước thành viên UNESCO ký năm 1972 liên quan đến di sản văn hóa (hay còn gọi là công ước 1972), đưa ra khái niệm bao trùm các công trình và sản phẩm văn hóa được công nhận đều là di sản văn hóa. Sau một thời gian áp dụng công ước này, nhiều nhà chuyên môn cho rằng khái niệm ‟di sản văn hóa″chưa đủ, nên năm 2003 các nước thành viên đã kí một công ước mới với việc đưa ra hai khái niệm đó là ‟di sản văn hóa vật thể″ và ″di sản văn hóa phi vật thể″.

Cho tới nay, Việt Nam đã có 5 hồ sơ được xét là di sản văn hóa phi vật thể gồm có Không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên, Nhã nhạc cung đình Huế, Ca trù, Dân ca Quan họ và Hát xoan./.

(Theo: ND)