Trước thông tin trái chiều về mâu thuẫn tại Tu viện Bát Nhã trong thời gian vừa qua, chiều 11/1, Ban Tôn giáo Chính phủ phối hợp với Bộ Ngoại giao và UBND tỉnh Lâm Đồng đã tổ chức họp báo tại Hà Nội để công bố những thông tin chính thức về vụ việc trên.

Theo ông Nguyễn Thanh Xuân, mẫu thuẫn trên xuất phát từ 4 nguyên nhân cơ bản.

Thứ nhất, là mâu thuẫn về phương pháp tu giữa những người theo pháp môn Làng Mai và các vị tăng, phật tử Tu viện Bát Nhã. Những người theo pháp môn Làng Mai tu theo hình thức cộng tu (tức là nam và nữ cùng tu), trong khi đó các vị tăng và phật tử của Bát Nhã tu theo phương pháp truyền thống (nam nữ tu riêng).

Thứ hai, theo quy định của Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN), nếu người tu hành dưới 18 tuổi phải có người giám hộ và phải xin ý kiến cha mẹ nhưng đa số những người theo pháp môn Làng Mai đều dưới 18 tuổi đã không tuân thủ quy định này.

Thứ ba, pháp môn Làng Mai (do Thiền sư Thích Nhất Hạnh sinh sống tại Pháp sáng lập từ tháng 5/2008) đã được phép mở các khóa tu tập tại tu viện Bát Nhã dưới sự bảo lãnh của Thượng toạ Thích Đức Nghi-Trụ trì tu viện Bát Nhã và được sự chấp thuận của GHPGVN. Tuy nhiên Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã bổ nhiệm Phó Trụ trì Tu viện Bát Nhã, tấn phong giáo phẩm Hòa thượng cho một vị sư của Việt Nam mà không thông qua Trụ trì tu viện Bát Nhã và GHPGVN.

Để giải quyết mâu thuẫn trên tại Tu viện Bát Nhã, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Thanh Sơn, trong chuyến thăm Pháp cuối tháng 9/2009, có đề nghị gặp Thiền sư Thích Nhất Hạnh (đã được thông báo trước một tháng) để bàn cách giải quyết vụ việc nhưng Thiền sư từ chối không gặp, lấy lý do là đã có chương trình sang Mỹ hoạt động tôn giáo.

Không những không hợp tác, Thiền sư Thích Nhất Hạnh còn có những lời nói kích động người tu theo pháp môn Làng Mai, ông Nguyễn Thanh Xuân cho biết.

Thứ tư, theo ông Nguyễn Thanh Xuân, đã có sự tranh chấp về tài chính và tài sản giữa những người theo pháp môn Làng Mai và các vị tăng, phật tử của tu viện Bát Nhã.

Ngoài ra, người tu theo pháp môn Làng Mai đã có dấu hiệu vi phạm Pháp lệnh về Tôn giáo như không đăng ký tạm trú, tạm vắng; không kê khai các hoạt động tôn giáo với chính quyền sở tại, theo Phó Trưởng ban Ban Tôn giáo Chính phủ.

Trước những mâu thuẫn trên, Thượng tọa Thích Đức Nghi đã có đơn gửi GHPGVN ngày 1/9/2008 xin không bảo lãnh cho những người theo pháp môn Làng Mai ở tại tu viện. GHPGVN cũng đã có văn thư số 037/HĐTSTW đề nghị những người theo pháp môn Làng Mai không tập trung tại Bát Nhã mà về các chùa địa phương nơi có hộ khẩu thường trú để tu học.

Tuy nhiên những người tu theo pháp môn Làng Mai không thực hiện theo chỉ đạo trên, nên đến ngày 27/6/2009, một số tăng, phật tử của tu viện Bát Nhã xô xát với những người theo pháp môn Làng Mai. Tiếp đến sáng 27/9/2009, một số phật tử của tu viện đã yêu cầu toàn bộ số người tu theo pháp môn Làng Mai tại tu viện Bát Nhã rời khỏi tu viện.

Đến sáng ngày 28/12, toàn bộ người tu theo pháp môn Làng Mai đã rời khỏi tu viện Bát Nhã, trong đó có 190 người đến ở tạm tại chùa Phước Huệ (thị xã Bảo Lộc, Lâm Đồng), trong khi đó một số người khác đã trở về chùa ở địa phương hoặc về nơi tu hành trước đây.

Ngày 30/12, số người tu theo pháp môn Làng Mai đã tự rời khỏi chùa Phước Huệ. Phần lớn trong số này trở về chùa ở địa phương-nơi có hộ khẩu thường trú; một số chưa cung cấp thông tin về nơi tạm trú vì họ tự nguyện rời khỏi chùa Phước Huệ.

Đề cập đến vai trò của chính quyền địa phương, ông Nguyễn Thanh Xuân cho biết vì đây là mâu thuẫn nội bộ nên vai trò giải quyết trước hết thuộc về Trụ trì Thích Đức Nghi, Ban Trị sự Phật giáo Lâm Đồng, GHPGVN  và bản thân Thiền sư Thích Nhất Hạnh.

Chính quyền địa phương có trách nhiệm giải quyết vấn đề này trên hai phương diện: Những quy định của pháp luật và Hiến chương của GHPGVN.

Trước hết, theo ông Nguyễn Thanh  Xuân, chính quyền địa phương đã kêu gọi, trên tinh thần lục hòa, để các tăng, phật tử của Tu viện Bát Nhã và những người theo pháp môn Làng Mai đối thoại và hòa giải mâu thuẫn.

Ban Tôn giáo Chính phủ và chính quyền địa phương cũng đồng ý với giải pháp của GHPGVN là khuyến khích những người theo pháp môn Làng Mai trở về quê hương và sẽ áp dụng nghiêm minh các quy định của pháp luật về tôn giáo cho dù đó là người theo pháp môn Làng Mai hay tăng, phật tử của Tu viện Bát Nhã./.

(Theo: chinhphu.vn)