Trong hệ thống tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tư tưởng về Đảng Cộng sản Việt Nam, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh là nội dung quan trọng đặc biệt. Xuyên suốt từ khi Hồ Chí Minh chuẩn bị những tiền đề cho việc thành lập Đảng cho đến trước lúc Người đi xa và để lại cho toàn Đảng, toàn dân ta bản Di chúc lịch sử với những chỉ dẫn quý báu về nhiều mặt hệ trọng trước mắt và lâu dài, đó là: giáo dục, rèn luyện đảng viên, nâng cao trình độ lý luận, nhận thức, năng lực trí tuệ của Đảng; chống giáo điều, chủ nghĩa cá nhân; tuân thủ triệt để và vận dụng sáng tạo nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ. Người chỉ rõ: “việc cần làm trước tiên là chỉnh đốn lại Đảng, làm cho mỗi đảng viên, mỗi đoàn viên, mỗi chi bộ đều ra sức làm tròn nhiệm vụ đảng giao phó cho mình, toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân. Làm được như vậy, thì dù công việc to lớn mấy, khó khăn mấy chúng ta cũng nhất định thắng lợi”[1].

LỜI DẶN TÂM HUYẾT VỀ XÂY DỰNG ĐẢNG TRONG SẠCH, VỮNG MẠNH 

Một trong những điều căn dặn tâm huyết nhất của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với cán bộ, đảng viên và Nhân dân ta được thể hiện trong Di chúc là “đoàn kết”: “TRƯỚC HẾT NÓI VỀ ĐẢNG” - Nhờ đoàn kết chặt chẽ, một lòng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc, cho nên từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta đã đoàn kết, tổ chức và lãnh đạo nhân dân ta hăng hái đấu tranh tiến từ thắng lợi này đến thắng lợi khác” [2]. Bởi “Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của dân ta” [3] cho nên “các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình” [4]. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, vấn đề đoàn kết thống nhất trong Đảng chính là cơ sở để xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc và đi đến mở rộng tình đoàn kết quốc tế.

Để giữ gìn sự đoàn kết thống nhất ấy, Người yêu cầu: “Trong Đảng thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình là cách tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết và thống nhất của Đảng. Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau”[5]. Đó cũng chính là những vấn đề cơ bản thuộc về nguyên tắc tổ chức, hoạt động, quy luật phát triển của Đảng và là yêu cầu rèn luyện cán bộ, đảng viên trong suốt những năm qua. Đặc biệt, Người nhấn mạnh: “Đảng ta là một đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân”[6]. Trong hai câu văn ngắn gọn nhưng Người liên tiếp sử dụng hai từ “thật sự” và “thật” như một lời nhắn gửi mang tính quy luật, phổ biến, phải làm thường xuyên, liên tục, nếu không Đảng khó lòng mà giữ nổi vai trò cầm quyền của mình. Điều đó cho thấy sự nung nấu, suy tính của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong nhiều năm, chứa đựng chiều sâu của tư tưởng, tình cảm, tầm cao trí tuệ của Người. Nhìn bút tích bằng mực đỏ của Chủ tịch Hồ Chí Minh trên bản Di chúc, lòng chúng ta dâng lên niềm xúc động lớn lao.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là người sáng lập và rèn luyện Đảng ta, một người cả đời chăm lo cho sự lớn mạnh của Đảng. Theo Người, sự lớn mạnh của Đảng cũng chính là sự lớn mạnh của cách mạng, của dân tộc. Đoạn nói về Đảng trong Di chúc thực sự là những áng văn thể hiện tư tưởng, cốt cách Hồ Chí Minh. Cách lặp tạo nên nhịp điệu hùng hồn, làm cho sức lan tỏa của văn bản rộng hơn, người đọc dễ nhập tâm và hiệu ứng ngữ nghĩa cũng cao hơn. Cũng ở đoạn này, năm 1966, Người ghi thêm liền sau đoạn đó: “Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau”[7]. Chỉ một câu thôi, nhưng suy cho cùng đó là điểm cơ bản nhất của vấn đề đoàn kết. Bởi nếu không xuất phát từ “tình đồng chí thương yêu lẫn nhau” thì dù có “tự phê bình và phê bình” đến mấy, dù được gọi là “có tinh thần đấu tranh thẳng thắn” đến mấy, hiệu quả cũng chẳng được là bao...

Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành rất nhiều tình cảm lớn lao cho thế hệ trẻ, thế hệ mà Người khẳng định sẽ là người chủ tương lai, là rường cột của nước nhà. Điều đó được thể hiện rất rõ qua các cuộc gặp gỡ và qua nhiều bài viết của Người dành cho thế hệ trẻ, đồng thời chính Người tổ chức huấn luyện, lãnh đạo và rèn luyện, phát triển lực lượng thanh niên cách mạng Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh không những chỉ ra khả năng to lớn của tuổi trẻ trong cách mạng, mà Người còn chỉ ra tiềm năng to lớn của tuổi trẻ trong công cuộc kiến thiết nước nhà. Vì vậy, trong Di chúc, bên cạnh công tác xây dựng Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đặc biệt quan tâm đến sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ, đây cũng chính là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của Đảng Cộng sản cầm quyền. Người nhắc nhở: “Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”” [8].

Đối với Đảng Cộng sản Việt Nam, là một đảng cầm quyền lãnh đạo hệ thống chính trị và xã hội, trải qua quá trình lãnh đạo cách mạng và trưởng thành, Đảng được sự tín nhiệm của Nhân dân, Nhân dân một lòng đi theo Đảng đã làm nên sức mạnh vô địch chống lại mọi kẻ thù. Chính vì vậy, để gìn giữ, củng cố mối quan hệ máu thịt giữa Đảng với Nhân dân, để được Nhân dân tin tưởng, nhiệm vụ của Đảng là phải chăm lo mọi mặt đời sống cho Nhân dân: “Đảng cần phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và văn hóa, nhằm không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân”[9].

Ngoài ra, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng không quên nhắc nhở Đảng ta phải làm tốt nhiệm vụ quốc tế, gắn cách mạng Việt Nam với cách mạng thế giới, tích cực góp phần vào thắng lợi của công cuộc giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng loài người khỏi mọi áp bức, bóc lột, bất công. Người căn dặn: “Tôi mong rằng Đảng ta sẽ ra sức hoạt động, góp phần đắc lực vào việc khôi phục lại khối đoàn kết giữa các đảng anh em trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin và chủ nghĩa quốc tế vô sản, có lý, có tình” [10].

TIẾP TỤC XÂY DỰNG VÀ CHỈNH ĐỐN ĐẢNG THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

Xác định rõ vai trò lãnh đạo của Đảng cầm quyền, thực hiện chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Di chúc, trong quá trình lãnh đạo xây dựng và phát triển đất nước, Đảng ta luôn chú trọng công tác xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.

Trong thời gian qua, công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng đã có nhiều chuyển biến tích cực, nhận thức của Đảng được nâng cao hơn, tư duy được đổi mới hơn, tư tưởng được thống nhất hơn, thể hiện ở việc đã tạo được sự nhất trí cao trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội đối với những vấn đề lớn, cơ bản trong quá trình tiến hành công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đại hội XII của Đảng chú trọng công tác xây dựng Đảng về đạo đức. Đây là điểm mới rất quan trọng, cho thấy Đảng đã nhìn thẳng tình hình thực tế hiện nay. Đó là quyết tâm lớn nhằm đưa nhiệm vụ xây dựng Đảng về đạo đức ngang tầm với xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức và nhận được sự đồng tình ủng hộ cao của toàn Đảng, toàn dân ta.

Trước âm mưu “diễn biến hòa bình”, nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức là nhiệm vụ cần thiết, cấp bách như Đại hội XII xác định: “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ cấp chiến lược, đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”[15]; “tập trung xây dựng con người về đạo đức, nhân cách, lối sống, trí tuệ và năng lực làm việc; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh” [16].

Năm mươi năm qua, kể từ ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu của chúng ta để lại những lời căn dặn thiết tha cho toàn Đảng, toàn dân trong Di chúc, đất nước đã đạt được nhiều thành tựu rất to lớn trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Thắng lợi ấy chính là nhờ sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng: “Trong thời kỳ đổi mới, Đảng đã lãnh đạo đất nước vượt qua khó khăn, thách thức và đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; giữ vững ổn định chính trị; phát triển kinh tế - xã hội, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; tăng cường quốc phòng - an ninh; mở rộng quan hệ đối ngoại, nâng cao vị thế của nước ta trên trường quốc tế; củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng... Việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về xây dựng Đảng đã tạo được những chuyển biến tích cực trong hệ thống chính trị... từng bước ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực”.

Tuy nhiên bên cạnh đó, chúng ta cũng đang phải đối mặt với không ít khó khăn, nguy cơ, thách thức, đặc biệt là trong công tác xây dựng Đảng. Các nghị quyết của Đảng luôn nhấn mạnh nhiệm vụ “then chốt” của sự nghiệp cách mạng hiện nay chính là xây dựng Đảng. Nhưng thực tế cho thấy, vẫn còn đó những khuyết điểm, hạn chế nghiêm trọng mà các nghị quyết của Đảng đã thẳng thắn chỉ ra. Hội nghị Trung ương 4 khóa XII của Đảng nhận định: “Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước”.

NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM TRONG THỜI GIAN TỚI

Năm nay chúng ta kỷ niệm 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, những lời căn dặn của Người trong bản Di chúc ấy dù rất ngắn gọn, dễ hiểu nhưng mang đầy ý nghĩa lớn lao. Để Đảng ta vững mạnh, ngang tầm với những yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới, việc nghiên cứu, vận dụng tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng trong Di chúc của Người là một việc làm hết sức cần thiết. Trong đó, cần chú trọng hàng đầu vấn đề giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng, rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên. Cụ thể là:

Một là, tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về xây dựng Đảng nhằm tạo nên một sức mạnh chính trị, tinh thần, củng cố niềm tin của Nhân dân với Đảng, tăng cường uy tín của Đảng với Nhân dân. Tiếp tục ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; tình trạng tham nhũng, lãng phí, nâng cao uy tín của Đảng, năng lực lãnh đạo, sức mạnh, vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, củng cố thêm niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và việc thực hiện các nghị quyết của Đảng.

Hai là, đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ từ khâu phát hiện, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ, xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Mỗi cán bộ, đảng viên cần thực hiện tốt tự phê bình và phê bình, đoàn kết thống nhất; phải thường xuyên gần gũi quần chúng nhân dân, lắng nghe ý kiến của Nhân dân, xây dựng mối quan hệ chặt chẽ giữa Đảng với Nhân dân; phát huy dân chủ, quyền làm chủ của Nhân dân trên mọi lĩnh vực, bảo đảm mọi quyền lực thuộc về Nhân dân.

Ba là, tránh các biểu hiện hình thức trong công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên. Trong tình hình cụ thể hiện nay, đội ngũ cán bộ chủ chốt phải nêu gương thực hành đạo đức, cùng toàn Đảng, toàn dân thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với việc thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII về xây dựng và chỉnh đốn Đảng và các quy định về nêu gương... Đồng thời, kiên quyết đấu tranh với các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Bốn là, tiếp tục phát huy vai trò của nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng và chỉnh đốn Đảng. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đội ngũ cán bộ, đảng viên nói chung, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu địa phương, cơ quan, đơn vị nói riêng trong thực hiện các nguyên tắc xây dựng Đảng, trong rèn luyện đạo đức cách mạng, thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư,v.v.. như Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn trong Di chúc, thiết thực xây dựng Đảng cầm quyền xứng đáng với vai trò tiền phong, "là đạo đức, là văn minh".

Năm là, việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đã được cán bộ, đảng viên và Nhân dân thực hiện tốt, đạt được những kết quả bước đầu quan trọng, vừa là nhiệm vụ có ý nghĩa cấp bách trước mắt, vừa có ý nghĩa cơ bản, lâu dài. Vì thế, trong nhiệm kỳ Đại hội XII này, với quyết tâm cao từ các đồng chí trong Bộ Chính trị, Ban Bí thư và việc triển khai thực hiện nghiêm túc, sâu rộng, hiệu quả trong toàn Đảng, toàn dân về xây dựng và chỉnh đốn Đảng, việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với những chỉ dẫn của Người trong Di chúc sẽ góp phần thực hiện thành công mục tiêu xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức.

Nguyễn Văn Công

Giám đốc Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch

------------

1, 2, 3, 4. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, t.15, tr.616, 621-622, 622.

5, 6. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.622.

7, 8. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.622, 612.

9, 10. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.15, tr.622, 623.

11. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006, tr.130, 264.

12, 13. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2016, tr.181, 202.

14. Xem Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận - thực tiễn qua 30 năm đổi mới (1986 - 2016), Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2015.

15, 16. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII,Sđd, tr.51, 53.