- Thưa Thứ trưởng Trương Minh Tuấn, năm 2014 được xem là một năm có nhiều thành tựu nổi bật của ngành Thông tin và Truyền thông. Xin Thứ trưởng điểm qua những mặt mà Bộ đã làm được.

Thứ trưởng Trương Minh Tuấn: Năm 2014, công tác quản lý Nhà nước về Thông tin và Truyền thông được tăng cường trên tất cả các lĩnh vực như báo chí, xuất bản, bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin, đảm bảo an toàn thông tin…

Theo đó, Bộ đã tham mưu cho Bộ Chính trị, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành nhiều văn bản quan trọng. Nổi bật là Nghị quyết số 36-NQ/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Bên cạnh đó là các quyết định của Thủ tướng Chính phủ về các vấn đề như: Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực an toàn, an ninh thông tin đến năm 2020; Quy hoạch phát triển xuất bản, in, phát hành xuất bản phẩm đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; Quy hoạch phát triển hệ thống thông tin và truyền thông các vùng biên giới biển, vùng biển, đảo Việt Nam đến năm 2020...

Trong năm 2014, Bộ cũng đã ban hành 20 thông tư và phối hợp ban hành 02 thông tư liên tịch; xây dựng và trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ 27 đề án, trong đó có dự thảo Luật An toàn thông tin, Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025.

Ngoài ra, các cơ quan báo chí, xuất bản đã làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền các chủ trương, chính sách, sự kiện chính trị lớn của đất nước; phản bác hiệu quả những luận điệu sai trái của các thế lực thù địch trong và ngoài nước. Bộ Thông tin và truyền thông cũng tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm những hành vi vi phạm trong lĩnh vực báo chí, xuất bản, được nhân dân đồng tình.

Công tác quản lý nhà nước về viễn thông ngày càng được tăng cường, tạo điều kiện cho thị trường viễn thông phát triển bền vững. Việc quản lý thông tin trên mạng Internet được đẩy mạnh giúp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, thúc đẩy phát triển Internet tại Việt Nam. Dịch vụ bưu chính, viễn thông luôn nằm trong nhóm hàng có chỉ số giá không tăng hoặc tăng thấp góp phần ổn định chỉ số giá tiêu dùng trong nước....

"Các vụ tấn công ngày càng phức tạp"

- Bên cạnh những mặt tích cực, theo Thứ trưởng, những điểm chưa làm được của Bộ Thông tin và Truyền thông trong năm qua là gì?

Thứ trưởng Trương Minh Tuấn: Tôi cho rằng còn nhiều khó khăn, tồn tại mà ngành cần tiếp tục khắc phục như tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo gia tăng và còn nhiều bất cập trong công tác quản lý các đầu số thông tin di động.

Ngoài ra, công tác bảo đảm an toàn, an ninh thông tin đang phải đối mặt với các vụ tấn công ngày càng phức tạp. Trong khi đó, việc đảm bảo an toàn, an ninh chưa được các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức quan tâm đúng mức.

Đặc biệt, các thế lực thù địch vẫn tăng cường lợi dụng môi trường Internet để tuyên truyền, chống phá Đảng và nhà nước; kích động, xúi giục nhân dân thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

Một số báo, trang thông tin điện tử hoạt động không đúng tôn chỉ, mục đích, chạy theo việc đưa tin giật gân, câu khách, đưa tin chưa được kiểm chứng, vi phạm các quy định của pháp luật về báo chí gây bức xúc trong dư luận, đã bị xử phạt, thậm chí tước giấy phép hoạt động, thu hồi ấn phẩm sai phạm.

Sự khó khăn trong hoạt động kinh doanh của nhiều nhà xuất bản; hiện tượng làm sách giả, sách lậu và in lậu vẫn diễn biến phức tạp. Bên cạnh đó là tình trạng một số nhà xuất bản chưa kiểm soát chặt chẽ chất lượng sách liên kết với đơn vị bên ngoài dẫn đến phải thu hồi và tiêu hủy các bản sách có nội dung không chính xác, gây ảnh hưởng không tốt cho xã hội, nhất là sách giáo dục...


Nguyên tắc không có "vùng cấm"

- Trong năm 2015, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ làm gì để giải quyết những tồn tại trên, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Trương Minh Tuấn: Cùng với triển khai toàn diện, đồng bộ các nhiệm vụ và giải pháp trên tất cả các lĩnh vực thuộc chức năng quản lý Nhà nước của Bộ Thông tin và Truyền thông, năm 2015, Bộ sẽ tập trung triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất, chúng tôi tập trung chỉ đạo các cơ quan báo chí, xuất bản, phát thanh, truyền hình tiếp tục làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền về Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII; công tác bảo vệ chủ quyền biển, đảo; Hiến pháp; các sự kiện chính trị, kinh tế, xã hội nổi bật của đất nước, các hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn, nhất là kỷ niệm 85 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, 70 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2-9, 40 năm ngày Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Tiếp tục thông tin, tuyên truyền làm cho các cấp, các ngành, các địa phương và toàn xã hội nhận thức sâu sắc về tình hình thế giới, trong nước, những thuận lợi, khó khăn trong quá trình bảo vệ Tổ quốc, đảm bảo an ninh - quốc phòng, phát triển kinh tế - xã hội; đấu tranh chống lại các thông tin xuyên tạc, chống phá từ các thế lực thù địch, xây dựng lòng tin của nhân dân, tạo được sự đồng thuận trong toàn xã hội, sự đoàn kết một lòng xung quanh sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra trong năm 2015.

Thứ hai, nâng cao chất lượng trong công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. Các cơ quan đơn vị, đặc biệt là người đứng đầu, phải quan tâm đầu tư hơn nữa để đảm bảo chất lượng và tiến độ xây dựng văn bản, phục vụ kịp thời nhu cầu quản lý và phát triển. Đặc biệt, tập trung xây dựng, hoàn thiện dự thảo Luật An toàn thông tin, Luật Báo chí sửa đổi, Quy hoạch phát triển và quản lý Báo chí toàn quốc đến năm 2025. 

Thứ ba, trong năm 2015, Bộ sẽ tăng cường công tác thực thi pháp luật, xử lý nghiêm các hành vi sai phạm trên nguyên tắc không có "vùng cấm" để làm trong sạch môi trường báo chí, xuất bản, viễn thông, internet. Công tác thanh tra, kiểm tra cần được tổ chức bài bản hơn, chuyên nghiệp hơn trong điều kiện lực lượng thanh tra chuyên ngành còn mỏng.

Thứ tư là tập trung quản lý và phát huy mặt tích cực, hạn chế mặt trái của internet, thông tin trên mạng. Chú trọng hơn các biện pháp phát triển nội dung, giáo dục và hướng dẫn người sử dụng Internet.

Thứ năm là đẩy mạnh công tác đảm bảo an toàn mạng, an toàn thông tin, hoàn thiện bộ máy tổ chức, đẩy mạnh công tác phát triển nguồn nhân lực an toàn thông tin. Qua đó, hình thành hệ thống các bộ phận chuyên trách về phòng chống tấn công mạng, khắc phục sự cố mạng, trước hết ở các cơ quan, tổ chức quan trọng để có lực lượng sẵn sàng ứng cứu tại chỗ và hỗ trợ lẫn nhau khi có các sự cố lớn. Phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương, đơn vị liên quan để đảm bảo an toàn, an ninh thông tin, ứng phó kịp thời trước các nguy cơ tấn công từ bên ngoài qua mạng internet, bảo đảm chủ quyền quốc gia về không gian mạng.

Cùng lúc, Bộ sẽ tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ tái cơ cấu các doanh nghiệp nhà nước; cải thiện phương pháp, lề lối làm việc nhằm nâng cao chất lượng công tác, năng lực điều hành; tăng cường công tác đôn đốc, kiểm tra, đánh giá để mỗi công việc đều được thực hiện nghiêm túc, đúng yêu cầu...

Trên hết là quyền lợi của người sử dụng

- Sự bùng nổ của công nghệ thông tin đã tạo ra các hình thức thông tin, truyền thông mới, Thứ trưởng có thể đánh giá các hình thức truyền thông này sẽ tạo ra cơ hội nhưng cũng thách thức như thế nào trong quản lý ngành của Bộ? 

Thứ trưởng Trương Minh Tuấn: Sự phát triển của công nghệ trong lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông đã làm thay đổi cuộc sống, có tác động và ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều lĩnh vực khác nhau của nền kinh tế, xã hội. Hạ tầng viễn thông và Internet băng rộng cho phép các dịch vụ khác nhau như dữ liệu, âm thanh và hình ảnh được tích hợp và truyền tải thống nhất trên cùng một nền tảng giao thức đến người dùng dễ dàng, thuận tiện với chi phí hợp lý đã thực sự làm thay đổi cuộc sống...

Bên cạnh những cơ hội, nhiều thách thức đã đặt ra trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực này như nguy cơ như mất an toàn, an ninh thông tin.

Ngoài ra, xu thế hội tụ công nghệ đã tạo nên một thế giới ngày càng phẳng, trong đó là phát triển của các dịch vụ xuyên biên giới, cho phép người sử dụng dễ dàng truy cập, đưa thông tin lên mạng và trao đổi thông tin không chỉ ở Việt Nam mà trên khắp thế giới. Bên cạnh các thông tin bổ ích, có giá trị đối với xã hội, nhiều nội dung thông tin độc hại, trái với thuần phong mỹ tục, trong một số trường hợp đi ngược lại với lợi ích dân tộc, lợi ích quốc gia, vi phạm pháp luật Việt Nam, chống phá nhà nước và chế độ cũng được phát tán trên môi trường mạng. Các nội dung độc hại đó cần có các biện pháp quản lý tổng hợp để hạn chế các ảnh hưởng của nó đối với xã hội và cộng đồng.

Các dịch vụ mới phát triển và sử dụng tự do, chưa có quy định quản lý cũng gây ra phiền phức cho người sử dụng, ví dụ như việc quảng cáo không đúng quy định, tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo và nguy cơ lộ, lọt thông tin cá nhân. Phương án quản lý để đảm bảo các dịch vụ mới và truyền thống cùng phát triển, cạnh tranh song vẫn bổ trợ cho nhau là thách thức đặt ra cần phải giải quyết.

Bên cạnh đó, các dịch vụ mới như OTT, Uber, mạng xã hội... tạo nên những trải nghiệm mới, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân, cho xã hội. Hiện nay chưa có cơ chế kiểm soát, giám sát của các cơ quan chức năng của Việt Nam đối với các dịch vụ, thông tin liên quan.

Về quan điểm, Bộ Thông tin và Truyền thông ủng hộ và tiếp tục có những giải pháp thúc đẩy và phát huy các mặt tích cực mà các công nghệ, dịch vụ mới đã mang lại. Tuy nhiên, các công nghệ, dịch vụ mới xuất hiện sẽ phát sinh ảnh hưởng đến một số khía cạnh xã hội. Bộ đang xây dựng văn bản quản lý dịch vụ OTT để đảm bảo hài hòa lợi ích của các nhà cung cấp hạ tầng dịch vụ viễn thông, các công ty cung cấp dịch vụ OTT, tạo nên một thị trường cạnh tranh bình đẳng, cùng phát triển và trên hết là quyền lợi của người sử dụng.

- Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!

 Trung Hiền (Vietnam+)