Trong tiết trời se lạnh, những hàng cây hai bên đường đang đâm chồi nảy lộc vươn mình chuẩn bị đón mùa xuân mới, quốc lộ 91 từ cổng chào vào trung tâm thành phố đã được mở rộng hơn, nhiều công trình đang hối hả thi công, nhà cửa khang trang mọc lên, người xe tấp nập… cho thấy một khí thế rộn rang của một thành phố trẻ đang trên đà phát triển.  

Vị thế và tiềm năng

Châu Đốc được hình thành cách đây gần 300 năm, không chỉ người Việt và Khmer, mà cả người Hoa, Chăm, Ấn, Malaysia đã cùng hội tụ sinh sống, tạo nên sắc thái văn hóa độc đáo của vùng đất này.

Thành phố Châu Đốc hiện nay có diện tích tự nhiên trên 10.500 ha, với hơn 127.000 nhân khẩu, được chia thành 7 đơn vị hành chính trực thuộc, gồm 5 phường và 2 xã.

Trở thành thành phố trực thuộc tỉnh, đồng nghĩa với việc Châu Đốc trở thành một trong hai trung tâm kinh tế - chính trị, văn hoá - xã hội, an ninh - quốc của tỉnh An Giang (sau thành phố Long Xuyên); đồng thời là trung tâm du lịch lớn nhất tỉnh nhờ vào tiềm năng và vị trí địa lý đặc biệt “Tiền tam giang, hậu thất lĩnh”, nơi giao nhau giữa sông Hậu và sông Châu Đốc.

Thành phố Châu Đốc còn là địa bàn biên giới tiếp giáp Vương quốc Campuchia với chiều dài biên giới trên 16 km; là trung tâm đầu mối của 4 cửa khẩu Quốc tế và Quốc gia Tịnh Biên, Vĩnh Xương (thị xã Tân Châu); Khánh Bình, Vĩnh Hội Đông (huyện An Phú) - là cửa ngõ giao thương quan trọng của tỉnh và khu vực đồng bằng Sông Cửu Long với Campuchia và các nước Đông Nam Á cả bằng đường bộ lẫn đường thuỷ.

Bên cạnh những danh lam thắng cảnh hữu tình, ngã ba sông thơ mộng, thành phố Châu Đốc còn có nhiều địa danh đã gắn liền với lịch sử thời kỳ mở đất; trong đấu tranh chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ và chiến tranh bảo vệ Biên giới Tây Nam, như: Kênh Vĩnh Tế, Pháo đài núi Sam, Căn cứ B2... cùng với 6 di tích cấp Quốc gia: Miếu Bà Chúa Xứ Núi Sam, Chùa Phước Điền, Chùa Tây An, Lăng Ông Thoại Ngọc Hầu, Đình Thần Châu Phú và Đình Thần Vĩnh Ngươn. Hiện khu du lịch Núi Sam đạt chuẩn khu du lịch cấp tỉnh và định hướng đạt khu du lịch quốc gia…

Với vị thế và tiềm năng sẵn có, cùng với những thuận lợi của một thành phố trẻ, Châu Đốc đang có những điều kiện, cơ sở quan trọng để tiếp tục hoàn chỉnh quy hoạch xây dựng, cũng như thu hút các dự án đầu tư nhằm mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng đô thị và hiệu quả quản lý đô thị.  

Với những đặc điểm nổi bật này, hàng năm Châu Đốc đã thu hút gần 4 triệu lượt du khách trong nước và quốc tế đến tham quan du lịch, hành hương, nghiên cứu, chiếm 80% lượng du khách toàn tỉnh, nhất là dịp lễ hội Vía Bà Chúa xứ Núi Sam.

Phong cảnh ngã ba sông ở thành phố Châu Đốc. (Ảnh: Trường Giang)

Hiện nay, đã có nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước đến với Châu Đốc để tìm cơ hội đầu tư và quyết định đầu tư. Nhiều khách sạn mới được xây dựng; các dự án kinh tế-xã hội đã và đang được triển khai... Bên cạnh đó, UBND thành phố đã đẩy mạnh quy hoạch tổng thể khu trung tâm thương mại, cổng vào Miếu Bà Chúa Xứ núi Sam, trùng tu Lăng Thoại Ngọc Hầu… tất cả đang tạo nên quy mô và tầm vóc của một thành phố du lịch trọng điểm trong vùng và địa phương.

Kinh tế, văn hóa, xã hội đạt nhiều thành tựu quan trọng

Phát huy truyền thống yêu nước và đấu tranh cách mạng của các thế hệ đi trước, qua 38 năm xây dựng và phát triển, Đảng bộ và nhân dân Châu Đốc không ngừng chung tay xây dựng quê hương đất nước, thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu Nghị quyết đề ra trong từng nhiệm kỳ.

Xác định phát triển kinh tế là trọng tâm trong nhiệm kỳ 2010-2015, Đảng bộ thị xã Châu Đốc (nay là thành phố Châu Đốc) đã lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thành được 22/25 chỉ tiêu, kinh tế liên tục tăng trưởng cao, tốc độ tăng trưởng GDP  tăng bình quân 16,19% so với chỉ tiêu là 16,04%, thu nhập bình quân đầu người năm 2012 đạt 35,36 triệu đồng/người, năm 2013 đạt 41,12 triệu đồng/người, tăng trên 12,09 triệu đồng so với năm 2011.

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực: tỷ trọng dịch vụ - thương mại - du lịch chiếm 71,3%, công nghiệp - xây dựng chiếm 19,54%, nông nghiệp -thủy sản giảm còn 9,16%.

Lĩnh vực dịch vụ-du lịch-thương mại đã khẳng định thế mạnh, mạng lưới chợ, siêu thị, nhà hàng, khách sạn được củng cố và phát triển, diện mạo đô thị ngày càng khởi sắc, khu du lịch Núi Sam đạt chuẩn khu du lịch cấp tỉnh và định hướng đạt khu du lịch quốc gia.

Cùng với sự phát triển kinh tế, lĩnh vực văn hóa, xã hội có nhiều tiến bộ, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng nâng cao; an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo được quan tâm. Sự nghiệp giáo dục và đào tạo không ngừng phát triển, chất lượng dạy và học từng bước được nâng lên, tỷ lệ học sinh đậu tốt nghiệp THPT, cao đẳng, đại học mỗi năm đều tăng, cơ sở vật chất ngày càng hoàn thiện.

Đến nay, thành phố Châu Đốc có 8/36 trường đạt chuẩn quốc gia (đạt 22,22% so với kế hoạch); học sinh học đúng độ tuổi các cấp học được duy trì đạt 98% trở lên; công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân luôn được quan tâm, 100% khóm, ấp có cộng tác viên y tế, 100% xã, phường duy trì đạt chuẩn Quốc gia về y tế và đạt chuẩn tiên tiến về y học cổ truyền; tỷ lệ tăng dân số tự nhiên giảm còn 1,09%, trẻ em suy dinh dưỡng dưới 5 tuổi còn 13,1%.

Phong trào “toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” của thành phố luôn được giữ gìn và phát huy. Toàn thành phố hiện có 24.383 hộ đạt gia đình văn hóa, đạt tỷ lệ 91,71% tăng 5,36% so với cùng kỳ; toàn thành phố đã huy động nhân dân đóng góp hơn 2,212 tỷ đồng để xây dựng 92 công trình phúc lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp, giao thông nông thôn; xây dựng quỹ “Vì người nghèo” hỗ trợ các hộ bị thiên tai, cất mới, sửa chữa 259 căn nhà đại đoàn kết với số tiền hơn 5,994 tỷ đồng; hỗ trợ 23.740 lượt hộ nghèo số tiền hơn 4,849 tỷ đồng, góp phần tích cực thực hiện chính sách an sinh xã hội của địa phương.

Thực hiện chủ trương “Xây dựng nông thôn mới”, đến nay thành phố Châu Đốc có xã Vĩnh Châu là đơn vị đầu tiên của tỉnh An Giang được công nhận “Xã đạt chuẩn nông thôn mới” (với 19/19 tiêu chí, 37/37 chỉ tiêu theo bộ tiêu chí quốc gia; đạt 20/20 tiêu chí và 57/57 chỉ tiêu của tỉnh); 52/52 khóm, ấp đạt chuẩn văn hầ; bộ mặt thành phố ngày càng khang trang, văn minh, đời sống nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc.

Nét nổi bật, sau nửa nhiệm kỳ còn lại, hầu hết các chỉ tiêu đều được Đảng bộ thành phố Châu Đốc điều chỉnh tăng hơn so với chỉ tiêu Nghị quyết đề ra, thể hiện trên các lĩnh vực như: Thương mại-Dịch vụ-Du lịch từ 17,30% điều chỉnh lên 17,42%; Nông nghiệp-Thủy sản 0,31% lên 1,34%; GDP bình quân đầu người 51,79 triệu lên 52,52 triệu; tổng thu ngân sách địa phương 1.037 tỷ lên 1.644,200 tỷ; tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề 35% tăng lên 42%; tỷ lệ đảng viên so với dân số 2,4-2,5% tăng lên 2,82… thể hiện sự đoàn kết, nhất trí, quyết tâm chính trị của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của người dân vì một tương lai tốt đẹp và sự phát triển của thành phố.

Xây dựng Đảng là then chốt

Công tác xây dựng Đảng luôn được Đảng bộ thành phố chú trọng. Từ năm 2012, cấp ủy của thị xã Châu Đốc (nay là thành phố Châu Đốc) đã ban hành Chỉ thị về chấn chỉnh việc học tập các chỉ thị, nghị quyết của Đảng đến từng đảng viên, nhờ đó ý thức chấp hành được nâng lên rõ nét. Công tác điều tra, nắm bắt tư tưởng, dư luận xã hội được quan tâm thực hiện, qua đó đã giúp cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng và chủ động đấu tranh có hiệu quả trước những âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng-văn hóa, đồng thời giải quyết và xử lý tốt các vấn đề phát sinh trong xã hội, qua đó định hướng được dư luận xã hội và góp phần tạo được niềm tin “ý Đảng lòng Dân” được khăng khít hơn; Công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện nghiêm túc và có nhiều chuyển biến tích cực.

Việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh từ năm 2007 trở thành phong trào sâu rộng trên toàn xã hội, xuất hiện nhiều tấm gương điển hình trong cán bộ, đảng viên, chiến sĩ, các tầng lớp nhân dân thi đua yêu nước, hoàn thành những nhiệm vụ chính trị của cơ quan đơn vị, địa phương và đóng góp cho sự phát triển của địa phương.

Quốc phòng, an ninh và đối ngoại được giữ vững

Là thành phố biên giới, nên tiềm ẩn nhiều tình huống nhạy cảm đối với tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Ý thức được đều đó, Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân thành phố Châu Đốc luôn chú trọng quan tâm, không ngừng củng cố hệ thống khu vực phòng thủ, đảm bảo sẵn sàng chiến đấu. Công tác diễn tập, giáo dục quốc phòng được thường xuyên thực hiện, tạo được bước chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị và quần chúng nhân dân.

Công tác an ninh biên giới được tăng cường thực hiện, đạt hiệu quả cao, góp phần ổn định chính trị xã hội, phát triển kinh tế. Quan hệ với huyện biên giới Campuchia không ngừng được củng cố, phát triển tốt đẹp. Công tác đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm đạt hiệu quả tích cực, giữ vững tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội nội địa và an ninh biên giới. Các hoạt động tuyên truyền, hướng dẫn, kiểm tra về an toàn giao thông được thực hiện thường xuyên nhằm giảm số vụ tai nan giao thông và ùn tắc giao thông trên địa bàn.

Chia sẻ về những dự định trong tương lai của một thành phố trẻ đang trên đà phát triển, Chủ tịch UBND thành phố Châu Đốc Phan Hồng Vân cho biết: Để xứng đáng là một thành phố trực thuộc tỉnh, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Châu Đốc sẽ tiếp tục phát huy tiềm năng và khai thác triệt để thế mạnh sẵn có với định hướng phát triển trước mắt từ nay đến năm 2020 là “Phấn đấu xây dựng Châu Đốc trở thành thành phố thương mại - du lịch văn minh hiện đại” đứng đầu tỉnh An Giang. Đẩy mạnh tốc độ tăng trưởng, chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh tế theo hướng thương mại, dịch vụ, du lịch; gắn phát triển kinh tế - xã hội  với phát triển đô thị, bố trí lại các khu chức năng, đẩy nhanh xây dựng kết cấu hạ tầng, sớm đưa Châu Đốc trở thành thành phố xanh-sạch-đẹp, văn minh, hiện đại.

Bên cạnh đó là thực hiện nhất quán việc kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với bảo đảm an toàn xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái, đảm bảo cho sự phát triển bền vững; giữ vững ổn định chính trị, củng cố và tăng cường an ninh, quốc phòng; xây dựng nền hành chính thành phố vững mạnh; đẩy mạnh việc thực hiện “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và nâng cao chất lượng phong trào “Toàn dân toàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và các phong trào thi đua yêu nước khác./.

Trường Giang