Những khó khăn và hạn chế của mô hình Bí thư đồng thời là Chủ tịch UBND là gì? Trả lời chúng tôi, đồng chí Phan Thanh Lâm cho biết: "Trước đây, không ít đảng viên e ngại, cho là nữ không đảm đương nổi công việc, dồn cho một người thì khó hoàn thành nhiệm vụ. Có nhiều đồng chí còn nghi ngại một người "gánh cả hai vai" dễ dẫn đến độc đoán, chuyên quyền; hoặc là đi  họp hành nhiều, sẽ ảnh hưởng tới công tác điều hành,... Nhưng chỉ là lúc đầu thôi, bây giờ thì hết rồi. Mình ráng làm, làm đến nơi đến chốn, làm có hiệu quả thiết thực thì mọi sự nghi ngại sẽ qua thôi".

Ðồng chí Nguyễn Hoàng Tới, người đồng thời giữ hai chức danh này, ở xã An Hóa, huyện Châu Thành, bổ sung: "Người làm đồng thời hai nhiệm vụ Bí thư Ðảng ủy và Chủ tịch UBND xã phải có tâm và có tầm". Có "tâm" là tìm cách để giảm bớt tính độc đoán, chuyên quyền, Có "tầm" là có tầm nhìn bao quát mọi công việc để đề ra chủ trương, phương hướng lãnh đạo đúng đắn. Về chế độ đãi ngộ, mô hình này chỉ có thể đạt hiệu quả cao, khi cán bộ có thu nhập của gia đình tương đối ổn định, nhất là người nhận đồng thời hai nhiệm vụ Bí thư và Chủ tịch UBND xã mà kinh tế gia đình khó khăn thì không thể đảm đương được nhiệm vụ lâu dài.

Ðồng chí Hóa, cũng có một thời gian làm Bí thư cấp ủy kiêm Chủ tịch UBND phường 8, hiện là Bí thư Ðảng ủy xã Phú Hưng (thị xã Bến Tre), bộc bạch: "Làm đồng thời hai nhiệm vụ đòi hỏi sắp xếp phải thật khoa học, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Nhưng có cái được là thông qua thực hiện, cán bộ phát triển nhanh hơn, toàn diện, không chỉ có trình độ chuyên môn, mà còn là tính năng động, ý chí và,... đặc biệt là khả năng làm công tác vận động quần chúng cũng đa dạng và phong phú".

Gần đây, một số phường 6, phường 7, xã Mỹ Thạnh An (thị xã Bến Tre), huyện Bình Ðại có xã Bình Thới, Thạnh Trị đã  thực hiện thí điểm mô hình này. Bước đầu, chúng tôi thấy việc đồng thời đảm nhiệm hai chức danh có ưu điểm là mọi chủ trương, đường lối của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước được tổ chức quán triệt và thực hiện kịp thời, đồng bộ và hiệu quả hơn; trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành được tập trung, nhất quán, chặt chẽ hơn và khắc phục được tình trạng chồng chéo, trùng lắp; bộ máy của xã, phường gọn hơn; giảm tải các cuộc họp, các tác nghiệp, các khâu trung gian trong lãnh đạo, quản lý không cần thiết, mà dành thời gian cho chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra thực hiện; đồng thời cũng giảm bớt một số thủ tục báo cáo, xin ý kiến, chờ chủ trương,... mô hình này tạo điều kiện phát huy vai trò người đứng đầu trong giải quyết, xử lý công việc, đề cao tính chủ động sáng tạo và tự chịu trách nhiệm cá nhân. Ðồng thời, khắc phục tình trạng thiếu đồng bộ, thống nhất giữa chủ trương lãnh đạo và triển khai thực hiện trong thực tế; bao biện làm thay hay là buông lỏng sự lãnh đạo của cấp ủy đối với chính quyền,...

Khảo sát thực tế hiệu quả mô hình Bí thư cấp ủy đồng thời là Chủ tịch UBND ở các đảng bộ xã, phường cho thấy, nhìn chung, các đảng bộ đều có chuyển biến tích cực và khá toàn diện. Tình hình kinh tế - xã hội phát triển, các chỉ tiêu hằng năm đều đạt và vượt; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng được nâng lên, tình hình an ninh, chính trị được giữ vững, hệ thống chính trị được củng cố, kiện toàn và không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động. Nhưng do đang ở giai đoạn thí điểm nên chưa có sự thống nhất cả về phân định chức trách nhiệm vụ, cơ chế phối hợp và phương pháp điều hành. Mỗi nơi làm một cách, cho nên kết quả đạt được mỗi nơi có khác nhau. Nếu người đứng đầu không sắp xếp công việc thật khoa học, thì dễ rơi vào sự vụ, thiếu tập trung vào nhiệm vụ trọng tâm theo chương trình, kế hoạch đề ra. Tình trạng hội họp nhiều ảnh hưởng thời gian nghiên cứu, chỉ đạo, kiểm tra việc thực hiện.

Theo đồng chí Nguyễn Thành Phong, Phó Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre, để triển khai tốt chủ trương thí điểm Bí thư cấp ủy đồng thời là Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn cần nhận thức đúng và sâu sắc chủ trương này; quan tâm rà soát, xây dựng, bổ sung quy chế làm việc của cấp ủy, quy chế phối hợp công tác được xây dựng và thực hiện nghiêm túc là điều kiện tiên quyết bảo đảm chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị nói chung và của đồng chí Bí thư, Chủ tịch UBND được thuận lợi. Quy chế cần xác định đúng, rõ, đầy đủ trách nhiệm, thẩm quyền, mối quan hệ công tác của từng chức danh, nhất là đối với chức danh Bí thư cấp ủy đồng thời là Chủ tịch UBND, trong đó cần chú ý phân định những công việc nào được thực hiện theo chế độ tập thể lãnh đạo, những công việc nào được thực hiện theo chế độ trách nhiệm cá nhân. Phải hết sức coi trọng xây dựng đoàn kết nội bộ. Coi đây là cơ sở, là tiền đề không thể thiếu đối với những nơi đã và đang triển khai thực hiện thí điểm. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, hướng dẫn, hỗ trợ của cấp ủy và các cơ quan tham mưu cấp trên để cán bộ hoàn thành tốt nhiệm vụ. Kịp thời phát hiện, ngăn chặn những biểu hiện lệch lạc, tiêu cực, sai phạm có thể xảy ra. Cán bộ được giao cùng lúc hai nhiệm vụ, phải thật sự là người tiêu biểu, có trình độ và tinh thần trách nhiệm cao, có bản lĩnh quyết đoán, dám làm dám chịu trách nhiệm. Bí thư cấp ủy hoạt động theo Ðiều lệ Ðảng, còn Chủ tịch UBND hoạt động theo pháp luật, cần thể hiện vai trò đúng lúc, đúng chỗ, phù hợp chức năng nhiệm vụ. Có như vậy mới thể hiện được năng lực cán bộ và tính đúng đắn của chủ trương trong thực tế. Mặt khác, chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu có năng lực, có trình độ, nhất là chức danh Phó Bí thư phụ trách công tác đảng, để đồng chí Bí thư, Chủ tịch UBND xã có nhiều thời gian hơn dành cho công tác quản lý, điều hành về phía chính quyền./.

(Theo: ND)