Nắm bắt xu thế chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu và định hướng, chiến lược chuyển đổi số Quốc gia, cũng như sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, trong những năm qua, ngành BHXH Việt Nam đã quyết tâm đầu tư xây dựng hệ thống công nghệ thông tin (CNTT) của Ngành theo định hướng Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số; tích hợp, tập trung cấp quốc gia, hiện đại đạt tiêu chuẩn quốc tế; với quy trình nghiệp vụ tự động hóa mức độ cao, được vận hành bởi nguồn nhân lực CNTT chất lượng cao; đáp ứng yêu cầu đảm bảo an sinh xã hội quốc gia, phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày toàn diện hơn trong lĩnh vực BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN).

Tại buổi làm việc của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính với BHXH Việt Nam, Thủ tướng đánh giá BHXH Việt Nam là một trong những cơ quan đi đầu trong ứng dụng CNTT; triển khai kịp thời, hiệu quả các dịch vụ công (DVC) trực tuyến, thanh toán điện tử, giao dịch điện tử, liên thông, giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) trên trục dữ liệu quốc gia, triển khai ứng dụng “VssID - Bảo hiểm xã hội số”. Đặc biệt, hệ thống cơ sở dữ liệu (CSDL) điện tử của ngành BHXH Việt Nam đã hỗ trợ hiệu quả trong các hoạt động phòng, chống dịch bệnh thời gian qua.

Xây dựng CSDL quốc gia về bảo hiểm, tích cực kết nối, chia sẻ dữ liệu thực hiện chuyển đổi số quốc gia

Thực hiện Nghị định số 43/2021/NĐ-CP ngày 31/3/2021 của Chính phủ quy định CSDL quốc gia về bảo hiểm, đây là 1 trong 6 CSDL quốc gia quan trọng, được Chính phủ ưu tiên triển khai, BHXH Việt Nam được giao là đơn vị chủ quản của CSDL quốc gia về bảo hiểm. Xác định rõ vai trò và trách nhiệm, BHXH Việt Nam đã và đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành liên quan hoàn thiện quy chuẩn kỹ thuật, tập trung, hoàn thiện cơ sở dữ liệu chuyên ngành, danh mục dữ liệu mở để sẵn sàng kết nối, chia sẻ theo chỉ đạo của Chính phủ.

Hiện, ngành BHXH Việt Nam đã xây dựng, hoàn thiện kho CSDL của hơn 98 triệu người dân, tương ứng với gần 28 triệu hộ gia đình trên toàn quốc; kết nối liên thông với gần 13.000 cơ sở khám, chữa bệnh (KCB); có khoảng trên 620 nghìn tổ chức, doanh nghiệp sử dụng dịch vụ công trên toàn quốc;… đây là tiền đề quan trọng cho công tác tổ chức, thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên môi trường số. Đặc biệt, BHXH Việt Nam luôn đi đầu trong việc tham gia, kết nối, chia sẻ CSDL giữa các Bộ, ngành. Ngay khi CSDL quốc gia về dân cư được đưa vào vận hành, khai thác, BHXH Việt Nam là đơn vị đầu tiên được Bộ Công an triển khai kết nối, chia sẻ, đồng bộ thông tin công dân. Tính đến hết tháng 9/2022, hệ thống của BHXH Việt Nam đã xác thực gần 52 triệu thông tin nhân khẩu có trong CSDL quốc gia về bảo hiểm với CSDL quốc gia về dân cư. Đồng thời, BHXH Việt Nam cũng đã cung cấp, chia sẻ trên 61 triệu lượt bản ghi thông tin BHXH, BHYT cho CSDL quốc gia về dân cư.

Ngoài ra, BHXH Việt Nam cũng đang tiếp tục đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu với các Bộ, ngành để “làm giàu” thêm CSDL Quốc gia về bảo hiểm, đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho người dân, doanh nghiệp như: Kết nối, chia sẻ, liên thông dữ liệu khai sinh, khai tử, hưởng chế độ tử tuất, mai táng phí với Bộ Tư pháp (thực hiện liên thông đăng ký khai sinh - đăng ký thường trú - cấp thẻ BHYT cho trẻ dưới 6 tuổi tại 63 tỉnh, thành phố); chia sẻ dữ liệu thẻ BHYT cho các cơ sở KCB để phục vụ KCB BHYT, bàn giao toàn bộ CSDL hộ gia đình tham gia BHYT cho Bộ Y tế để xây dựng hồ sơ sức khỏe điện tử; bổ sung, điều chỉnh, chuẩn hóa dữ liệu trao đổi, chia sẻ với Tổng cục Thuế; duy trì việc kết nối, cung cấp số liệu với Hệ thống thông tin báo cáo quốc gia để phục vụ chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; kết nối, chia sẻ dữ liệu và xác thực thông tin để hoàn thiện dữ liệu về học sinh, sinh viên với Bộ Giáo dục và Đào tạo; chia sẻ, khai thác nhóm thông tin về BHXH, BHTN với Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội…

Đáng chú ý, liên quan đến kết nối, chia sẻ, đồng bộ thông tin phục vụ công tác phòng chống dịch Covid-19, BHXH Việt Nam đã cung cấp, chia sẻ các thông tin từ CSDL hộ gia đình tham gia BHYT phục vụ đối chiếu, đồng bộ với dữ liệu tiêm chủng cho Trung tâm Công nghệ phòng chống dịch Covid-19 quốc gia (Bộ Thông tin và Truyền thông). Đồng thời, phối hợp, cung cấp các thông tin từ CSDL quốc gia về bảo hiểm cho UBND các tỉnh, thành phố để phục vụ công tác phòng chống dịch Covid-19.

Có thể thấy, với nguồn CSDL bảo hiểm dồi dào và nền tảng CNTT phủ rộng, việc kết nối liên thông, chia sẽ dữ liệu của ngành BHXH Việt Nam với các bộ, ngành đã góp phần rất hiệu quả trong việc xây dựng Chính phủ điện tử, vì quyền và lợi ích của người dân, đơn vị và doanh nghiệp. 

Thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN

Hiện tại, toàn ngành BHXH Việt Nam đang có gần 30 hệ thống ứng dụng CNTT quản lý các quy trình nghiệp vụ, với hơn 20 nghìn tài khoản công chức, viên chức và người lao động trong Ngành thường xuyên truy cập, khai thác và sử dụng để thực hiện các nghiệp vụ của Ngành. Theo đó, gần như các hoạt động của Ngành, cũng như các giao dịch của người tham gia, người dân, đơn vị, doanh nghiệp với cơ quan BHXH đã được thực hiện trên môi trường số, góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí trong các giao dịch với cơ quan BHXH.

Nhằm triển khai hiệu quả Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án số 06) của Chính phủ, BHXH Việt Nam luôn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và đầu tư mọi nguồn lực tối ưu thực hiện nghiêm túc, quyết liệt Đề án số 06. 

Theo đó, để triển khai thí điểm công tác KCB BHYT bằng thẻ căn cước công dân (CCCD) gắn chíp, BHXH Việt Nam đã thực hiện điều chỉnh, nâng cấp phần mềm phục vụ tra cứu thông tin thẻ BHYT bằng CCCD gắn chíp phục vụ làm thủ tục KCB BHYT; đồng bộ số CCCD từ CSDL quốc gia về dân cư với dữ liệu người tham gia BHYT do BHXH Việt Nam quản lý. Thời gian tới, BHXH Việt Nam sẽ phối hợp với Bộ Công an, Bộ Y tế triển khai ứng dụng công nghệ xác thực sinh trắc dựa trên thông tin sinh trắc được tích hợp trên CCCD gắn chíp nhằm xác thực chính xác danh tính người bệnh khi làm thủ tục KCB BHYT, hạn chế tối đa tình trạng trục lợi. Tính đến hết tháng 9/2022, toàn quốc đã có 11.556 cơ sở KCB BHYT thực hiện tra cứu thông tin thẻ BHYT bằng CCCD gắn chíp phục vụ KCB BHYT (chiếm khoảng 90,2% tổng số cơ sở KCB BHYT trên toàn quốc) với hơn 3,1 triệu lượt tra cứu. 

Đáng chú ý, tại Hội nghị Chuyển đổi số ngành Công an Nhân dân lần thứ nhất vừa được tổ chức sáng nay (ngày 10/10), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng đánh giá cao công tác phối hợp giữa Bộ Công an và BHXH Việt Nam trong triển khai đăng ký KCB BHYT bằng thẻ CCCD gắn chíp. Thủ tướng nhấn mạnh, việc liên thông dữ liệu giữa 2 Ngành tạo sự thuận tiện rất lớn cho người dân trong KCB BHYT. Bên cạnh đó, việc triển khai tính năng này trên môi trường số cũng góp phần ngăn chặn, giảm thiểu tiêu cực, trục lợi trong lĩnh vực này.

BHXH Việt Nam đã cung cấp DVC “Gia hạn thẻ BHYT theo hộ gia đình có giảm trừ mức đóng” trên Cổng DVC BHXH Việt Nam, tích hợp trên Cổng DVC quốc gia. Tính đến hết tháng 9/2022, đã có 262 lượt gia hạn thẻ BHYT theo hộ gia đình có giảm trừ mức đóng được hệ thống của BHXH Việt Nam tiếp nhận và giải quyết. BHXH Việt Nam đã phối hợp cùng Bộ Lao động - Thương binh & Xã hội tích hợp thành công DVC “Giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp” trên Cổng DVC quốc gia. Tính hết tháng 9/2022, BHXH Việt Nam đã tiếp nhận từ Cổng DVC quốc gia để xác nhận và trả quá trình đóng BHTN cho 24.975 trường hợp phục vụ giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp cho người lao động (NLĐ).

Hiện nay, BHXH Việt Nam đã hoàn thành việc cung cấp 100% DVC trực tuyến mức độ 4 cho tất cả các TTHC của Ngành; tích hợp, cung cấp 20 DVC thuộc 14 TTHC của BHXH Việt Nam trên Cổng DVC Quốc gia; cung cấp 07 DVC trên ứng dụng “VssID - Bảo hiểm xã hội số”. Theo thống kê, trung bình mỗi năm, Cổng Giao dịch BHXH điện tử và Hệ thống Thông tin giám định BHYT của ngành tiếp nhận và xử lý gần 300 triệu lượt hồ sơ. 

Có thể thấy, hiện tất cả các TTHC của ngành BHXH Việt Nam đều được thực hiện trên không gian số, giúp giảm tải tối đa thời gian đi lại, tiết kiệm chi phí cho đơn vị sử dụng lao động, NLĐ thay vì phải đến nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan BHXH; giúp cho doanh nghiệp, NLĐ dễ dàng theo dõi tiến độ xử lý hồ sơ, dễ dàng kiểm tra đối chiếu dữ liệu tham gia, thụ hưởng chính sách, nâng cao tính minh bạch của thông tin.

Quyết tâm thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ và toàn diện

Thời gian qua, việc thực hiện đồng bộ, toàn diện các giải pháp trong ứng dụng CNTT, đẩy mạnh chuyển đổi số, đã tối ưu hóa việc sử dụng, khai thác CSDL của ngành BHXH Việt Nam để phục vụ người dân, doanh nghiệp; giải quyết, chi trả chế độ, chính sách kịp thời, nhanh chóng, chính xác; nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát quản lý, sử dụng quỹ, phòng chống gian lận, trục lợi quỹ BHXH, BHYT, BHTN…

Thực hiện Quyết định số 749/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt "Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030" và Quyết định số 942/QĐ-TTg Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030”, đánh giá mục tiêu đến năm 2025, BHXH Việt Nam cơ bản đã đạt được các mục tiêu đề ra. Nhận thức rõ sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ hiện nay tác động rất lớn đến các mặt công tác của Ngành, Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh nhấn mạnh, thời gian tới, BHXH Việt Nam quyết tâm thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ và toàn diện, lấy người tham gia, thụ hưởng chế độ, chính sách BHXH, BHYT làm trung tâm; hướng tới mục tiêu hoàn thiện ngành BHXH Việt Nam số, đem lại hiệu quả trong quản lý, nâng cao chất lượng phục vụ, góp phần thực hiện mục tiêu chuyển đổi số quốc gia.

Theo đó, trong thời gian tới, ngành BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, các chuyên gia trong nước và quốc tế để xây dựng Đề án tổng thể về Chuyển đổi số của Ngành; Hình thành ngành BHXH Việt Nam số, với nguồn nhân lực số chất lượng cao; Tiếp tục nâng cấp, hiệu chỉnh, hoàn thiện các phần mềm để đáp ứng các quy trình nghiệp vụ, đảm bảo 100% phần mềm được liên thông theo quy định; hoàn chỉnh hệ thống thông tin quản lý, triển khai CSDL quốc gia về Bảo hiểm; kết nối, chia sẻ với các CSDL quốc gia, CSDL chuyên ngành của các bộ, ngành liên quan, góp phần xây dựng, hoàn thiện hệ thống Chính phủ điện tử, hướng tới Chính phủ số tại Việt Nam; triển khai xây dựng trung tâm giám sát, điều hành thông minh để giám sát, điều hành hoạt động trong toàn Ngành; Tiếp tục bổ sung năng lực, hoàn thiện các trung tâm dữ liệu của Ngành, ưu tiên ứng dụng các công nghệ (như: AI, BigData, Cloud Computing...) làm nền tảng cho phát triển ứng dụng, dịch vụ mới để mang lại hiệu quả trong quản lý, xây dựng thành công ngành BHXH Việt Nam hiện đại, chuyên nghiệp, vì sự hài lòng của tổ chức và cá nhân, mang lại lợi ích cho toàn xã hội./.

Tuấn Đạt