Trong Hội nghị tổng kết 3 năm thực hiện Chỉ thị 296 của Thủ tướng Chính
phủ và chương trình hành động của Bộ GD&ĐT về đổi mới quản lý giáo
dục đại học giai đoạn 2010 – 2012, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Vũ Luận
đã “hâm nóng” nhiều vấn đề, trong đó có liên quan tới nhiều chính sách
phát triển các trường đại học trong thời gian tới.
"Chỉ thị số 296/CT-TTG ngày 27 tháng 02 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ
về đổi mới quản lý giáo dục đại học giai đoạn 2010 - 2012" qua 3 năm
áp dụng trong các trường đại học bước đầu đã có kết quả, lãnh đạo nhiều
trường đại học trong cả nước thừa nhận, qua 3 năm thực hiện nhiều
trường đã thực hiện được nhiều giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo,
chương trình đào tạo, tổ chức phương pháp giảng dạy…
Tiếp tục xây dựng hành lang pháp lí cho các trường ngoài công lập
Bên cạnh một số những thành quả đạt được sau 3 năm thực hiện Chỉ thị 296
của Thủ tướng Chính phủ về quản lí giáo dục đại học, như nhiều trường
đã ban hành được chuẩn đầu ra, cam kết đảm bảo chất lượng đào tạo. Ngoài
ra, một số trường còn đánh giá việc làm của sinh viên sau khi tốt
nghiệp, trang bị kĩ năng mềm cho sinh viên trước khi ra trường.
Mặc dù triển khai có được những thành quả bước đầu, nhưng theo TS. Kiều
Hữu Thiện –PGĐ HV Ngân hàng mạnh dạn kiến nghị, trong quá trình ban hành
Chỉ thị nên có sự tham khảo và phản biện rộng từ các cơ quan để xét áp
dụng triển khai các văn bản chính sách. Trong thời gian tới Bộ GD&ĐT
phải ban hành quy định điều kiện tự chủ cho các cơ sở đại học.
Ngoài ra, theo TS Thiện, Bộ cũng cần xem xét và chỉnh sửa các chuyên
ngành đào tạo thạc sĩ, nghiên cứu thêm về việc công nhận cho các trường
tự chủ cấp bằng thạc sĩ.
Nhiều trường đại học trong khu vực phí Nam nêu thực trạng khó khăn khi
thực hiện, theo đó các trường cho rằng trong thời gian qua nguồn lực xây
dựng và đẩy mạnh nghiên cứu khoa học vẫn chưa đủ, do vậy khó để đẩy
mạng chất lượng. Bên cạnh đó, hành lang pháp lí cho các trường đại học ngoài công lập chưa được thực hiện đầy đủ.
Từ đó các trường kiến nghị, trong thời gian tới phải thu hút người tài
thành cán bộ giảng dạy cho các trường, bộ cần có quy định rõ ràng hơn về
vấn đề này. Các trường phía Nam đề nghị, Bộ cần đẩy mạnh phân cấp cho
các trường. Bộ GD&ĐT cần có chiến lược xây dựng các trường đại học nghiên cứu
mạnh hơn, có kinh nghiệm phát triển cán bộ năng lực, cần giúp đỡ các
trường ngoài công lập nhiều hơn nữa.
Vấn đề đào tạo các ngành sư phạm, thực trạng hiện nay rất nhiều cơ sở
đào tạo sinh viên tốt nghiệp không có việc làm. Vấn đề này Bộ cần quy
hoạch chính sách thu hút người giỏi vào sư phạm trong thời gian tới.
Ngoài ra, đề xuất cũng cho thấy, Bộ cần đẩy mạnh xã hội hóa xây dựng
các trường, có cơ chế đãi ngộ các nhà khoa học, nhất là tầng lớp nhà
khoa học Việt kiều.
Tại khu vực miền Trung, ông Nguyễn Văn Nam – Giám đốc Đại học Đà Nẵng
đại diện các trường khu vực này nêu ý kiến, sau 3 năm thực hiện Chỉ thị
296 thì Bộ GD&ĐT sớm ban hành Thông tư hướng dẫn Luật Giáo dục đại
học. Đề nghị nhà nước đầu tư cho các trường đại học đặc thù, đây là
những ngành quan trọng cho đất nước mặc dù sinh viên học không đông.
Bộ GD&ĐT cần nhanh chóng triển khai xây dựng các Trung tâm kiểm định
chất lượng, giúp các trường sớm có những đánh giá để theo kịp với thế
giới.
Tại khu vực các trường miền Bắc kiến nghị Bộ trưởng Luận, các trường
khối văn hóa nghệ thuật vừa qua thí điểm tốt trong các khâu tuyển sinh, Bộ cần mở rộng các trường để tăng tự chủ trong tuyển sinh, Bộ nên phân
cấp cho các trường sâu hơn.
Bộ GD&ĐT đứng trước nhiều sức ép
Giải đáp những thắc mắc của các trường, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận nêu từng
vấn đề. Trước hết, việc hỗ trợ các trường mới thành lập để đào tạo giáo
viên, đây không chỉ ở các trường mới mà còn ở các trường lâu đời. Trước
thực trạng cho thấy số lượng các giáo sư ở các trường, kể cả các trường
có bề dày đều bị sụt giảm. Các giáo sư đầu đàn vẫn chưa lấp được khoảng
trống thiếu hụt này.
Nhiều trường mới thành lập và các trường ngoài công lập còn gặp khó
trong việc đưa giảng viên đi nước ngoài đào tạo theo Đề án 911 khó đào
tạo trong ngoại ngữ. Vấn đề này Bộ trưởng Luận trao đổi, các trường cần
chủ động vì Bộ đã có chủ trương hỗ trợ tạo điều kiện vấn đề này.
Liên quan tới kiến nghị nên cho chuyển đổi tín chỉ giữa các trường với
nhau, lãnh đạo Bộ GD&ĐT khẳng định, đây là việc nên khuyến khích và
đề nghị Vụ giáo dục Đại học xem xét các văn bản, căn cứ luật pháp, pháp
lí, nếu đủ phải chủ động xây dựng ban hành và hướng dẫn cho các trường. “Chúng ta đang có chủ trương phải công nhận lẫn nhau giữa các trường
nước ngoài, bên trong chúng ta liên thông được thì rất đáng quý. Việc
này có vai trò rất lớn của các hiệu trưởng, của Hội đồng khoa học các
nhà trường”- Bộ trưởng Luận chia sẻ.
Vấn đề khó khăn trong thu hút người tài vào sư phạm, Bộ trưởng cho biết Bộ đã có chủ trương và đang rà soát, tính toán lại thực trạng mạng lưới
đào tạo giáo viên các cấp trong cả nước. Tuy nhiên, Bộ trưởng Luận thừa
nhận việc này tiến hành còn quá chậm so với mong đợi.
Trong 3 năm qua khi triển khai Chỉ thị 296 của Thủ tướng, nhiều trường
Cao đẳng cho rằng khó tuyển sinh. Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho biết, cần
phải xem lại vì sao lại khó tuyển, và Bộ trưởng nhận định quan trọng
nhất vẫn là vấn đề phân luồng, làm sao để đưa học sinh từ học nghề sang
học cao đẳng, đây không phải là đường vòng để học đại học.
“Mục đích là cho các cháu học có được một nghề, sau đó đi lao động, lúc
nào có điều kiện, thuận tiện theo khả năng của bản thân và thuận tiện
theo điều kiện khách quan chung của xã hội. Mục tiêu phân luồng là tạo
lực lượng lao động ở các cấp độ khác nhau, chúng ta không được chỉ lấy
vì các trường khó khăn tuyển sinh để để có kiến nghị thay đổi, chúng ta
phải nhìn sâu hơn, không tuyển sinh được là vì sao? Nếu học sinh chỉ để
vào trung cấp rồi vào cao đẳng và vào đại học thì các trường không thực
hiện được sứ mệnh và tiếp tục mất cân đối giữa thầy và thợ” - người đứng
đầu ngành giáo dục khẳng định.
Trên cơ sở tồn tại lâu đời gặp khó khăn trong công tác tuyển sinh và đào
tạo cho nhu cầu xã hội, nhiều trường trung cấp, cao đẳng mong muốn được
Bộ GD&ĐT cho phép nâng cấp.
Vấn đề này, Bộ trưởng Luận khẳng định, có những năm chúng ta đã cho nâng
cấp rất nhiều trường và hệ thống của chúng ta vẫn không ổn định. Các
trường trung cấp luôn có tâm trạng thành lập 3-5 năm muốn lên cao đẳng,
các trường cao đẳng lại cũng trong tâm trạng này, đứng núi này, trông
núi nọ làm cả hệ thống không ổn định.
Lãnh đạo Bộ GD&ĐT nhận định, nếu nâng cấp trường trung cấp mạnh sẽ
thành trường cao đẳng yếu, trường cao đẳng nâng cấp được vài năm lại
nhấp nhổm muốn lên đại học, trường đại học được vài năm lại muốn xin đào
tạo thạc sĩ, tiến sĩ. “Như vậy tình trạng mất cân đối giữa các trình độ đào tạo luôn luôn đặt
ra và Bộ GD&ĐT luôn đứng trước sức ép. Ý cá nhân của tôi sẽ không
nhận hồ sơ nâng cấp các trường vì trường trung cấp, cao đẳng có sứ mạng,
vị trí riêng, có vai trò vinh quang và có khó khăn, thách thức riêng.
Việc nâng cấp nếu có là do nhu cầu xã hội, do đòi hỏi khách quan bên
ngoài. Nếu tiếp tục nâng cấp nhiều trường sẽ không giữ được hệ thống và
Bộ GD&ĐTmang tiếng xin cho” - Bộ trưởng Luận nêu vấn đề.
Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đề nghị ngành giáo dục cần đẩy mạnh phân
cấp, nổi bật là tự chủ tuyển sinh. Các trường cần xem xét mối quan hệ
giữa tự chủ tuyển sinh của trường mình theo năng lực và nhu cầu xã hội.
Bên
cạnh đó, Phó Thủ tướng cũng yêu cầu ngành giáo dục cần tăng cường hoạt
động nghiên cứu khoa học theo nhu cầu của xã hội. Các trường cần nhận
đặt hàng của chủ tịch tỉnh, các Bộ về nội dung nghiên cứu khoa học. Đối
với một số trường top trên, cần đẩy mạnh hợp tác chiến lược với đối tác
nước ngoài, đồng thời phân tầng các trường đại học/.
Theo GDVN