(TG) - Theo kế hoạch, Dự thảo Luật Hải quan sửa đổi sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2013) tới đây và xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIII (tháng 5/2014).
Sau đợt sửa đổi năm 2005, Luật Hải quan đã được đổi mới theo hướng cải cách, hiện đại hóa, lợi ích thiết thực đã đến với cộng đồng doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Tuy nhiên, nhằm tiếp tục đẩy mạnh cải cách, hiện đại hóa, tạo thuận lợi hơn nữa cho doanh nghiệp, Luật Hải quan sửa đổi, bổ sung đang được gấp rút hoàn thiện…
Tác động tích cực
Có thể khẳng định, cải cách, hiện đại hóa hải quan sẽ mang lại nhiều lợi ích kép không chỉ đến với doanh nghiệp (DN) mà còn làm tăng thu ngân sách. Ông Joakim Parker, đại diện Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ tại Việt Nam viện dẫn: Cải cách, hiện đại hóa hải quan luôn có tác động trực tiếp và mạnh mẽ đến tăng trưởng kinh tế. Nếu mỗi lô hàng xuất nhập khẩu (XNK) giảm được 1 ngày thời gian thông quan sẽ giúp GDP của Việt Nam tăng trưởng thêm từ 0,5 đến 1% mỗi năm.
Thực tế, trong những năm gần đây, hoạt động thương mại XNK của Việt Nam liên tục khởi sắc. Nếu như năm 2010, kim ngạch XNK của nước ta đạt 157 tỷ USD thì năm 2012 đã là 228,3 tỷ USD. Dù chịu nhiều ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu, song 3 năm trở lại đây, tăng trưởng XNK của Việt Nam luôn duy trì ở mức hai con số, góp phần quan trọng vào tốc độ tăng GDP, giúp Việt Nam đứng vào top những nước có tăng trưởng dương. Kết quả này có vai trò quan trọng của cải cách, hiện đại hóa hải quan.
Theo ông Phạm Gia Túc, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI): Những kết quả tăng trưởng mạnh về kim ngạch XNK nói riêng và GDP nói chung không thể phủ nhận vai trò đặc biệt quan trọng của ngành Tài chính nói chung và ngành Hải quan nói riêng trong công tác cải cách, hiện đại hóa hải quan. Tuy nhiên, trong bối cảnh ngày càng có nhiều hiệp định thương mại quốc tế được ký kết, để phát huy hơn nữa những kết quả trên cần tiếp tục đổi mới và cải cách mạnh mẽ. Cụ thể là Luật Hải quan cần được sửa đổi phù hợp với thông lệ quốc tế, đáp ứng nhu cầu phát triển, đồng thời tạo thuận lợi tối đa cho DN hoạt động XNK.
Tiếp tục cải cách
Đơn giản hóa cải cách thủ tục hải quan, triển khai ứng dụng rộng rãi công nghệ thông tin trong việc thực hiện thủ tục hải quan và quản lý hải quan, giảm chi phí, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho DN... là những điểm nổi bật trong tiến trình cải cách hiện đại hóa hải quan đã được ngành Hải quan quyết liệt thực hiện trong suốt những năm qua. Thực tế hoạt động cho thấy, những phát sinh gây vướng trong quản lý và hoạt động của DN luôn được ngành Hải quan ghi nhận để sửa đổi và kiến nghị sửa đổi.
Một trong những sai phạm của nhiều DN hiện nay là khai sai xuất xứ hàng hóa. Vậy khi dự thảo Luật Hải quan sửa đổi được thông qua sẽ chấm dứt việc sai phạm trên vì việc xác định trước mã số, xuất xứ và trị giá hải quan đối với hàng hóa XNK là việc cơ quan hải quan tiến hành trước khi làm thủ tục hải quan.
Theo Điều 27 dự thảo Luật Hải quan sửa đổi, trước khi làm thủ tục XNK, đối tượng tham gia XNK có thể cung cấp thông tin, chứng từ liên quan đến loại hàng hóa dự kiến XNK và đề nghị cơ quan hải quan xác định trước mã số, xuất xứ và giá hải quan đối với hàng hóa XNK. Quy định này nhằm giúp DN chủ động tính toán trước hiệu quả kinh doanh, giảm chi phí tuân thủ; giúp cơ quan hải quan tăng hiệu quả quản lý khi thực hiện thủ tục thông quan cho hàng XNK...
Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng đã đưa ra các quy định mang tính đột phá tạo thuận lợi cho DN về chế độ ưu tiên về thủ tục hải quan như khai trước khi hàng đến, được sử dụng chứng từ thương mại để thông quan... đối với các DN tuân thủ pháp luật về hải quan. Đồng thời, bổ sung các quy định pháp lý về chế độ kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu theo cơ chế một cửa. Quy định này nhằm tăng cường cơ chế phối hợp và thống nhất các quy định của pháp luật về kiểm dịch, kiểm tra chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm và bảo đảm cơ sở pháp lý triển khai cơ chế một cửa Asean, một cửa quốc gia giữa các bộ ngành để kịp thời trao đổi thông tin, dữ liệu.
Một trong những điểm nhấn đáng lưu ý nữa là cơ quan hải quan thực hiện kiểm tra và thông quan hàng hoá, người và phương tiện xuất cảnh, nhập cảnh ngoài giờ làm việc, ngày lễ, ngày nghỉ theo quy định của pháp luật trên cơ sở đề nghị của người khai hải quan và khi đó DN có thể xuất nhập khẩu ở mọi thời điểm mong muốn, giảm thiểu tối đa rủi ro cho DN như rớt hàng, chậm giao hàng, bị đối tác phạt do vi phạm hợp đồng…
Bên cạnh những quy định đổi mới, thông thoáng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho DN, tăng thu thuế XNK của dự thảo Luật Hải quan sửa đổi, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan cũng cam kết sẽ tiếp tục tạo thuận lợi hơn nữa cho DN. Đồng thời, sẽ rà soát, kiến nghị các cấp có thẩm quyền sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật có nội dung sơ hở gây gian lận, thất thoát tiền thuế. Tăng cường công tác chống buôn lậu, chống gian lận thương mại qua giá, mã, thuế suất, số lượng cũng là một trong những giải pháp hiệu quả để thu ngân sách nhà nước. Cùng với đó, tăng cường giám sát đối với hàng tạm nhập, tái xuất, chuyển cửa khẩu, hàng hóa ra, vào các khu chế xuất, khu kinh tế cửa khẩu, kho ngoại quan. Chú trọng thu thập các nguồn thông tin về hàng hóa, người khai hải quan... đặc biệt là DN có trụ sở một nơi nhưng làm thủ tục nhiều nơi, để phát hiện kịp thời các trường hợp sai phạm về loại hình, tên hàng, số lượng, xuất xứ.../.
Dự thảo Luật Hải quan sửa đổi được đánh giá
là đã đáp ứng hầu hết chuẩn mực hải quan hiện đại, phù hợp với thông lệ
và tập quán hải quan tốt nhất của quốc tế, đảm bảo phục vụ phát triển
kinh tế, đảm bảo cải cách thủ tục hành chính và khắc phục được các bất
cập khác hiện nay.
|
Đỗ Văn - Bộ Tài chính