Ngày 5-5, tại Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã tổ chức hội thảo quốc tế Chiến thắng Điện Biên Phủ - Sức mạnh Việt Nam và tầm vóc thời đại.

GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam;Thượng tướng Đỗ Bá Tỵ, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; PGS.TS Phạm Văn Linh, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương; GS.TS Nguyễn Quang Thuấn, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam chủ trì hội thảo.

Hơn 200 nhà khoa học trong và ngoài nước đã tập trung thảo luận, trao đổi ý kiến, nhìn nhận và đánh giá về Chiến thắng Điện Biên Phủ sau 60 năm kết thúc cuộc chiến.

Cách đây tròn 60 năm, ngày 7/5/1954, Quân đội và nhân dân Việt Nam anh hùng đã làm nên một chiến công “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, tiêu diệt tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, cứ điểm mạnh nhất được coi là “bất khả xâm phạm” của quân đội Pháp tại Đông Dương.

Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, đỉnh cao của cuộc tiến công chiến lược Đông-Xuân 1953-1954 là thắng lợi to lớn nhất của quân đội và nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Thắng lợi này đã tạo một bước ngoặt quan trọng trên con đường phát triển của cách mạng Việt Nam, đưa đến việc ký kết Hiệp định Giơnevơ, chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp; miền Bắc được giải phóng, bắt tay vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, tạo cơ sở, hậu phương vững chắc cho cuộc kháng chiến chống Mỹ, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước vào năm 1975.

Phát biểu khai mạc hội thảo, GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng khẳng định Chiến thắng Điện Biên Phủ là mốc son chói lọi, mãi mãi là niềm tự hào của nhân dân Việt Nam. Chiến công lẫy lừng này đã đi vào lịch sử dân tộc như một Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống Đa của thế kỷ XX.  Đối với thế giới, chiến thắng Điện Biên Phủ là “một cái mốc chói lọi bằng vàng của lịch sử. Nó ghi rõ nơi chủ nghĩa thực dân lăn xuống dốc và tan rã, đồng thời phong trào giải phóng dân tộc khắp thế giới đang lên cao đến thắng lợi hoàn toàn”.

Cuộc chiến đấu ở Điện Biên Phủ diễn ra suốt 55 ngày đêm với phương án tác chiến khoa học “đánh chắc, tiến chắc”, sự tiếp tế kịp thời, tổ chức lực lượng hợp lý, tinh thần “quyết chiến, quyết thắng” chiến đấu quả cảm, hy sinh của các lực lượng, quân và dân Việt Nam đã giành thắng lợi trọn vẹn vào ngày 7 tháng 5 năm 1954.

Chiến thắng Điện Biên Phủ là thắng lợi của đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại; thắng lợi của đóng góp, sự hy sinh, tinh thần “quyết chiến, quyết thắng” của quân đội và nhân dân Việt Nam, thắng lợi của sự phối hợp chiến đấu giữa nhân dân ba nước Đông Dương, sự ủng hộ, giúp đỡ của các nước xã hội chủ nghĩa trước đây và của nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới.

Chiến thắng Điện Biên Phủ không chỉ là mốc son mở ra thời kỳ mới cho Cách mạng Việt Nam, mà đối với thế giới, chiến thắng Điện Biên Phủ và cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân Việt Nam đã mở đầu cho sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân cũ trên thế giới, đánh dấu bước phát triển mới trong cuộc đấu tranh của nhân dân thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.

Với ý nghĩa to lớn đó của chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, các đại biểu đã tập trung làm rõ những nội dung quan trọng như sau:

Thứ nhất, vai trò, vị trí của Điện Biên Phủ trong chiến lược của thực dân Pháp cũng như đối với cách mạng Việt Nam; Khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng trong việc chọn địa điểm chiến lược, phương thức đánh đến việc huy động lực lượng toàn dân cho chiến dịch lịch sử này; Làm rõ tinh thần quyết chiến, quyết thắng, sự hy sinh anh dũng và đóng góp to lớn của các lực lượng vũ trang, lực lượng dân công và nhân dân cả nước; Làm rõ sự ủng hộ quốc tế, sự phối hợp chiến đấu của nhân dân ba nước Đông Dương trong chiến dịch Điện Biên Phủ và trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp; Nêu bật ý nghĩa của chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ nói riêng, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân Việt Nam nói chung đối với phong trào giải phóng dân tộc và phong trào cách mạng thế giới.

Thứ hai, làm rõ sức mạnh của dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng vì mục tiêu giải phóng và độc lập dân tộc, qua đó nhằm phát huy sức mạnh trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa hiện nay; Nêu cao tinh thần cảnh giác, rèn luyện ý chí cách mạng, tăng cường tiềm lực quân sự, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ, bảo vệ chế độ trước âm mưu chia rẽ, đánh phá của các thế lực thù địch; Đẩy mạnh quan hệ và hợp tác quốc tế trên các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, quân sự, an ninh, kinh tế… để tăng cường vị thế Việt Nam trên trường quốc tế; Góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần quật cường của dân tộc ta cho thế hệ trẻ hiện nay và mai sau.

Tại Hội thảo, PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc đã làm rõ vai trò lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, phương châm chỉ đạo chiến lược trong các Chiến dịch Đông - Xuân 1953-1954, Điện Biên Phủ. Ban chấp hành Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã quyết định chọn Điện Biên Phủ làm nơi đọ sức - trận đánh mang tính quyết định của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đề ra nhiều nghị quyết chỉ đạo các lực lượng, các địa phương huy động, tập trung mọi sức lực cho trận quyết chiến lịch sử này. Chiến thắng Điện Biên Phủ chứng minh việc nêu cao tinh thần cảnh giác, rèn luyện ý chí cách mạng, tăng cường tiềm lực quân sự, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, bảo vệ chế độ trước âm mưu chia rẽ, đánh phá của các thế lực thù địch; đẩy mạnh quan hệ và hợp tác quốc tế trên các lĩnh vực… tăng cường vị thế Việt Nam trên trường quốc tế.

Các tham luận tại hội thảo cũng  nêu bật vai trò của Đại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp trong suốt quá trình chỉ huy chiến dịch.

Về ý nghĩa quốc tế, Chiến thắng Điện Biên Phủ đã thay đổi diện mạo khu vực Đông Nam Á và thế giới. Chiến thắng Điện Biên Phủ như “tiếng sấm” thức tỉnh, mở ra thời kỳ đấu tranh và thắng lợi của phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới, nhất là đối với các nước Á, Phi, Mỹ - Latinh. PGS.TS Annatoly Sokolov - Viện Đông Phương học thuộc Viện Hàn lâm khoa học Liên bang Nga cung cấp thêm nhiều tư liệu mới về Chiến thắng Điện Biên Phủ cũng như quá trình kỳ công của các nhà quay phim Liên Xô về Chiến thắng Điện Biên Phủ, việc lập lại hòa bình ở miền Bắc Việt Nam.

Ngày nay, Đảng và nhân dân Việt Nam đang tiến hành công cuộc đổi mới, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế trong tình hình thế giới diễn biến phức tạp. Việc nghiên cứu, làm rõ hơn ý nghĩa của chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ có tác dụng khơi dậy lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc nhằm phát huy sức mạnh toàn dân phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay.

Nghiên cứu, làm rõ nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của chiến thắng Điện Biên Phủ còn góp phần khẳng định sự đoàn kết, ủng hộ lẫn nhau giữa các quốc gia, các dân tộc yêu chuộng hòa bình trên thế giới để tiến tới cùng nhau đẩy lùi chiến tranh, tăng cường sự hợp tác toàn diện để xây dựng một thế giới không có chiến tranh, thế giới của sự hợp tác và cùng phát triển.

Thu Hằng