Chính vì vậy, cơ quan chức năng thuộc Bộ Quốc phòng đã có hướng dẫn gửi các địa phương vùng đồng bằng tuyển chọn 10% (so với chỉ tiêu được giao) thanh niên đã tốt nghiệp từ bậc trung học chuyên nghiệp (THCN) trở lên vào quân đội. Riêng thủ đô Hà Nội thì tỷ lệ này ở cấp quận là 50%, cấp huyện là 40%. Nếu thực hiện đúng, đủ chỉ tiêu trên thì chắc chắn chất lượng thanh niên nhập ngũ năm nay sẽ cao hơn hẳn năm trước.

Tuy nhiên qua khảo sát thực tế tại một số địa phương, chúng tôi thấy đang nổi lên một số vấn đề cần phải được tháo gỡ thì mới có thể thực hiện tốt chỉ tiêu mà bộ đã đề ra.

Trước hết, về việc tạo nguồn và quản lý nguồn: Những năm qua, công tác giáo dục-đào tạo đã có những chuyển biến đáng kể. Với sự ra đời của hàng loạt các trường đại học, cao đẳng, THCN cả công lập và ngoài công lập, nên đã có một số lượng lớn thanh niên được đào tạo từ bậc THCN trở lên. Nếu như toàn bộ số thanh niên này được quản lý chặt chẽ thông qua chế độ di chuyển đăng ký nghĩa vụ quân sự thì chắc chắn các địa phương sẽ không gặp khó khăn trong tuyển chọn các thanh niên này vào quân đội và có thể hoàn thành tốt chỉ tiêu mà Bộ Quốc phòng giao. Trên thực tế, hầu hết các thanh niên khi trúng tuyển đều được cơ quan quân sự địa phương cấp huyện cho chuyển đăng ký nghĩa vụ quân sự vào các nhà trường để quản lý. Nhưng khi họ ra trường thì việc quản lý đăng ký nghĩa vụ quân sự gần như bị thả nổi. Do đó, phần lớn số thanh niên này sau khi ra trường, địa phương đều không nắm được họ đang làm gì, ở đâu. Không quản lý được đăng ký hộ khẩu và đăng ký nghĩa vụ quân sự thì không có cơ sở để gọi thanh niên nhập ngũ. Như vậy là cần phải có một văn bản mang tính pháp quy trong việc quản lý đăng ký nghĩa vụ quân sự đối với các thanh niên sau khi tốt nghiệp từ bậc THCN trở lên.

Thứ hai, về chế độ, chính sách đối với thanh niên nhập ngũ: Hiện nay, nhiều địa phương đã thực hiện những việc làm cụ thể để khuyến khích thanh niên có trình độ cao vào quân đội như hỗ trợ về cơ sở vật chất, hỗ trợ học nghề, tạo việc làm v.v.. Bộ Quốc phòng cũng đã phối hợp với các bộ, ngành chức năng tổ chức cấp thẻ học nghề và bảo đảm đầy đủ các chế độ ưu đãi theo quy định của Nhà nước cho bộ đội xuất ngũ. Trong khối cơ quan, đơn vị sự nghiệp hành chính Nhà nước, khối doanh nghiệp quốc doanh… đã thực hiện tốt việc tiếp nhận bộ đội xuất ngũ trở lại làm việc theo quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự. Những cố gắng đó là đáng ghi nhận. Tuy nhiên, những yếu tố đó vẫn chưa đủ hấp dẫn thanh niên có trình độ cao đẳng, đại học nhập ngũ. Như vậy, các cơ quan chức năng rất có thể phải nghĩ đến giải pháp có một chế độ đặc thù hợp lý cho các thanh niên đã tốt nghiệp đại học, cao đẳng nhập ngũ, như chế độ phụ cấp bậc đại học, phụ cấp bậc cao đẳng chẳng hạn. Hoặc các thanh niên này sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự thì được ưu tiên chọn lựa vào các cơ quan, đơn vị hành chính sự nghiệp Nhà nước mà không phải qua thi tuyển v.v..

Xây dựng quân đội hùng mạnh, chính quy, hiện đại thì trước hết phải bắt đầu từ tuyển chọn con người. Việc làm này chỉ có thể thành công khi chúng ta có chế độ, chính sách thỏa đáng và có sự tuyển chọn thật công bằng, công khai. Việc tuyên truyền, vận động thanh niên có trình độ bậc đại học, cao đẳng nhập ngũ là rất cần thiết và nó sẽ tạo ra hiệu quả khi được kết hợp chặt chẽ với những chế độ ưu đãi rõ ràng, hợp lý./.

Trần Vũ (QĐND)