Trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục phổ thông luôn giữ vị trí và vai trò hàng đầu, “bản lề” trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo (GD&ĐT). Giáo dục phổ thông (GDPT), đặc biệt giáo dục tiểu học là bậc học “mở đầu” và “nối tiếp” cho các bậc học kế tiếp, là nền tảng văn hóa của một nước, sức mạnh tương lai của một dân tộc. Hải Phòng là một thành phố công nghiệp phát triển, là trọng điểm trong khu vực tam giác kinh tế Hải Phòng- Hà Nội- Quảng Ninh. Ngoài truyền thống yêu nước trung dũng bất khuất, nhân dân Hải Phòng còn có truyền thống hiếu học. GD&ĐT Hải Phòng trong những năm qua luôn trong tốp dẫn đầu toàn quốc. 

Trong những năm qua, GDPT đặc biệt là bậc Tiểu học ở thành phố Hải Phòng đã đạt được rất nhiều kết quả đáng ghi nhận nhiều năm liền dẫn đầu bậc tiểu học toàn quốc : quy mô trương, lớp phát triển đa dạng đáp ứng cơ bản nhu cầu đổi mới phát triển của con em nhân dân thành phố ; đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục không ngừng được nâng cao; cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học từng bước được hiện đại; công tác xã hội hóa được thực hiện có hiệu quả… Sự lãnh đạo phát triển giáo dục Tiểu học (GDTH) của Sở GD&ĐT thành phố Hải Phòng đã có nhiều có nhiều đổi mới theo hướng mở, đa dạng hóa các mô hình trường học.Thành ủy, UBND thành phố đã coi trọng nghị quyết, quyết định về GD&ĐT, trong đó coi trọng GDTH , tập trung lãnh đạo nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên; củng cố trường lớp, đa dạng hóa các hình thức giáo dục; tăng cường lãnh đạo quản lý GDPT; phát huy vai trò của chính quyền các cấp trong phát triển và quản lý nhà nước về GDPT; đẩy mạnh xã hội hóa GDPT, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức kinh tế trong phát triển GDPT; củng cố, nâng cao chất lượng các tổ chức Đảng, đội ngũ Đảng viên hoạt động trong ngành giáo dục; coi trọng xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý GDPT…

Tuy nhiên, GDPT đặc biệt là GDTH của Thành phố còn bộc lộ không ít những hạn chế: chất lượng GD&ĐT chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; Công tác quy hoạch phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đã được quan tâm nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu. Chất lượng chuyên môn của một số giáo viên còn thấp, chưa đồng đều, khả năng tiếp cận phương pháp giảng dạy mới còn hạn chế….Đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học trong khu vực nội thành thành phố Hải Phòng thực sự chưa đáp ứng được nhu cầu hiện tại…

Trong thời gian tới, để góp phần nâng cao chất lượng công tác xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học ở các quận nội thành của thành phố Hải Phòng, cấp ủy các cấp, các phòng, ban, ngành liên quan cần tập trung vào một số giải pháp sau:

Thứ nhất, nâng cao nhận thức trách nhiệm các cơ quan, tổ chức đối với nhiệm vụ xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học cán bộ quản lý trường tiểu học ở các quận của thành phố Hải Phòng

Để đạt mục tiêu và phương hướng xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học những năm tới, trước hết cần tạo nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trò của quản lý giáo dục và đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học trong điều kiện mới - xây dựng nền kinh tế thị trường, định hướng XHCN, mở cửa, hội nhập quốc tế. Đồng thời, đề cao trách nhiệm của cấp ủy chính quyền các quận và các cơ quan, đơn vị, đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ quản lý trường tiểu học và việc xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học. Bởi vì, cấp uỷ, chính quyền, cán bộ chủ chốt có nhận thức đầy đủ ý nghĩa, tầm quan trọng của hoạt động này, mới có thể đề ra được những chủ trương, giải pháp đúng đắn về xây dựng được đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học có chất lượng. Khi có nhận thức đúng về vị trí, vai trò của đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học thì mới có chủ trương, giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học đạt kết quả.

Thứ hai, xây dựng, cụ thể hóa tiêu chuẩn cán bộ quản lý trường tiểu học ở các quận của thành phố Hải Phòng

Để xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học có chất lượng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn hiện nay phải xác định rõ, cụ thể tiêu chuẩn từng chức danh hiệu trưởng, phó hiệu trưởng.  Đây là tiền đề, cơ sở và tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện các nội dung khác của việc xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học đạt kết quả. Công việc này, phải được tiến hành chặt chẽ, nghiêm túc và trên cơ sở khoa học. Cần thực hiện tốt những vấn đề như: Quán triệt, nhận thức sâu sắc và thực hiện tốt những quan điểm của chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng về cán bộ và công tác cán bộ; bám chắc vào những quy định về tiêu chuẩn các chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý do Đảng, Nhà nước ban hành; nhiệm vụ của ngành giáo dục nói chung và giáo dục tiểu học nói riêng; nắm vững yêu cầu, nhiệm vụ quản lý giáo dục giai đoạn hiện nay và chức trách, nhiệm vụ của từng chức danh hiệu trưởng, phó hiệu trưởng đã được quy định trong các văn bản của Đảng, Nhà nước.

Tiêu chuẩn từng chức danh cán bộ quản lý trường tiểu được xác định phải phù hợp, khả thi, đáp ứng yêu cầu quản lý giáo dục, bảo đảm sự phát triển liên tục, vững vàng của đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học.

Thứ ba, đẩy mạnh việc tạo nguồn, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và luân chuyển cán bộ quản lý trường tiểu học

Tạo nguồn cán bộ là một hoạt động hết sức quan trọng, giúp cho công tác cán bộ có tính chủ động, đi vào nền nếp, có tầm nhìn xa, đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ trước mắt và lâu dài. Thực hiện tốt việc tạo nguồn, giúp cho việc lựa chọn, bố trí, bầu cử, bổ nhiệm cán bộ đủ về số lượng, bảo đảm cơ cấu, chất lượng và có sự chuyển tiếp liên tục, vững vàng giữa các thế hệ cán bộ. Theo đó, tạo nguồn cán bộ quản lý trường tiểu học trước mắt và lâu dài là việc rất quan trọng để xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học có chất lượng. Tiến hành công tác tạo nguồn cán bộ là thể hiện tầm nhìn chiến lược của các cấp ủy đảng về xây dựng đội ngũ nói chung, cán bộ quản lý trường tiểu học nói riêng trong điều kiện  hiện nay. Tạo được nguồn cho các chức danh hiệu trưởng, phó hiệu trưởng phong phú, đa dạng thì việc xây dựng quy hoạch đội ngũ cán bộ này,  sẽ tránh được tình trạng bị động, lúng túng và thu được kết quả tốt.

Quy hoạch cán bộ quản lý trường tiểu học là nội dung trọng yếu để việc xây dựng đội ngũ cán bộ này đi vào nề nếp, để đội ngũ cán bộ phát triển liên tục, có kế thừa tri thức, kinh nghiệm công tác của những cán bộ thế hệ trước, đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ được giao.

Cũng như các chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý khác, cán bộ quản lý trường tiểu học cũng là một nghề, bởi vậy, mỗi cán bộ làm công tác này cần phải được đào tạo, bồi dưỡng bằng nhiều hình thức. Trên cơ sở quy hoạch cán bộ quản lý trường tiểu học đã được phê duyệt, các cấp ủy đảng cần tiến hành đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Việc đào tạo, trang bị những kiến thức cơ bản về quản lý giáo dục, lý luận chính trị, quản lý nhà nước, nhất là trang bị những kiến thức cơ bản về quản lý giáo dục cho rất quan trọng. Đây là một nội dung rất cần thiết để xây dựng đội ngũ cán bộ, đáp ứng tốt yêu cầu, nhiệm vụ.

Triển khai việc luân chuyển cán bộ quản lý trường tiểu học, nhất là cán bộ trong quy hoạch, nhằm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ một cách toàn diện trong thực tiễn, nhất là năng lực tổ chức thực tiễn và năng lực lãnh đạo, quản lý để xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học có chất lượng tốt, đáp ứng nhiệm vụ được giao.

Hiện tại, việc luân chuyển cán bộ quản lý trường tiểu học ở các quận của Thành phố... hầu như không thực hiện, do đặc thù của Ngành và đặc thù các quận nội thành...Vấn đề đặt ra là các cấp uỷ các cấp cần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong luân chuyển cán bộ quản lý trường tiểu học.

Thứ tư, thực hiện tốt việc quản lý, đánh giá, bổ nhiệm cán bộ quản lý trường tiểu học

Quản lý cán bộ quản lý trường tiểu học là một giải pháp trọng yếu để xây dựng đội ngũ cán bộ có chất lượng đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ. Song, quản lý cán bộ quản lý trường tiểu học chỉ thể hiện rõ vai trò khi công tác này được thực hiện tốt. Qua quản lý, các cấp uỷ đảng nắm chắc đội ngũ cán bộ và từng cán bộ để có các chủ trương, giải pháp phát huy ưu điểm, khắc phục những khuyết điểm, tháo gỡ những khó khăn của cả đội ngũ và từng cán bộ quản lý trường tiểu học. Thực hiện tốt việc quản lý cán bộ cũng là cơ sở thuận lợi để tiến hành các khâu khác của công tác cán bộ, giúp đội ngũ cán bộ và từng cán bộ trưởng thành.

Đánh giá cán bộ quản lý trường tiểu học là một khâu, một nội dung rất quan trọng của xây dựng đội ngũ cán bộ, liên quan, chi phối và là cơ sở để tiến hành tốt các nội dung khác của xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học, như: Xây dựng quy hoạch cán bộ; xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; luân chuyển, bố trí, sử dụng, bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật và thực hiện chính sách cán bộ ... Những công việc này, chỉ đạt kết quả tốt khi đánh giá đúng cán bộ quản lý trường tiểu học đương chức và cán bộ trong quy hoạch. Điều này, lại phụ thuộc và được quyết định bởi việc đánh giá đúng cán bộ.

Thứ năm, phát huy vai trò tự giác phấn đấu học tập, rèn luyện của bản thân cán bộ quản lý trường tiểu học và thực hiện tốt chính sách đối với đội ngũ cán bộ này.

Việc tự giác tự học tập, rèn luyện để trưởng thành của mỗi cán bộ quản lý trường tiểu học có vai trò rất quan trong để xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học có chất lượng tốt. Bởi vì, dù các cấp uỷ, chính quyền, nhà trường chủ động thực hiện tốt những khâu khác của công tác cán bộ; song bản thân mỗi cán bộ không tự giác tự học tập, rèn luyện nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức cách mạng, năng lực lãnh đạo, kỹ năng quản lý... của mình, thì việc xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý trường tiểu học cũng không đạt kết quả như mong muốn. Thực tiễn cho thấy, mức độ cống hiến và sự trưởng thành của mỗi cán bộ, được quyết định chủ yếu bởi sự nỗ lực phấn đấu, rèn luyện của bản thân mỗi cán bộ. Không cá nhân, tổ chức nào có thể làm thay việc tự học tập, rèn luyện của từng cán bộ.

Thực hiện tốt chính sách cán bộ đối với cán bộ quản lý trường tiểu học là một động lực thúc đẩy, cổ vũ động viên cán bộ đem tài năng cống hiến, tạo nên thành quả của ngành giáo dục Thành phố.

Với truyền thống của ngành giáo dục Hải Phòng, việc thực hiện tốt và đồng bộ các giải pháp trên chắc chắn sẽ đảm bảo cho các trường tiểu học ở các quận của thành phố Hải Phòng có được một đội ngũ cán bộ quản lý đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu và đảm bảo về chất lượng, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp giáo dục – đào tạo của các quận nói riêng, thành phố Hải Phòng nói chung trong thời gian tới.

Nguyễn Thị Thắm