Quần thể khu di tích lịch sử gồm: Nhà trưng bày gắn với cụm tượng đài Hải đội Hoàng Sa kiêm quản Trường Sa làm bằng chất liệu đá xanh Ninh Bình, mô tả hình ảnh các binh phu trong tư thế lên đường thực thi nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền lãnh hải Tổ quốc.
Cụm tượng đài gồm 3 nhân vật đều cao 4,5m, nặng 40 tấn, trong đó có vị cai đội trưởng một tay cầm giáo, một tay đặt trên cột mốc chủ quyền có dòng chữ “Vạn lý Hoàng Sa”. Sau lưng tượng đài khắc dòng chữ “Bản quốc hải cương Hoàng Sa xứ tối thị hiểm yếu” (tạm dịch: Quần đảo Hoàng Sa là nơi cực kỳ hiểm yếu nơi biên giới quốc gia).
Bên cạnh đó, Nhà trưng bày bảo tàng Hải đội Hoàng Sa rộng 374m², có mái ngói âm dương, nền lát gạch Bát Tràng, trưng bày hơn 100 tư liệu, hình ảnh và nhiều hiện vật sinh hoạt liên quan đội hùng binh Hoàng Sa kiêm quản Trường Sa. Quần thể di tích còn có khu mộ tập thể cai đội Phạm Quang Ảnh, mộ cai đội Võ Văn Khiết, Nguyễn Quang Tám, miếu Hoàng Sa rộng 24m².
Đình làng An Vĩnh được phục dựng trên diện tích 250m² có kết cấu khung chính bằng gỗ, cột gỗ đường kính rộng 350mm, mái lợp âm dương. Cấu kiện gỗ có chạm khắc họa tiết trang trí hoa văn tinh xảo, bên trong đình làng An Vĩnh ở giữa có hoành phi, liễn đối với dòng chữ: “Công đức dựng xây miền đảo lý. Nghĩa tình bồi đắp dải Hoàng Sa” thể hiện tấm lòng tri ân công đức của các bậc tiền nhân.
Theo kế hoạch, lễ khao lề thế lính Hoàng Sa sẽ được UBND tỉnh Quảng Ngãi tổ chức vào ngày 28 đến 29-4 tại huyện đảo Lý Sơn. Đây là lễ tri ân những người lính trong đội hùng binh Hoàng Sa kiêm quản Trường Sa năm xưa.
Ông Nguyễn Xuân Huyện, Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn cho biết, hiện đã có hơn 60 hiện vật và tranh ảnh đang được trưng bày tại nhà trưng bày hiện vật Hoàng Sa. Huyện cũng vừa tiếp nhận và vận chuyển lư hương do UBND huyện Hoàng Sa trao tặng.
Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa năm nay sẽ được tổ chức quy mô, làm tiền đề tiến tới Festival biển - đảo VN vào năm 2012, dự kiến sẽ tổ chức tại Lý Sơn, Quảng Ngãi./.
(Theo SGGP)