Theo Viện kiểm sát (VKS), qua đánh giá lời khai của ông Sĩ tại tòa và các chứng cứ có trong hồ sơ, đã đủ cơ sở kết luận ông Huỳnh Ngọc Sĩ nhận hối lộ 262.000 USD từ các quan chức của PCI Nhật Bản.

VKS nhận định hành vi phạm tội của ông Huỳnh Ngọc Sĩ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Việc nhận hối lộ của ông Sĩ đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình thu hút vốn đầu tư nước ngoài, tác hại xấu với xã hội về việc triển khai dự án bằng nguồn vốn ODA của Chính phủ Nhật Bản. VKS cho rằng với hành vi phạm tội đó, đáng lẽ ông Sĩ phải bị áp dụng mức án cao nhất của khung hình phạt (là tử hình -BTV). Nhưng do ông Sĩ có một số tình tiết giảm nhẹ, bản thân có đóng góp, tham gia cách mạng nên VKS chỉ đề nghị mức án tù chung thân.

Luật sư: ông Sĩ không có tội

Tranh luận với VKS, luật sư Phan Trung Hoài cho rằng cáo trạng truy tố ông Sĩ chưa đảm bảo tính pháp lý. Luật sư Hoài nói có một sự khác biệt quan điểm đánh giá chứng cứ giữa cơ quan tố tụng của VN và Nhật Bản. Trong khi VKS cho rằng có đủ chứng cứ truy tố ông Sĩ nhận hối lộ 262.000 USD thì phía Nhật Bản chỉ xét xử ba cựu quan chức Nhật Bản về tội vi phạm luật cạnh tranh không lành mạnh, mức án chỉ từ 1-2 năm tù mà còn được hưởng án treo.

Luật sư Hoài cũng cho rằng việc cơ quan điều tra tách sáu lần nhận tiền của ông Sĩ ra để điều tra riêng, chỉ truy tố về lần nhận 262.000 USD sẽ làm ảnh hưởng việc xác định sự thật khách quan của vụ án.

3 hành vi ưu ái PCI

Về những chứng cứ cho rằng ông Sĩ đã làm những việc có lợi cho PCI, sau khi tranh luận với luật sư, VKS đã đồng ý rút lại một hành vi mà trước đó VKS đã cáo buộc ông Sĩ làm theo hướng có lợi cho PCI. Đó là việc thanh toán khi PCI chưa mở tín dụng thư không bị hủy bỏ.

VKS kết luận ông Sĩ còn có ba hành vi thể hiện sự ưu ái cho PCI như: ký đề nghị chỉ định thầu gói tư vấn giám sát cho PCI; tăng mức lương chuyên gia nước ngoài lên nhiều lần, hạ thấp lương chuyên gia trong nước và tạm ứng cho PCI; ký hồ sơ thanh toán cho PCI khi công việc chưa được nghiệm thu. Dù rút một phần hành vi, VKS vẫn giữ nguyên quan điểm truy tố và mức án đã đề nghị với ông Huỳnh Ngọc Sĩ.

Tuy nhiên, VKS cho rằng do thời hạn tố tụng đã hết nên việc tách vụ án để điều tra là đúng. Hành vi của ba quan chức PCI Nhật Bản đã được Tòa án Tokyo xét xử nên theo pháp luật VN, cơ quan điều tra đã quyết định đình chỉ điều tra với các quan chức PCI.

Cùng bào chữa cho ông Sĩ, luật sư Phạm Công Út cho rằng việc vắng mặt của ba quan chức PCI trong phiên tòa là không đảm bảo xét xử khách quan, đề nghị tòa tuyên trả toàn bộ hồ sơ cho cơ quan điều tra để tiến hành điều tra lại. “Việc vắng mặt của ba người Nhật không làm ảnh hưởng quá trình xét xử bởi những người này đã có lời khai trong hồ sơ, tòa không cần xác minh bổ sung gì thêm nên không phải điều tra bổ sung” - VKS tranh luận lại.

Các luật sư còn cho rằng những việc được cho là có lợi cho PCI không phải một mình ông Sĩ quyết định được mà toàn bộ chủ trương chỉ định thầu, nâng lương chuyên gia... đều được các cơ quan có thẩm quyền của Chính phủ phê duyệt. Luật sư đề nghị làm rõ thẩm quyền, trách nhiệm của ban quản lý dự án trong hệ thống các cơ quan có liên quan để cho thấy ông Sĩ không có trách nhiệm trong các việc làm lợi cho PCI.

Tuy nhiên, VKS đã bác quan điểm này vì cho rằng đây là vụ án nhận hối lộ của cá nhân ông Sĩ chứ không phải vụ thiếu trách nhiệm, cố ý làm trái để truy xét trách nhiệm của cấp trên ông Sĩ trong việc ký duyệt hồ sơ.

Luật sư Hoài còn đề nghị tòa xem xét lại chứng cứ về việc rút tiền của các nhân viên PCI trong ngày 28-5-2003 mà VKS đã khẳng định rút tiền là để đưa hối lộ cho ông Sĩ. Luật sư cho rằng khi rút tiền, “chứng từ của PCI đều ghi là để chi trả lương nhân viên, làm gì có chứng cứ nào chứng minh PCI rút tiền là để đưa hối lộ cho ông Sĩ?”. VKS ngạc nhiên: “Làm gì có cơ quan, cá nhân nào đến rút tiền ngân hàng mà ghi rõ mục đích phi pháp như để đưa hối lộ?”. VKS cũng chứng minh rằng trong ngày này các quan chức PCI có mặt trong phòng làm việc của ông Sĩ sau đó.

“Không thể kết tội tôi bằng lời khai”

Dù đã có ba luật sư bào chữa nhưng ông Huỳnh Ngọc Sĩ cũng tự bào chữa bổ sung và tham gia tranh luận với VKS khá gay gắt.

Ngay khi được tòa cho phép bào chữa, ông Sĩ đã nói: “Mức án chung thân là quá nặng”. Ngoài việc cho rằng mình chẳng làm gì sai trái để có lợi cho PCI, ông Sĩ cũng tỏ ra nóng nảy: “Tôi không biết tiếng Anh, thế mà VKS nói tôi tiếp mấy quan chức của PCI và thỏa thuận với họ bằng tiếng Anh là điều không thể chấp nhận được. Buộc tội thì phải có bằng chứng chứ không chỉ suy diễn chung chung, buộc tội bằng lời khai. Mấy ông PCI làm chung một công ty, họ có thể thông đồng rút tiền rồi khai giống nhau rằng đưa cho ai đó thì sao?

Chẳng lẽ mai mốt cứ mấy ông nước ngoài vô đây, khai đưa tiền cho ông A, ông B, ông C là bắt bỏ tù hết sao?”. Trong lúc tranh luận, có khi ông Sĩ cao giọng và huơ tay liên tục khiến hội đồng xét xử phải nhắc nhở: “Đề nghị bị cáo tránh khua tay trong khi nói tại phiên tòa”.

Trước đó, đại diện VKS đã có phần tranh luận về trình độ ngoại ngữ của giám đốc ban quản lý dự án. Theo VKS, ông Sĩ được cử là một trong các thành viên của đoàn đàm phán dự án mà theo tiêu chuẩn quy định, các thành viên đàm phán phải có trình độ ngoại ngữ nhất định. Hơn nữa, trong nhiều bản lý lịch ông Sĩ đã tự khai biết đọc, biết viết tiếng Anh. Nhiều nhân chứng khác là nhân viên ban quản lý dự án cũng xác nhận ông Sĩ có khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh khá tốt.

Trong phần nói lời sau cùng trước khi tòa nghị án, mặc dù đã rào trước là “nói không phải để tính công” nhưng ông Huỳnh Ngọc Sĩ đã nêu hàng loạt đóng góp của mình và gia đình cho cách mạng và cho thành phố. Ông Sĩ nói đã dốc hết công sức lo dự án đại lộ Đông - Tây, “quan tâm tới dự án còn hơn cả gia đình”, đã góp nhiều công sức cho công tác đền bù giải tỏa dự án từ giai đoạn đầu. Ông Sĩ ngậm ngùi: “Bản án tù chung thân với tôi là quá nặng!”. Chủ tọa hỏi lại: “Ý bị cáo là muốn xin giảm nhẹ hình phạt phải không?”. Ông Sĩ vội đáp: “Không, tôi không xin giảm nhẹ vì tôi không có tội!”.

Hội đồng xét xử tuyên bố sẽ tuyên án vào sáng thứ hai (18-10).

CHI MAI (Tuoi Tre Online)