Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, hiện có hơn tám triệu trẻ em dưới sáu tuổi được cấp thẻ BHYT (đạt tỷ lệ 81%), nhưng còn hơn hai triệu trẻ em dưới sáu tuổi chưa hoàn thành thủ tục cấp thẻ. Ðiều này làm không ít người băn khoăn, liệu những trẻ em này khi đi khám, chữa bệnh (KCB) có được bảo đảm quyền lợi? Trưởng ban Thực hiện chính sách BHYT thuộc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn cho biết: Mặc dù chưa hoàn thành thủ tục cấp thẻ, nhưng những trẻ em chưa có thẻ khi đi KCB BHYT vẫn được  bảo đảm đầy đủ quyền lợi.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn tới tình trạng này, theo Trưởng ban Phạm Lương Sơn, trước hết là do phần lớn trong số hơn hai triệu trẻ em đã có thẻ KCB miễn phí từ những năm trước để lại. Ðể bảo đảm quyền lợi liên tục cho các cháu, BHXH Việt Nam đã có chỉ đạo, hướng dẫn phải duy trì quyền lợi nếu các cháu đi KCB bằng thẻ KCB miễn phí đó. Việc hướng dẫn như vậy dẫn tới việc các bậc phụ huynh cảm thấy không cần thiết phải đổi thẻ, cho nên vẫn duy trì thẻ KCB miễn phí trước đây mà không đi đổi. Một nguyên nhân khác là khi Luật BHYT cho phép trẻ em dưới sáu tuổi khi đi KCB có thể dùng giấy khai sinh, giấy chứng sinh, giấy xác nhận của UBND xã, phường, thị trấn... thay cho thẻ BHYT. Và thực tế điều này đã làm cho các bậc phụ huynh thấy việc có hay không có thẻ BHYT cũng không ảnh hưởng quyền lợi KCB của các cháu. Do vậy, nhiều bậc phụ huynh đã không có sự phối hợp chính quyền địa phương, cũng như cơ quan BHXH trong việc khai nhận để lập danh sách cũng như nhận thẻ BHYT từ cơ quan BHXH. Bên cạnh đó, công tác bàn giao danh sách trẻ em dưới sáu tuổi giữa ngành lao động - thương binh và xã hội với cơ quan BHXH còn chậm và chưa thống nhất được quy trình cấp thẻ BHYT,... dẫn tới tình trạng số trẻ em được sinh ra với số thẻ được cập nhật để phát ra còn thiếu nhiều so với thực tế.

Mặc dù quyền lợi KCB của trẻ được bảo đảm, nhưng tình trạng không sử dụng thẻ BHYT khi đi KCB của trẻ em dưới sáu tuổi đang gây khó khăn trong việc quản lý thẻ, thanh quyết toán và quản lý quỹ của đối tượng này. Do không có thẻ BHYT, không có mã quản lý, cho nên công tác thống kê, tổng hợp báo cáo chi phí KCB của trẻ em dưới sáu tuổi gặp khó khăn. Cơ quan BHXH không có cơ sở để lập danh sách đề nghị với Sở Tài chính để bảo đảm nguồn kinh phí mua thẻ. Ngoài ra, người bệnh dễ dàng KCB trái tuyến, vượt tuyến vì không đăng ký cơ sở KCB ban đầu, cho nên cơ quan BHXH gặp khó khăn trong công tác quản lý và tính phân bổ quỹ KCB đối với các cơ sở KCB...

Ðể giải quyết tình trạng này, BHXH Việt Nam chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố khi tiếp nhận các giấy khai sinh, giấy chứng sinh của các cháu trong quá trình KCB cần đối chiếu, để có thể lập danh sách cấp thẻ cho các cháu theo đúng quy định. Ðồng thời, BHXH Việt Nam đang có kiến nghị việc sử dụng giấy khai sinh, giấy chứng sinh... để KCB thay thế thẻ BHYT cần phải quy định thời hạn cụ thể, như thời hạn không quá ba tháng đối với trẻ sống ở khu vực thành thị, sáu tháng đối với khu vực miền núi..., quá thời hạn này trẻ em phải sử dụng thẻ BHYT khi đi KCB. Ngành lao động - thương binh và xã hội, UBND xã, phường, thị trấn cũng cần giao cán bộ chuyên theo dõi, thống kê và lập danh sách gửi cơ quan BHXH để cấp thẻ BHYT đầy đủ, kịp thời cho trẻ dưới sáu tuổi và báo cáo tình hình tăng giảm trẻ em trên địa bàn.

Hiện nay vẫn còn trường hợp trẻ em đủ sáu tuổi nhưng lại chưa đủ tuổi vào lớp 1, cho nên không tham gia BHYT học sinh, làm ảnh hưởng quyền lợi chăm sóc sức khỏe theo chế độ BHYT cho những đối tượng này. Theo quy định của Luật BHYT thì trong khoảng thời gian quá độ đó, các cháu có thể tham gia BHYT tự nguyện. Tuy nhiên, sẽ có sự khác biệt lớn về mặt quyền lợi. Vì trẻ dưới sáu tuổi, khi đi KCB BHYT thì được chi trả 100% chi phí KCB, nhưng nếu các gia đình tham gia BHYT tự nguyện cho các cháu thì các gia đình phải chi trả 20% chi phí KCB. Bên cạnh đó, vướng mắc trong việc trẻ dưới sáu tuổi thụ hưởng quyền lợi khi phải sử dụng dịch vụ kỹ thuật cao. Trên thực tế, cũng có rất ít bậc phụ huynh tham gia BHYT tự nguyện cho trẻ em trong khoảng thời gian quá độ này. Ðể bảo đảm tính liên tục trong việc hưởng quyền lợi KCB BHYT cho trẻ em, trước khi trẻ em tham gia BHYT học sinh, nên chăng kéo dài thời gian của thẻ cho đến khi trẻ em đủ tuổi vào lớp 1, hoặc chi ngân sách Nhà nước mua thẻ cho các cháu với một mã quản lý riêng từ khi kết thúc 72 tháng tuổi cho đến khi các cháu đi học. Như vậy, thời gian quá độ này các cháu vẫn được hưởng quyền lợi 100% khi đi KCB... Tuy nhiên, để giải quyết những vướng mắc hiện nay, theo chúng tôi cần có sự điều chỉnh, sửa đổi tổng thể từ Luật BHYT đến các văn bản hướng dẫn.

Vũ Lan/ Nhândân