Đây là một trong những giải pháp Bộ Tài nguyên và Môi trường đưa ra để bảo toàn được trên 3.800.000 ha đất trồng lúa đến năm 2020, nhằm đảm bảo bền vững an ninh lương thực quốc gia, bảo vệ môi trường sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu và giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người nông dân.
Tính đến năm 2010, cả nước có tổng diện tích 4.068.000 ha lúa, trong đó có 3.949.000 ha lúa nước và 119.000 ha lúa nương. Riêng diện tích trồng lúa nước giảm 319.000 ha so với năm 2000 chủ yếu chuyển sang công nghiệp, tập trung ở các vùng đồng bằng sông Hồng (Hải Dương giảm 1,3 nghìn ha/năm, Vĩnh Phúc 1,2 nghìn ha/năm, Hưng Yên 1,1 nghìn ha/năm); Đông Nam Bộ (TP.Hồ Chí Minh giảm 3,1 nghìn ha/năm, Tây Ninh 2,6 ha/năm, Bình Dương 1,2 nghìn ha/năm, Đồng Nai 1,9 nghìn ha/năm); còn đồng bằng sông Cửu Long chuyển sang nuôi trồng thủy sản (Cà Mau giảm 8,5 nghìn ha/năm, Bạc Liêu 6,4 nghìn ha/năm, Sóc Trăng 4,2 nghìn ha/năm).
Mặc dù diện tích trồng lúa giảm, nhưng nhờ áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật và tăng cường công tác thủy lợi nên năng suất và sản lượng lúa của Việt Nam vẫn tiếp tục tăng từ 4,24 tấn/ha lên 5,22 tấn/ha; sản lượng lúa tăng từ 32.525.000 tấn lên 38.725.000 tấn; bình quân lương thực đạt 449 kg/người/năm, tăng 30 kg so với năm 2000. Hệ số sử dụng đất đạt 1,82 lần, tăng 0,1 lần; xuất khẩu trung bình 3-5 triệu tấn gạo/năm, trở thành nước xuất khẩu gạo đứng hàng thứ 2 thế giới.
Để đảm bảo mục tiêu an ninh lương thực quốc gia đến năm 2020 theo kết luận của Bộ Chính trị và Nghị quyết của Chính phủ, quy hoạch đất trồng lúa được xác định trên 3.800.000 ha, giảm 258.000 ha so với năm 2010, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đề ra giải pháp thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất một cách cụ thể, như đất lúa nước phải được rà soát, xác định ranh giới, cắm mốc ngoài thực địa và công khai về diện tích, trong trường hợp cần thiết chuyển mục đích, các địa phương phải có kế hoạch bù đắp diện tích đất trồng lúa nước đã bị mất, nhất là hạn chế tối đa việc chuyển diện tích đất lúa sang khu công nghiệp.
Sau khi thống nhất với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất và kiến nghị với Chính phủ phương án vẫn giữ chỉ tiêu đất trồng lúa trên 3.800.000 ha trong kế hoạch 5 năm (2011-2015). Sau thời điểm này, cơ quan chức năng Trung ương sẽ căn cứ vào thực tế của từng địa phương, trong trường hợp cần thiết mới đề nghị Chính phủ điều chỉnh lại chỉ tiêu khi sử dụng đất trong giai đoạn 2016-2020./.
Theo TTXVN