Theo cảnh sát trưởng tỉnh Cư-na, phía Tây Áp-ga-ni-xtan, ông Ê-oa Mô-ham-mát Na-di-ri (Ewaz Mohammad Naziri), một binh sĩ Áp-ga-ni-xtan đã nổ súng nhằm vào nhóm lính Mỹ tại căn cứ quân sự tại tỉnh này. ISAF cũng đã xác nhận vụ việc trên nhưng không cung cấp thông tin chi tiết và quốc tịch của binh sĩ thiệt mạng. Vụ việc đang được điều tra làm rõ.

Các vụ tấn công của Ta-li-ban nhằm vào lực lượng của NATO đóng tại Áp-ga-ni-xtan đã buộc Mỹ phải tăng cường an ninh và làm gia tăng căng thẳng giữa các binh sĩ phương Tây và lực lượng an ninh Áp-ga-ni-xtan. Vụ xả súng hôm qua là vụ mới nhất trong chuỗi 15 vụ tấn công nhằm vào binh sĩ NATO tại Áp-ga-ni-xtan thời gian gần đây. Hồi cuối tháng 3, một nhóm binh sĩ người Áp-ga-ni-xtan đã nổ súng vào cổng một căn cứ quân sự Anh tại thành phố La-sca Gát, làm hai binh sĩ Anh thiệt mạng và một người khác bị thương nặng. Cũng ngày hôm đó, Mỹ thừa nhận một binh sĩ của họ đã bị một cảnh sát Áp-ga-ni-xtan bắn chết tại tỉnh Hen-man, miền Đông Áp-ga-ni-xtan. Kể từ đầu năm đến nay đã có tới 20 binh sĩ thuộc ISAF thiệt mạng dưới nòng súng của các binh sĩ Áp-ga-ni-xtan, chiếm gần 1/4 trong tổng số 91 binh sĩ nước ngoài thiệt mạng trên toàn Áp-ga-ni-xtan vì các lý do khác nhau.

Các vụ binh sĩ Áp-ga-ni-xtan tấn công ISAF được xem là vấn đề mang tính hệ thống, chứ không phải hành động nông nổi của một hay một nhóm binh sĩ đơn lẻ. Theo các nhà phân tích, việc liên tiếp xảy ra các vụ đấu súng giữa giữa binh sĩ của ISAF với quân đội và cảnh sát Áp-ga-ni-xtan là biểu hiện cho thấy lòng tin của các binh sĩ Áp-ga-ni-xtan đang bị xói mòn. Họ đang giận dữ vì những bế tắc trong các nỗ lực nhằm đem lại hòa bình cho quốc gia Nam Á này, cũng như giận dữ với chính hành động của những lực lượng luôn không ngừng lớn tiếng rằng có mặt tại đây để giúp đỡ đất nước này. Sự xói mòn lòng tin giữa ISAF và binh sĩ Áp-ga-ni-xtan đã được chính Tư lệnh ISAF, tướng Mỹ Giôn A-len (John Allen) thừa nhận. Tướng Giôn A-len khẳng định, việc lực lượng ISAF đang phải đối mặt với các hành vi giận dữ của binh sĩ Áp-ga-ni-xtan cũng tương tự những trường hợp mà binh sĩ Mỹ gặp phải trong cuộc chiến tại I-rắc. Tướng A-len cũng dẫn kết quả điều tra cho biết sự dính líu của các nhóm phiến quân trong các vụ nổ súng này chỉ là dưới 50%, còn lại nó xuất phát từ chính phản ứng của binh sĩ Áp-ga-ni-xtan.

Theo một số chuyên gia, nguyên nhân của sự xói mòn lòng tin ở binh sĩ Áp-ga-ni-xtan có lẽ cũng đã được tích tụ từ trước đó, khi họ phải chứng kiến những hành động ngang tàng của lực lượng binh sĩ nước ngoài, không chỉ khiến những dân thường Áp-ga-ni-xtan thiệt mạng một cách vô cớ, mà còn chà đạp lên tín ngưỡng của cả một dân tộc sùng đạo. Các quan sát viên Áp-ga-ni-xtan cho rằng, hầu hết các cuộc tấn công gần đây của binh sĩ Áp-ga-ni-xtan đều được châm ngòi từ vụ đốt kinh Cô-ran bên trong căn cứ không quân Ba-gram và các vụ thảm sát dân thường, đặc biệt là vụ giết 17 người Áp-ga-ni-xtan của trung sĩ Rô-bớt Ban (Robet Bales) hồi tháng 3.

Oa-hít Mút-đa (Wahid Muzhda), cựu ngoại trưởng dưới chính quyền Ta-li-ban, hiện đang là một nhà phân tích của lực lượng nổi dậy, cho biết: “Tất cả các vụ giết người đều không liên quan tới Ta-li-ban. Vụ đốt kinh Cô-ran và thảm sát dân thường mà chủ yếu là trẻ em đã gây ảnh hưởng tới tâm lý của các binh sĩ Áp-ga-ni-xtan. Họ nghĩ rằng, nếu người nước ngoài tới đây để bảo vệ Áp-ga-ni-xtan, tại sao họ lại sát hại trẻ em?”.

Không biết sẽ còn những sự việc gì xảy ra tiếp theo và ISAF sẽ còn phải đối mặt với các vụ tấn công từ phía nào. Song thực tế đã chứng minh thời gian phía trước là đầy rẫy những khó khăn dành cho các vị khách này khi mà lòng tin từ những người cầm súng bên phía nước chủ nhà đã bị xói mòn. Và chỉ một sự kiện “ngoài ý muốn” nữa xảy ra có thể sẽ biến sự xói mòn lòng tin thành những cơn thịnh nộ, khiến khoảng thời gian còn lại của ISAF tại chiến trường Áp-ga-ni-xtan không dễ chịu chút nào./.

(Hà Ngọc/QĐND)