(TG) - Việc lãnh đạo, điều hành công việc trôi
chảy, thông suốt hơn, đảm bảo sự lãnh đạo toàn diện của Đảng trong hệ
thống chính trị ở cơ sở; bộ máy hành chính tinh gọn hơn; mối quan hệ
phối hợp giữa các tổ chức trong hệ thống chính trị chặt chẽ hơn, tạo sự
thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ chính
trị tại cơ sở... Đó là những kết quả đã đạt được qua 3 năm (2010 - 2012)
thực hiện chủ trương của Trung ương và Kế hoạch số 49-KH/TU của Ban
Thường vụ Tỉnh ủy Bình Thuận (khóa XI) về thực hiện thí điểm mô hình bí
thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã.
Đồng chí Huỳnh Văn Tí - Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận làm việc với lãnh đạo chủ chốt xã Thắng Hải, huyện Hàm Tân
Những kết quả bước đầu…
Các huyện, thị, thành ủy tổ chức quán triệt chủ trương của Trung ương, của tỉnh và xây dựng kế hoạch, phân công Ban Tổ chức cấp ủy phối hợp với Phòng Nội vụ rà soát, bước đầu lựa chọn 4 xã, 2 thị trấn có đủ điều kiện để thực hiện thí điểm mô hình; đã có 3/6 bí thư cấp ủy đương nhiệm được bầu làm chủ tịch UBND cấp xã và 3/6 chủ tịch UBND được bầu làm bí thư cấp xã với tỷ lệ phiếu bầu trên 95%. Sau 1 năm thực hiện, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tổ chức sơ kết, rút kinh nghiệm bước đầu và chỉ đạo mỗi huyện, thị, thành ủy chọn từ 20 - 30% xã, phường, thị trấn có đủ điều kiện để thực hiện thí điểm mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã. Theo đó, các huyện, thị, thành ủy đã chỉ đạo cơ quan chức năng phối hợp nghiên cứu, đề xuất nhân sự chủ chốt của các xã, thị trấn thực hiện thí điểm mô hình, đồng thời hướng dẫn đảng ủy các xã, thị trấn thực hiện quy trình nhân sự bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã. Trên cơ sở đó, đã luân chuyển 3 cán bộ cấp huyện về giữ chức vụ bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã.. Tại kỳ họp thứ nhất HĐND cấp xã nhiệm kỳ 2011 - 2016, các đồng chí được chọn làm bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND đều là đại biểu HĐND và được HĐND cấp xã tín nhiệm bầu giữ chức danh chủ tịch UBND cấp xã với tỷ lệ phiếu bầu trên 90%.
Đồng thời, các chức danh chủ chốt (phó bí thư thường trực đảng ủy, phó chủ tịch thường trực UBND, chủ tịch HĐND, phó chủ tịch HĐND) ở các xã, phường, thị trấn thực hiện thí điểm mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã đều được bổ sung, sắp xếp, bố trí kịp thời. Đến nay, có 8/18 xã, thị trấn đã bố trí phó bí thư thường trực, phó bí thư cấp ủy kiêm chủ tịch HĐND cấp xã; 1/18 xã đã bố trí phó bí thư cấp ủy đồng thời là phó chủ tịch thường trực UBND xã; 9/18 xã, phường, thị trấn đã bố trí 01 phó bí thư thường trực cấp ủy kiêm chủ tịch HĐND cấp xã; có 2 xã không thành lập Ban Thường vụ Đảng ủy do thiếu cán bộ nên chưa bầu bổ sung phó bí thư đảng ủy xã. Đồng thời, quy chế làm việc của đảng ủy, UBND và các quy chế phối hợp có liên quan của 18/18 xã, phường, thị trấn thực hiện thí điểm mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã đã được rà soát, sửa đổi, bổ sung phù hợp; nhờ đó, đã xác định rõ hơn chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác của bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã với các tổ chức trong hệ thống chính trị ở cơ sở phù hợp hơn với tình hình thực tế cơ sở.
Nhìn chung, qua 3 năm thực hiện thí điểm mô hình chủ trương bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã, việc lãnh đạo, điều hành công việc trôi chảy, thông suốt hơn, đảm bảo sự lãnh đạo toàn diện của Đảng trong hệ thống chính trị ở cơ sở; bộ máy hành chính tinh gọn hơn; mối quan hệ phối hợp giữa các tổ chức trong hệ thống chính trị chặt chẽ hơn, tạo sự thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ chính trị tại cơ sở. Nhờ đó, hầu hết các chỉ tiêu kinh tế - xã hội ở các xã, phường, thị trấn thực hiện thí điểm mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã đều đạt và vượt kế hoạch đề ra; các phong trào hành động cách mạng tại địa phương tiếp tục được duy trì; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn căn bản được giữ vững. Các vấn đề xã hội bức xúc, nổi cộm đều được cấp ủy, chính quyền địa phương tập trung giải quyết ngay tại cơ sở, không để xảy ra điểm nóng, phức tạp. Công tác cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông” được thực hiện tốt hơn; hệ thống chính trị ở cơ sở tiếp tục được củng cố, kiện toàn, nâng dần chất lượng, hiệu quả hoạt động, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng bộ địa phương. Năm 2012, kết quả xếp loại có 8/18 UBND cấp xã đạt “vững mạnh”, trong đó có 02 đơn vị được UBND tỉnh tặng cờ dẫn đầu phong trào thi đua; 01 phường xếp nhì phong trào thi đua ở cấp huyện; có 7/18 đảng bộ cấp xã xếp loại “trong sạch, vững mạnh”, chiếm 38,9% (tăng 23%); 4/18 đảng bộ cấp xã xếp loại “hoàn thành tốt nhiệm vụ”, chiếm 22,2% (tăng 3% so với bình quân xếp loại đảng ủy cấp xã); 7/18 đảng bộ cấp xã xếp loại “hoàn thành nhiệm vụ”, chiếm 39% trong tổng số đảng bộ cấp xã thực hiện thí điểm mô hình.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, quá trình thực hiện thí điểm mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã vẫn còn một số hạn chế: Một số nơi bố trí chức danh bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã chưa đảm bảo chất lượng, dẫn đến lúng túng, bị động trong giải quyết công việc, kết quả thực hiện nhiệm vụ còn hạn chế. Do khối lượng công việc của chức danh bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã khá lớn, nhưng phải hội họp nhiều, ít có thời gian đi thực tế, dẫn đến thiếu sâu sát cơ sở, không thực hiện tốt khâu kiểm tra trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Mặt khác, công việc của chính quyền thường cụ thể, đa dạng, phức tạp, đòi hỏi phải tập trung giải quyết nên nhiều bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã thường tập trung vào công tác chính quyền, dành thời gian, công sức cho công tác xây dựng Đảng còn ít, làm ảnh hưởng đến vai trò lãnh đạo toàn diện của cấp ủy địa phương. Việc phân công nhiệm vụ đối với các cấp ủy viên, nhất là phó bí thư đảng ủy, phó chủ tịch UBND cấp xã còn lúng túng, chưa hợp lý, còn tình trạng dồn việc cho bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã…
Một số kinh nghiệm rút ra…
Một là, cán bộ được chọn để đảm nhiệm chức danh bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã phải được trang bị đầy đủ kiến thức chuyên môn, lý luận chính trị và quản lý nhà nước, có kinh nghiệm và năng lực lãnh đạo, quản lý, điều hành công tác Đảng, chính quyền; phải dân chủ, công tâm, minh bạch.
Hai là, các tổ chức trong hệ thống chính trị ở cơ sở phải thực sự đồng thuận, đoàn kết, thống nhất, vững mạnh; thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở trong công tác lãnh đạo của cấp ủy và công tác quản lý, điều hành của bộ máy chính quyền; giữ vững nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.
Ba là, bộ máy tham mưu, giúp việc của cấp ủy và chính quyền cơ sở phải có năng lực, chuyên môn, được tổ chức khoa học, năng động, sáng tạo, phát huy hiệu lực, hiệu quả theo đúng chức trách, nhiệm vụ đã được quy định.
Bốn là, phải xây dựng và thực hiện tốt quy chế làm việc, nhất là xác định rõ chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn của bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã và mối quan hệ công tác giữa bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã với tập thể cấp ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội ở cơ sở; phân nhiệm vụ cụ thể cho các cấp phó, nhất là cấp phó thường trực trong giải quyết công việc của cấp ủy, UBND cấp xã; tạo điều kiện để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội thực hiện tốt vai trò giám sát các hoạt động của chính quyền và đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã.
Năm là, các cấp ủy viên, cán bộ, công chức trong các ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể ở xã, phường, thị trấn thực hiện thí điểm mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã phải thường xuyên, mạnh dạn, thẳng thắng trong đấu tranh tự phê bình và phê bình; nâng cao chất lượng giám sát của HĐND, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể cấp xã để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, khắc phục các biểu hiện vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ.
Sáu là, các huyện, thị, thành ủy và UBND cấp huyện cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện thí điểm mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã.
Tiếp tục nhân rộng mô hình…
Các huyện, thị, thành ủy tiếp tục tổ chức quán triệt các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát việc thực hiện thí điểm mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã; tăng cường kiểm tra, giám sát, rà soát, sửa đổi, bổ sung quy chế làm việc của đảng ủy, UBND cấp xã, nhất là quy định về chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn của bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã và rà soát, bổ sung các quy chế phối hợp có liên quan cho phù hợp, nhằm phát huy ưu điểm, khắc phục khuyết điểm, hạn chế trong quá trình thực hiện mô hình thí điểm mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã. Tiếp tục nhân rộng mô hình này ra các xã, phường, thị trấn đã có đủ điều kiện.
Tiếp tục thực hiện tốt chủ trương luân chuyển, tăng cường cán bộ, công chức cấp tỉnh, huyện về công tác ở cơ sở, gắn với làm tốt công tác tạo nguồn, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tại chỗ để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của địa phương...
Bài, ảnh: Ngô Minh Hòa