Một phút để hỏi, ba phút để trả lời. Điểm đổi mới này hứa hẹn sẽ làm tăng nhiệt các phiên chất vấn và trả lời chất vấn.
Một cải tiến, hiệu quả đến đâu cần thực tiễn trả lời. Song chí ít, sự thay đổi này sẽ chấm dứt những câu hỏi quá dài, mãi chưa đi vào nội dung cốt lõi. Cũng không còn lo người trả lời vòng vo né tránh. Sẽ bớt những câu hỏi chăm chắm làm nổi bật “cái tôi” người hỏi hơn là đón đợi câu trả lời. Sẽ thêm những giải pháp mạch lạc, dứt khoát, rõ ràng, thể hiện rõ khí chất và trách nhiệm của người đứng mũi chịu sào các bộ, ngành.
Chỉ có một phút, người hỏi sẽ phải chăm chút kĩ hơn từng ngôn từ, tiết chế sao cho chuyển tải đủ nội dung cần hỏi. Với ba phút hồi đáp, người trả lời phải nắm chắc vấn đề, nói đúng và nói ngay, không thể cầu toàn, nép mình trong rất nhiều văn bản, nghị quyết để cuối cùng thực trạng cơ bản là thiếu kinh phí, quy định chưa đồng bộ, còn giải pháp là “cả hệ thống chính trị vào cuộc” như không ít trường hợp lâu nay (!)
Có bộ trưởng tâm sự thật lòng, không ngại đại biểu hỏi câu hóc búa mà chỉ sợ thời gian quá ít, không đủ để đưa trọn thông điệp, hoặc đưa thông điệp ra mà đại biểu không kịp nắm rõ. Nhưng thời gian để thông điệp trọn vẹn là bao nhiêu? Đã có những phiên chất vấn, người trả lời thong thả đọc báo cáo rất dài, còn lại thời gian vẫn thiếu, xin trả lời đại biểu bằng văn bản. Thậm chí có người trả lời chất vấn còn “thân tình” mời đại biểu “lúc nào đến Bộ chúng tôi sẽ trả lời cặn kẽ, chứ tài liệu giờ không cầm theo”. Nói như thế, cũng có thể hiểu, vấn đề mênh mông lắm, thời gian mấy tiếng của phiên chất vấn cũng không thể đủ (!)
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà
sẽ đăng đàn trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 5
|
Nguồn: quochoi.vn |
Thế nên, ba phút không phải là ít nếu người trả lời nắm chắc vấn đề, mạch lạc, đi vào trọng tâm, căn cốt. Đừng ngại cử tri không hiểu, đại biểu chưa nắm rõ vấn đề. Sẽ còn nhiều diễn đàn bổ trợ nếu bộ trưởng muốn thêm thời gian cho rõ ngọn ngành. Đó là báo chí, là cổng thông tin điện tử của các bộ, ngành, các hội thảo, diễn đàn chuyên môn sâu, bàn luận cho thấu đáo. Còn với ba phút cho một câu trả lời trước QH, “nói thẳng, chỉ rõ” là lựa chọn duy nhất để thuyết phục đại biểu và đi vào trái tim của cử tri.
Lại có người băn khoăn, hỏi không chỉ là nêu ra câu hỏi mà phải kèm diễn giải, phân tích, góp phần cùng làm sáng tỏ vấn đề. Như thế, một phút gói gọn là quá ít. Đúng là khó có giải pháp để trọn vẹn mọi bề. Nhưng thời gian quý giá trên diễn đàn QH, nếu người hỏi không đóng đúng vai, câu hỏi dàn trải, nhiều khi làm loãng vấn đề. Chưa kể đại biểu còn có thể giơ biển tranh luận nếu câu trả lời chưa thỏa đáng. “Dư địa” như thế cũng không là quá eo hẹp với những người biết chắt lọc thông tin!
Trên một diễn đàn lớn như QH, trước con mắt chứng kiến của cả chục triệu cử tri, một phút đối thoại cũng là quý giá. Đối thoại để bật lên bức xúc của cuộc sống. Đối thoại để gợi mở giải pháp. Đối thoại để thấy rõ tầm vóc và nhiệt huyết, để thêm tin tưởng hay băn khoăn về người được trao trọng trách.
Mọi cải tiến đều còn phải chờ thời gian kiểm chứng. Nhưng kỳ vọng những phiên chất vấn sẽ nóng hơn vì thời gian ít hơn nhưng chất lượng tranh luận, phản biện sẽ cao hơn. Điều quan trọng là giải pháp thiết thực, là biến quyết tâm thành hành động. Không ai đánh giá cao nếu bộ trưởng trả lời lưu loát, nhưng sau chất vấn, mọi yếu kém vẫn còn nguyên đó! Ngược lại, cử tri tin tưởng những bộ trưởng nói được, làm được, làm nhiều hơn nói, đau đáu với trách nhiệm và hiệu quả công việc hơn là chỉ thủ thế, tìm mọi cách giữ ghế của mình!
Sau những phiên chất vấn, còn sự giám sát của dư luận, báo chí, còn con mắt dõi theo của cử tri. Cái đích cuối cùng vẫn là chuyển động trong thực tiễn, là hành động thực sự sau những giải pháp nêu ra trên diễn đàn tranh luận. Nhìn nhận như thế, người hỏi sẽ không thấy một phút là quá ít, người được hỏi sẽ không còn quá căng thẳng khi phải gói được thông điệp trong vỏn vẹn ba phút trả lời!
Đỗ Chí Nghĩa
Nguồn: Báo điện tử Người đại biểu Nhân dân