Tỷ số giới tính khi sinh được tính bằng số trẻ em trai sinh ra trên 100 trẻ gái. Ở Việt Nam, mất cân bằng giới tính khi sinh đã tăng từ 106,2 bé trai trên 100 bé gái năm 2000 lên 113,8 bé trai trên 100 bé gái năm 2013 và xu hướng này đang tiếp tục gia tăng. Nếu không có những biện pháp can thiệp kịp thời, dự tính đến năm 2050, Việt Nam sẽ phải đối mặt với vấn nạn dư thừa từ 2,3 đến 4,3 triệu nam giới không tìm được vợ để kết hôn.
Nhân ngày Quốc tế Trẻ em gái (11/10), Tổng cục Dân số và Kế hoạch hóa gia đình Bộ Y tế phối hợp với Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam đã khởi động chiến dịch “Chung tay giải quyết mất cân bằng giới tính khi sinh”. Chiến dịch bao gồm chuỗi sự kiện với nhiều hình Chiến dịch nhằm nâng cao nhận thức trong cộng đồng về nguyên nhân và hậu quả của việc lựa chọn giới tính thai nhi cũng như kêu gọi sự nỗ lực nhiều hơn từ Chính phủ và các cơ quan liên quan.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Việt Tiến cho biết, mất cân bằng giới tính khi sinh ở Việt Nam đang tăng nhanh trở lại. Kiểm tra ở một số xã, tỉnh, thành ở khu vực đồng bằng sông Hồng, có xã đã lên tới gần 150 trẻ trai/100 trẻ gái. Ông nhấn mạnh, nếu không giải quyết một cách khoa học, triệt để, trách nhiệm thì thời gian tới, việc dư thừa thanh niên nam dẫn đến sự mất cân bằng xã hội nghiêm trọng, ảnh hưởng tới cấu trúc dân số Việt Nam trong tương lai. Thiếu phụ nữ sẽ làm gia tăng áp lực buộc trẻ em gái phải kết hôn sớm, bỏ học để lập gia đình; gia tăng nạn mại dâm, đường dây buôn bán phụ nữ; nam khó lấy vợ, tan vỡ cấu trúc gia đình, bạo hành gia đình, bất bình đẳng giới, thiếu hụt lao động…
Ông Athur Erken, Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam cho rằng, nguyên nhân cốt lõi của vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh không nằm ở việc lựa chọn giới tính thai nhi mà chính là do sự bất bình đẳng giới, xem thường giá trị của phụ nữ.
Việt Nam đã và đang triển khai nhiều biện pháp nhằm xóa bỏ vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh và đang ngày càng gia tăng, tăng cường tuyên truyền vận động nâng cao nhận thức của các nhóm đối tượng về hệ lụy mất cân bằng giới tính khi sinh, tăng cường thực thi pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi. Tuy nhiên, cần phải tăng cường hơn nữa cơ chế phối hợp liên ngành và thúc đẩy tham gia của các tổ chức xã hội, bao gồm cả những nỗ lực nhằm giải quyết phân biệt đối xử đối với phụ nữ và trẻ em gái vốn đã ăn sâu bám rễ trong nhận thức của người dân và là nguyên nhân chính dẫn đến việc lựa chọn giới tính trước sinh.
Thu Thanh