Một trong những giải pháp mà Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, được Đảng ta chú trọng là: đẩy mạnh công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn. Đưa vào nền nếp việc bồi dưỡng lý luận, cập nhật kiến thức mới cho cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, đặc biệt là cấp Trung ương.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên nên ngay từ khi mới thành lập và cả trong quá trình lãnh đạo của mình, Đảng bộ quận Bình Thạnh luôn đặc biệt quan tâm lĩnh vực công tác này.

Nhìn lại công tác giáo dục lý luận chính trị của quận ủy thời gian qua, có thể phác họa một số nét nổi bật nhất là:

Quận ủy đã thường xuyên chỉ đạo Ban Tổ chức, Ban Tuyên giáo và Trung tâm Bồi dưỡng Chính trị tiến hành khảo sát tình hình học tập lý luận chính trị trong cán bộ, đảng viên để tham mưu cho Quận ủy triển khai tổ chức thực hiện. Trong 5 năm qua, Quận ủy đã ban hành và tổ chức thực hiện chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khoá IX về nhiệm vụ chủ yếu của công tác lý luận trong tình hình mới; kế hoạch về công tác giáo dục lý luận chính trị trong cán bộ đảng viên giai đoạn 2007 – 2015; các chỉ thị, thông tri về nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, xây dựng giai cấp công nhân trên địa bàn…. Bên cạnh đó, chỉ đạo Trung tâm Bồi dưỡng chính trị - đơn vị trực tiếp thực hiện nhiệm vụ giáo dục lý luận chính trị, thường xuyên tham mưu kế hoạch hàng năm nhằm thực hiện công tác giáo dục lý luận cho đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Hàng năm, Quận cũng ban hành các kế hoạch tổ chức các lớp đào tạo bồi dưỡng chính trị với các phương thức học tập cho phù hợp với từng đối tượng, đồng thời bảo đảm thời gian và nội dung học tập nhằm đạt hiệu quả thiết thực, góp phần nâng cao nhận thức chính trị và chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, đoàn viên thanh niên, giáo viên, công nhân lao động…như các lớp cử nhân, cao cấp, trung cấp, sơ cấp lý luận chính trị, trung cấp hành chính. Văn phòng Quận ủy, các Ban xây dựng Đảng và Trung tâm Bồi dưỡng chính trị quận phối hợp tổ chức nhiều lớp bồi dưỡng theo chương trình được phân cấp cho đội ngũ cán bộ đảng viên đang làm nhiệm vụ. Cụ thể như: Chương trình Bồi dưỡng lý luận chính trị cho đảng viên mới, Chương trình Bồi dưỡng nghiệp vụ cho Bí thư cấp ủy cơ sở đảng; Chương trình Bồi dưỡng cho cán bộ, hội viên các đoàn thể và Mặt trận Tổ quốc ở các cấp; Chương trình Bồi dưỡng kiến thức quốc phòng an ninh; Chương trình Bồi dưỡng chính trị hè cho cán bộ quản lý và đội ngũ giáo viên, nhân viên ngành giáo dục; Chương trình bồi dưỡng các chuyên đề theo chỉ đạo của Ban Tuyên giáo Trung ương và Thành ủy như các chuyên đề học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ chí Minh; tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh về thực hành tiết kiệm chống tham ô, lãng phí, quan liêu và tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”; chủ nghĩa yêu nước Việt Nam; giáo dục đạo đức cho cán bộ- đảng viên trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; Việt Nam chủ động hội nhập kinh tế quốc tế; tình hình biển Đông và hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa; Chỉ thị 26-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tiếp tục đổi mới và tăng cường công tác thông tin đối ngoại trong tình hình mới, thực hiện dân chủ ở cơ sở…

Nhìn chung, chất lượng và kết quả học tập lý luận chính trị của học viên có nâng lên, được đánh giá cao khi về đơn vị công tác và đáp ứng được yêu cầu của tình hình hiện nay.  Đại bộ phận cán bộ, đảng viên của Đảng bộ quận luôn tin tưởng và quyết tâm thực hiện thắng lợi các Nghị quyết của Đảng, các chính sách, pháp luật của Nhà nước, các chủ trương, nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội của thành phố và quận. Trước những diễn biến chính trị của thế giới trong thời gian qua, càng làm cho đại bộ phận cán bộ, đảng viên dù hoạt động trên lĩnh vực nào, vị trí nào đều kiên định mục tiêu lý tưởng cách mạng, tin theo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn. Trong cơ chế thị trường, nhiều cán bộ, đảng viên của quận ngày càng năng động tích cực, thích ứng và phát huy tài năng trí tuệ, sáng tạo, dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm, trong nhiều lĩnh vực hoạt động. Nêu cao tinh thần cách mạng tiến công, vượt khó cùng với cấp uỷ, chính quyền lãnh đạo và tổ chức quần chúng thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, có nhiều tấm gương tiêu biểu có sức động viên, lôi cuốn đông đảo quần chúng vươn lên.

Tuy vậy, trong Đảng bộ quận vẫn còn một bộ phận cán bộ, đảng viên có biểu hiện non kém về nhận thức chính trị, ngại nghiên cứu, học tập lý luận chính trị, đường lối chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nên vận dụng trong thực tiễn còn lúng túng, thiếu tính sáng tạo, tính quyết đoán. Một bộ phận cán bộ, đảng viên phai nhạt lý tưởng cách mạng, sa sút phẩm chất đạo đức, giảm sút ý chí chiến đấu, thiếu trách nhiệm với công việc được giao, biểu hiện: làm việc mang tính cầm chừng, cầu an trong tư tưởng và hoạt động thiếu bản lĩnh chính trị, ngại đấu tranh thấy đúng không dám bảo vệ, thấy sai không dám phê phán, sợ khó, sợ khổ, sợ đụng chạm, không làm gương trước quần chúng. Một số cán bộ, đảng viên đang công tác tại các phường còn băn khoăn, tâm trạng chưa thật sự yên tâm với chế độ chính sách chưa thoả đáng, điều kiện làm việc còn khó khăn.

Để góp phần nâng cao hơn nữa công tác giáo dục lý luận chính trị trong cán bộ, đảng viên của quận, trong thời gian tới Đảng bộ quận Bình Thạnh sẽ có những chủ trương đối với lĩnh vực quan trọng này. Trong phạm vi nghiên cứu vấn đề này, theo chúng tôi, cần quan tâm chú trọng thực hiện một số giải pháp sau:

Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ đối với việc nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên của quận

Các cấp ủy cần nâng cao nhận thức về việc tổ chức học tập lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên; thường xuyên nhắc nhở ý thức tự giác học tập lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ, đảng viên. Thực hiện tốt yêu cầu, định hướng chiến lược cán bộ gắn với công tác quy hoạch, sử dụng, đánh giá cán bộ của quận nhằm đáp ứng yêu cầu về kiến thức, nâng cao năng lực chuyên môn, phẩm chất chính trị của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong tình hình mới. Thường xuyên tổ chức các hình thức thi hiểu biết về lý luận chính trị ở các tổ chức đảng, hệ thống chính trị từ cơ sở đến quận, tạo không khí thi đua học tập, để mọi cán bộ, đảng viên được tham gia. Thông qua đó tìm ra những  điển hình, những người có khả năng làm nòng cốt cho phong trào học tập, nghiên cứu lý luận chính trị trong cán bộ, đảng viên, hoặc bổ sung cho đội ngũ nghiên cứu những nhân tố mới.

Đối với Trung tâm Bồi dưỡng chính trị quận: phải cải tiến cơ cấu chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục lý luận chính trị. Tăng cường tính thực tiễn và khả năng thực hành trong nội dung chương trình giáo dục lý luận chính trị. Thực hiện yêu cầu giáo dục lý luận phải gắn liền với đời sống thực tiễn chính là thực hiện nguyên lý quan trọng của chủ nghĩa Mác – Lênin về lý luận nhận thức, đó là sự thống nhất giữa lý luận và thực tiễn trong hoạt động xã hội. Vì vậy, trong bài giảng cần sử dụng các sự kiện hiện thực, thực tế để minh họa khi phân tích hay lý giải và vận dụng lý luận để phân tích thực tiễn, có phê phán cái đúng cái sai trong tư tưởng nhận thức và trong việc làm, làm cho người học nhận thức cả lý luận và thực tiễn sâu hơn và tự điều chỉnh nhận thức của mình. Tính thực tiễn còn thể hiện qua nội dung giảng dạy thường xuyên được cập nhật đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước và các thông tin khác. Ngoài ra, trong quá trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, đảng viên, cần nâng cao khả năng thực hành cho học viên như nghe, đọc, nói, viết, xử lý tình huống, …cần đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng các bài giảng, được thực hiện dưới nhiều hình thức linh hoạt, thích hợp và sáng tạo với ý thức phát huy cao độ tính chủ động, say mê tìm hiểu, tiếp thu thông tin, kiến thức của học viên như tổ chức các buổi thảo luận, tranh luận khoa học, xêmina, thuyết trình; trong đó, cần tăng cường và cải tiến, nâng cao chất lượng các buổi thảo luận, xêmina, cần tạo ra bầu không khí bình đẳng, khuyến khích tinh thần tranh luận khoa học,  qua đó giúp học viên và giáo viên hiểu sâu sắc hơn, nhớ kỹ, nhớ lâu nội dung bài học, ham muốn suy nghĩ các vấn đề tranh luận để tìm kiếm chân lý, lời giải đáp thỏa đáng nhất. Thường xuyên nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm cho đội ngũ giảng viên so với yêu cầu nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận chính cho cán bộ hiện nay. Vì vậy, Đảng bộ quận phải quan tâm quan tâm xây dựng các chính sách, chủ trương nhằm tăng cường thêm đội ngũ giáo viên và đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ về phương pháp sự phạm cho đội ngũ giáo viên còn hạn chế nghiệp vụ. Trang bị từng bước hiện đại hóa các phương tiện vật chất phục vụ học tập và sinh hoạt như phòng học, bàn ghế, đèn chiếu sáng, cần trang bị đầy đủ các phương tiện phục vụ cho việc dạy và học như miro, máy vi tính, mày trình chiếu…để đáp ứng tốt yêu cầu trong dạy và học. Cải tiến cách thức, chất lượng phục vụ tại thư viện, tăng cường số lượng đầu sách, thời gian mở cửa phù hợp để học viên có thể nghiên cứu tra khảo tài liệu khi cần thiết.

Cần rèn luyện tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên trong quá trình dạy học. Các bài giảng trên cơ sở nâng cao nhận thức lý luận phải xác định rõ yêu cầu giáo dục tư tưởng, đạo đức và rèn luyện kỹ năng công tác. Tăng cường công tác quản lý học tập và quản lý sinh hoạt ở các lớp để nâng cao ý thức chấp hành nội quy và quy chế học tập nhằm góp phần hình thành thái độ học tập tích cực ở học. Nâng cao chất lượng kiểm tra, đánh giá kết quả học tập trong quá trình dạy học nhằm phản ánh được mức độ tiếp thu kiến thức, kỹ năng của người học và hiệu quả của các phương pháp, cách thức tổ chức dạy học của giáo viên, hay phát hiện các thiếu sót của học viên trong học tập để kịp thời điều chỉnh, uốn nắn.

Cần tăng cường đối với công tác cán bộ, các cấp uỷ Đảng phải nhận thức đầy đủ và trách nhiệm cao về ý nghĩa của công tác giáo dục lý luận chính gắn với công tác quy hoạch, bố trí, sử dụng cán bộ của quận. Trên cơ sở đó có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, bố trí sử dụng cán bộ sau đào tạo một cách phù hợp, hiệu quả. Cần có chế độ, chính sách phù hợp cho đội ngũ cán bộ tham gia học tập lý luận chính trị. Chính sách cán bộ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm những điều kiện sinh hoạt cần thiết cho cán bộ đi học như hỗ trợ kinh phí học tập, học phí, sách vở, đi lại…từ đó sẽ tạo động lực nâng cao hiệu quả và tâm trạng yên tâm học tập nâng cao trình độ, góp phần hạn chế những hiện tượng tiêu cực trong cán bộ, đảng viên.

Thứ hai, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn nữa nội dung, phương thức, phương tiện nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận chính trị của cán bộ, đảng viên

Đổi mới về nội dung, chương trình, hình thức giáo dục lý luận chính trị : về cấu tạo chương trình học vẫn phải dựa trên mục tiêu cơ bản, đảm bảo tất cả các loại lớp vẫn phải thực hiện chương trình cơ bản về lý luận chính trị, bao gồm các môn học thuộc lý luận Mác-Lênin và tư­ tưởng Hồ Chí Minh. Sự khác biệt này chính là nhằm đáp ứng sát yêu cầu của từng loại đối tượng khác nhau trong từng loại lớp. Do đó, trong chương trình giáo dục chính trị, ngoài chương trình chung, còn cần có phần phụ là kiến thức hỗ trợ (bao gồm những chuyên đề phục vụ cho từng loại lớp khác nhau). Như­ vậy có thể hình dung trong chương trình trung cấp lý luận chính trị đối với cán bộ, đảng viên sẽ phải có hai phần: phần chính gồm những môn học cơ bản về lý luận chính trị và phần phụ là kiến thức bổ trợ phục vụ cho các chuyên ngành khác nhau, từ đó sẽ có điều kiện thực hiện hiện đại hóa chương trình giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ theo từng chuyên ngành có chất lượng, hiệu quả cao hơn. Đẩy mạnh hình thức thảo luận, xêmina không những là khâu cơ bản trong học tập lý luận chính trị mà còn là một phương pháp phù hợp hiện nay. Điều này thực tế đã xác nhận thông qua việc trao đổi thảo luận, học viên mới có điều kiện bổ sung kiến thức cho nhau, nắm vững những kiến thức đã học, đồng thời phát huy được khả năng suy nghĩ, sáng tạo trong học tập. Đặc biệt đối với cán bộ chỉ đạo hoạt động thực tiễn đây chính là điều kiện để họ trao đổi kinh nghiệm qua công tác thực tế ở địa phương, là phương pháp học tập tốt nhất nhằm thực hiện phương pháp kết hợp chặt chẽ giữa học và hành, giữa lý luận và thực tiễn. Mặt khác, dưới góc độ lý luận dạy học, đây chính là phương pháp học tập hiệu quả nhất. 

Giáo dục lý luận phải gắn liền với đời sống thực tiễn: trong nội dung giáo dục, cần phải tăng cường tính thực tiễn trong bài giảng, hướng vào năng lực giải quyết vấn đề, tập trung vào những năng lực chuyên môn chủ yếu nhằm cung cấp cho học viên những phương tiện chuyển dịch từ lĩnh vực học tập sang lĩnh vực hoạt động thực tiễn. Một trong những thực tiễn quan trọng nhất phải quan tâm đến và xuyên suốt nội dung giảng dạy là đư­ờng lối, chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước. Mặc khác, muốn thực hiện yêu cầu trên cần đổi mới phương pháp giảng dạy, vận dụng những phương pháp thích hợp nhằm nâng cao hơn hiệu quả về mặt này. Những phương pháp đã được vận dụng và đang trong quá trình thử nghiệm để nâng cao tính thực tiễn trong giáo dục lý luận chính trị là nghiên cứu thực tế và giảng dạy theo tình huống. Mặt khác, để có tài liệu giảng dạy phải tiến hành hệ thống hóa một số tình huống đặc trư­ng cơ bản, dự kiến những tình huống có thể phát sinh trong thực tế và những giải pháp giải quyết các tình huống này. Phương pháp này có thể vận dụng xen kẽ vào trong các bài giảng d­ưới hình thức minh họa. Như­ng cũng có thể coi là một phần độc lập trong chương trình nhằm giúp học viên nâng cao khả năng vận dụng và xử lý các tình huống trong thực tế.

Đổi mới quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo dục, lấy tự học là chính : cần tạo cho người học có khả năng tự học sẽ giúp họ hình thành phong cách độc lập trong nghiên cứu và chủ động hoàn toàn trong quá trình học tập. Chỉ trên cơ sở này, người học mới có thể hiểu biết một cách sâu sắc và nắm vững những vấn đề đã học. Do đó, muốn học tập đạt hiệu quả cao, nắm vững được những vấn đề lý luận cơ bản, có khả năng vận dụng nó một cách nhuần nhuyễn trong thực tiễn thì người học phải thực hiện chủ yếu bằng con đư­ờng tự học. Nếu học viên thực hiện được điều này thì việc giảng dạy trên lớp chỉ còn đóng vai trò thứ yếu là hướng dẫn, hỗ trợ cho việc học tập của học viên. Đối với công tác giáo dục lý luận chính trị, đây chính là phương pháp hiệu quả nhất, có khả năng đáp ứng, phù hợp với tất cả các đối tượng học viên ở các trình độ khác nhau. Vì thế, để thực hiện được điều này, học viên không thể tự mình thực hiện một cách có hiệu quả mà phải có sự chủ động hướng dẫn của giảng viên từ khâu giảng bài cho đến việc hướng dẫn đọc tài liệu, tự học ở nhà.

Kết hợp tối ­ưu các phương pháp dạy - học trong giảng dạy: trong dạy học có nhiều phương pháp khác nhau, mỗi phương pháp đều mang lại những hiệu quả riêng, song cũng có những mặt hạn chế nhất định. Chẳng hạn, phương pháp giảng dạy bằng lời nói và chữ theo kiểu phương pháp thông báo, tái hiện thực hiện bằng các phương pháp cụ thể như thuyết trình, vấn đáp, sử dụng sách, tài liệu giúp cho việc truyền đạt thông tin nhanh, giúp cho học viên một khối lượng thông tin lớn trong một thời gian ngắn, bồi dưỡng cho học viên năng lực dự đoán có tư­ duy phân tích, phê phán, như­ng dễ làm cho học viên thụ động trong học tập không kết hợp được giữa học với thực tế; hay phương pháp trực quan theo kiểu phương pháp giải thích: tìm kiếm bộ phận được thực hiện bằng các phương pháp cụ thể nh­ư trình bày trực quan, trình bày thí nghiệm, sử dụng băng ghi âm, ghi hình, có ưu điểm giúp cho học viên tiếp thu được kinh nghiệm sáng tạo; năng lực t­ư duy độc lập, song lại có hạn chế chỉ cho phép học viên lĩnh hội từng bộ phận, không thấy được cái toàn thể; hoặc phương pháp thực tiễn theo kiểu phương pháp nêu vấn đề nghiên cứu thực hiện bằng các phương pháp cụ thể nh­ư quan sát, tham quan thực tế độc lập nghiên cứu, viết thu hoạch đóng vai trò tích cực trong việc củng cố mối quan hệ giữa lý luận và thực tiễn, giúp học viên nắm vững hơn về lý luận, như­ng sẽ dẫn đến sự không đồng đều trong trình độ của học viên. Vì vậy, để nâng cao hiệu quả trong giảng dạy, cần có sự kết hợp một cách tối ­ưu tất cả các phương pháp trên.

Thứ ba, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ giảng dạy lý luận chính trị của quận

Tăng cường rèn luyện nâng cao phẩm chất chính trị tư­ tưởng, đạo đức cho đội ngũ giảng viên: thường xuyên nâng cao phẩm chất chính trị, t­ư tưởng, đạo đức cho giáo viên giảng dạy lý luận chính trị. Đặc biệt trong điều kiện hiện nay, trước những diễn biến phức tạp của tình hình chính trị trên thế giới, là những cán bộ làm công tác giáo dục, tuyên truyền của Đảng trên mặt trận tư tưởng, đòi hỏi đội ngũ này càng phải vững vàng hơn. Bên cạnh đó, cần phải xây dựng một chiến l­ược giảng viên, báo cáo viên cho quận, đảm bảo đủ sức giảng dạy và nghiên cứu khoa học. Đội ngũ này phải được xây dựng toàn diện, đồng bộ đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu và trình độ học vấn, có năng lực và phương pháp sư­ phạm tốt, có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt và lối sống lành mạnh, yêu nghề, am hiểu hoạt động thực tiễn ở cơ sở.

Nâng cao tri thức và năng lực chuyên môn: không ngừng bổ sung, nâng cao trình độ học vấn, trình độ khoa học, tri thức ngoài chuyên ngành cho giảng viên. Đồng thời, khuyến khích các giảng viên phải tự đào tạo, bồi dưỡng thêm cho mình những tri thức khoa học ngoài chuyên ngành. Trên cơ sở không ngừng bổ sung, nâng cao trình độ học vấn, trình độ khoa học cho giảng viên, phải tiến đến việc tiêu chuẩn hóa đối với đội ngũ giảng viên, báo cáo viên của quận. Để thực hiện điều này, hiện nay quận Bình Thạnh đã mạnh dạn động viên, khuyến khích cán bộ, đảng viên theo học các chương trình cao học tại Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh; Học viện Báo chí và Tuyên truyền, mặt khác thường xuyên mời các giáo viên có kinh nghiệm về chuyên môn để tham gia các lớp giáo dục lý luận chính trị do Quận ủy tổ chức.

Tăng cường bồi dưỡng vốn kinh nghiệm thực tiễn cho cán bộ giảng dạy, báo cáo viên: điều này hết sức quan trọng, vì chỉ trên cơ sở có vốn kinh nghiệm thực tiễn cao, lý luận chính trị cũng như­ các khoa học cụ thể khác phải được gắn liền với thực tiễn. Từ thực tiễn sẽ làm sáng tỏ các vấn đề lý luận, đồng thời từ thực tiễn, với những kinh nghiệm quý báu sẽ cung cấp cho người học khả năng vận dụng lý luận vào thực tiễn cao hơn. Muốn người học có thể nắm vững những vấn đề lý luận một cách sâu sắc và vận dụng chúng một cách có hiệu quả trong thực tiễn, đòi hỏi cán bộ giảng dạy phải có vốn kinh nghiệm thực tiễn phong phú, phải bằng nhiều con đư­ờng khác nhau: có thể đưa cán bộ thường xuyên đi tham quan, nghiên cứu thực tế; đồng thời cũng có thể tăng cường những cán bộ có trình độ học vấn cao, đã trải qua công tác thực tiễn về làm báo cáo viên... trước mắt, cần tăng cường tập huấn cho đội ngũ giảng viên, báo cáo viên theo các chuyên đề mà họ đang giảng dạy, đồng thời xây dựng quy chế để các giảng viên, báo cáo viên có thời gian đi thực tế ở cơ sở một cách thực chất và thường xuyên. Mở rộng việc tổ chức cho giảng viên đi tham quan, nghiên cứu, giao l­ưu; tham gia các lớp đào tạo ngắn hạn, dài hạn trong và ngoài nước để tiếp thu lý luận và kinh nghiệm lãnh đạo, quản lý tiên tiến nhằm nâng cao chất lượng bài giảng.

Tạo điều kiện về cơ chế, chính sách cho đội ngũ giảng dạy: cần phải xây dựng cơ chế về chế độ, chính sách thể hiện được lợi ích vật chất và tinh thần cuộc sống để tạo điều kiện cán bộ phát triển tài năng, cống hiến. Chỉ có như vậy mới động viên, tạo điều kiện cho cán bộ giảng dạy yên tâm công tác, phát huy năng lực, sở trường, nghề nghiệp và khuyến khích nhân tài chuyển đến quận làm công tác giáo dục chính trị lâu dài.

Thứ tư, tăng cường xây dựng môi trường giáo dục và khơi dậy ý thức tự giác, tính tích cực, chủ động đối với việc học tập lý luận chính trị của cán bộ, đảng viên

Giáo dục lý luận chính trị là một quá trình, trong đó người dạy và người học cùng hoạt động, chủ thể giáo dục (giảng viên) vừa là người dạy đồng thời cũng vừa là người học. Học viên là người học đồng thời cũng là người dạy. Vì vậy, cần đổi mới toàn diện và triệt để phương pháp giáo dục lý luận chính trị theo hướng lấy người học làm trung tâm, tất yếu phải có những bước chuẩn bị cần thiết và phải có lộ trình rõ ràng. Do đó, cần xây dựng môi trường giáo dục có tính giáo dục như môi trường trí tuệ, môi trường vật chất, môi trường tâm lý, môi trường xã hội. Trong quá trình giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ cần biến quá trình đó thành quá trình tự đào tạo. Vì học tập là một dạng hoạt động phức tạp của trí tuệ con người, nó đòi hỏi người học phải có sự nỗ lực của ý chí, sự tập trung chú ý, sự hoạt động của tư duy, của trí nhớ. Do đó, để giúp cho học viên dễ nhớ, dễ tiếp thu đầy đủ, nắm vững nội dung bài cần để học viên tự học như đọc sách, tự nghiên cứu, chuẩn bị đề cương thảo luận theo hướng dẫn của giáo viên. Kết quả đạt được của học viên là thước đo hiệu quả của công tác giáo dục lý luận chính trị. Đương nhiên, kết quả giáo dục phải được đánh giá trên các phương diện, nắm vững kiến thức, kỹ năng thực hành, khả năng vận dụng vào thực tiễn và thái độ. Cuối cùng là tạo ra phong trào thi đua sôi nổi của các cấp, các ngành, các địa phương đơn vị… góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện nhiệm vụ chính trị. Nói một cách khái quát, có thể xem phương pháp giáo dục mới là phương pháp “lấy người học làm trung tâm”, phương pháp khơi dậy tính chủ động, sáng tạo và tích cực của người được giáo dục; người giáo dục (giảng viên) chỉ là người tổ chức, định hướng và tạo điều kiện để người được giáo dục (học viên) tự tìm lấy kiến thức, kỹ năng và tình cảm cho mình.

Thứ năm, tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên

Từng b­ước đổi mới, hiện đại hóa về cơ sở vật chất nhằm nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên; đối với những cơ sở, phương tiện phục vụ cho giảng dạy, học tập bao gồm: hội trường, các phòng học, phòng họp, th­ư viện. Để hiện đại hóa các cơ sở phương tiện cho hoạt động này cần được quan tâm trên hai mặt: quy mô và các phương tiện được trang bị.

Đối với hội trường và phòng học, về quy mô phải dựa trên nhu cầu và số lượng học viên được đào tạo. Do đó, ngoài các hội trường nhỏ dùng để hội họp, cần có hội trường lớn có khả năng tập trung được số lượng đông. Điều này hết sức cần thiết cho những buổi sơ kết, tổng kết, nghe báo cáo chuyên đề, thời sự, học nghị quyết. Để hội trường có thể đáp ứng được yêu cầu trên nó cần được trang bị những phương tiện về âm thanh, ánh sáng, hệ thống điều hòa hiện đại. Cùng với những phương tiện cơ bản này phải từng b­ớc trang bị các thiết bị kỹ thuật hiện đại như­: Projector, overhead... phục vụ cho giảng dạy. Điều này hết sức cần thiết, vì với những thiết bị trợ giảng này không những tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên trong giảng dạy mà còn giúp cho người học tiếp thu một cách dễ dàng. Về các phòng học, theo xu hướng giáo dục hiện đại, để đạt chất lượng hiệu quả cao, mỗi phòng chỉ nên xây dựng với quy mô chứa từ 30 - 40 học viên. Số phòng học tùy thuộc vào số lượng học viên và nhu cầu đào tạo tập trung quy định. Trong các phòng học này đương nhiên phải đảm bảo những yêu cầu cơ bản về âm thanh, ánh sáng và những phương tiện khác phục vụ cho giảng dạy. Trong phòng, nếu không có hệ thống điều hòa nhiệt độ, cũng cần phải đảm bảo điều kiện thoáng mát để có thể tạo nên một sự thoải mái trong quá trình học. Đảm bảo được điều này, chính là thực hiện một nguyên tắc cơ bản của giáo dục đảm bảo điều kiện tối ưu cho quá trình học tập.

Đối với thư­ viện, nơi đảm bảo phục vụ các nguồn thông tin tài liệu tham khảo cho giảng dạy, học tập cần được đầu tư tối đa. Trong điều kiện bùng nổ thông tin như­ hiện nay, đây chính là yếu tố hết sức quan trọng quyết định đến chất lượng đào tạo. Thông qua hệ thống t­ư liệu sách báo của th­ư viện hoàn chỉnh, giảng viên, học viên có thể tham khảo các nguồn thông tin phục vụ cho việc nghiên cứu, học tập của mình. Để đáp ứng được những yêu cầu này, đòi hỏi thư­ viện không chỉ cần được bổ sung một hệ thống sách báo hoàn chỉnh đáp ứng nhu cầu của người đọc, phục vụ tốt cho học tập mà còn cần đến những hệ thống khác nhằm cung cấp tối đa những dữ liệu, thông tin mới cần thiết (như­ băng, đĩa, vi tính video). Nhưng để hiện đại hóa hệ thống thông tin t­ài liệu, thư­ viện phải hướng đến hệ thống hoàn chỉnh với việc nối mạng intemet. Chỉ trên cơ sở đó mới có thể đáp ứng đầy đủ việc cung cấp thông tin phục vụ cho giảng dạy, học tập. Cũng trong hệ thống tài­ liệu thư­ viện này còn một thành tố khác cũng rất cần được quan tâm đó là các phòng đọc. Đối với phòng đọc không thể quan niệm giản đơn đó là nơi đọc sách, báo giải trí mà phải có đủ điều kiện cho học viên có thể nghiên cứu, học tập. Do đó, ở đây cũng đòi hỏi những yêu cầu cơ bản như: ánh sáng, sự yên tĩnh, thoáng mát, tạo không khí thoải mái cho người đọc, có thể đọc lâu không bị mệt mỏi. Ngoài hệ thống hội trường, phòng học, thư­ viện, một bộ phận không thể thiếu trong các điều kiện phục vụ cho học tập, giảng dạy là giáo cụ trực quan. Có thể có những quan điểm cho rằng giáo cụ trực quan trong giảng dạy lý luận chính trị là không cần thiết. Song trên thực tế lại hết sức cần thiết. Hệ thống giáo cụ trực quan được trang bị tùy thuộc vào yêu cầu của nội dung ở từng môn học. Nó bao gồm những phương tiện đơn giản nhất như­ các loại bản đồ, sơ đồ, biểu mẫu… cho đến những phương tiện phức tạp hơn nữa như­ mô hình, sa bàn. Các giáo cụ trực quan đó càng cụ thể, sinh động bao nhiêu thì học viên càng dễ dàng nhận thức bấy nhiêu. Tóm lại, hệ thống giáo cụ trực quan hết sức cần thiết đối với công tác giảng dạy nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận chính trị. Hệ thống này càng hoàn chỉnh, hiện đại, càng giúp cho việc học tập đạt kết quả cao.

Về các điều kiện, phương tiện phục vụ cho sinh hoạt vật chất và tinh thần bao gồm: nhà ăn và phòng nghỉ cho học viên và các phương tiện giải trí khác. Cần phải bố trí đầy đủ những tiện nghi cần thiết phục vụ cho việc nghỉ ngơi, học tập của học viên; học viên cần được bố trí sinh hoạt, nghỉ ngơi thoải mái cùng với những phương tiện phục vụ cho học tập như­ đèn, quạt, ti vi, radio…/.

Trương Quốc Lâm