Hơn 80 năm qua, kể từ ngày Tỉnh ủy Thanh Hóa quyết định xuất bản báo Tiến lên, cơ quan ngôn luận đầu tiên của Đảng bộ, tờ báo Đảng địa phương; đến nay Thanh Hóa đã có 5 cơ quan báo chí (Báo Thanh Hóa, Đài Phát thanh và Truyền hình Thanh Hóa, Báo Văn hóa và Đời sống, Tạp chí Xứ Thanh, Tạp chí Khoa học trường Đại học Hồng Đức và nhiều bản tin chuyên ngành nội bộ. Bên cạnh các cơ quan báo chí ở địa phương, trên địa bàn tỉnh còn có 24 cơ quan đại diện và phóng viên thường trú của các cơ quan báo chí Trung ương, của các bộ, ngành và các tỉnh bạn đã được cấp phép hoạt động trên địa bàn tỉnh; 18 phóng viên của các cơ quan báo chí trung ương hoạt động thường xuyên tại Thanh Hóa nhưng chưa đủ điều kiện để thành lập cơ quan đại diện hoặc phóng viên thường trú, mà hoạt động theo giấy giới thiệu của cơ quan báo chí, hoặc thẻ Nhà báo, theo Luật báo chí, thường xuyên tác nghiệp tại Thanh Hoá. Với 4 loại hình báo chí (báo in, báo nói, báo hình, trang thông tin điện tử), báo chí Thanh Hoá đã trở thành hệ thống thông tin đa phương tiện, làm tốt chức năng tuyên truyền phổ biến đường lối, quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước đến với nhân dân, phản ánh ý kiến nguyện vọng của nhân dân với Đảng, các cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, xã hội nghề nghiệp.
Dưới sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ, trong những năm qua các ban, ngành chức năng của Thanh Hoá đã tham mưu cho Tỉnh uỷ, UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan báo chí trong tỉnh, các cơ quan chủ quản báo chí, các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động báo chí chấp hành nghiêm các quy định của Luật Báo chí khi tác nghiệp. Do đó hoạt động báo chí ở tỉnh Thanh Hoá trong những năm qua đã có những tiến bộ và phát triển cả về số lượng và chất lượng, tích cực tham gia vào tuyên truyền các hoạt động xã hội, xoá đói giảm nghèo, khuyến học, khuyến thiện, đấu tranh chống tiêu cực, chống tham nhũng và các tệ nạn xã hội, bảo vệ đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật Nhà nước, giữ vững sự ổn định chính trị, góp phần phát triển kinh tế và dân chủ hoá xã hội, thực hiện tốt chức năng vừa là cơ quan ngôn luận của Đảng, Nhà nước, của các tổ chức chính trị xã hội, các đoàn thể quần chúng; vừa là diễn đàn của nhân dân.
Để đạt được kết quả to lớn đó, trong những năm qua hoạt động báo chí ở Thanh Hóa luôn nhận được sự quan tâm sâu sắc của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Bộ Thông tin và Truyền thông trong công tác Lãnh chỉ đạo, định hướng hoạt động báo chí, sự phối hợp có hiệu quả giữa Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ, Sở Thông tin và Truyền thông, Hội nhà báo Tỉnh, các cơ quan chủ quan báo chí và các cơ quan liên quan trong công tác phối hợp, lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý hoạt động báo chí. Đặc biệt là những kinh nghiệm thực tiễn trong công tác quản lý Nhà nước về báo chí, đó là:
Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt báo chí
Trong công tác lãnh đạo, Tỉnh uỷ Thanh Hóa luôn quan tâm đến công tác tư tưởng, lý luận, báo chí và xác định rõ báo chí là tiếng nói của Đảng bộ nhân dân các dân tộc tỉnh Thanh Hoá, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, hoạt động theo đúng tôn chỉ, mục đích, định hướng của Đảng, chấp hành nghiêm các quy định của Luật báo chí.
Các Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh; Chương trình hành động hàng năm của Tỉnh uỷ luôn nêu rõ định hướng chính trị cho hoạt động báo chí, yêu cầu và chỉ rõ các cấp uỷ Đảng, các tổ chức Đảng, nhất là tổ chức Đảng trong cơ quan báo chí và các cơ quan chủ quản báo chí phải đảm bảo cơ quan báo chí của mình hoạt động đúng định hướng chính trị của Đảng, tổ chức tốt việc phối hợp giữa các tổ chức Đảng, các cơ quan Nhà nước, các đoàn thể nhân dân trong việc lãnh đạo, quản lý và hỗ trợ báo chí hoạt động. Đồng thời tăng cường công tác quản lý, đào tạo, bồi dưỡng các nhà báo về bản lĩnh, đạo đức người làm báo.
Công tác tham mưu các văn bản quy phạm pháp luật phải đúng, trúng và phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương
Bám sát các Chỉ thị của Thủ tướng, các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương đối với công tác báo chí, trên cơ sở tình hình thực tế của địa phương, Sở Thông tin và Truyền thông, cơ quan tham mưu trong công tác quản lý Nhà nước về báo chí của tỉnh đã tham mưu ban hành nhiều văn bản, chỉ đạo, điều hành đối với công tác báo chí trên địa bàn tỉnh.
Sự phối hợp chặt chẽ trong quản lý Nhà nước về báo chí và tổ chức giao ban báo chí – xuất bản hàng tháng theo định kỳ
Định kỳ vào ngày 25 hàng tháng, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Thông tin và Truyền thông chủ trì tổ chức giao ban báo chí để đánh giá tình hình hoạt động của các cơ quan báo chí trong tỉnh, định hướng công tác tuyên truyền cho tháng tiếp theo. Cũng tại các hội nghị giao ban này, một số cơ quan, tổ chức có nội dung báo chí phản ánh đều được mời dự và trả lời những vấn đề báo chí nêu.
Tại các hội nghị giao ban, ngoài nội dung điểm lại những tin tức phản ánh về tình hình kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng địa phương trong tháng, công tác đánh giá tình hình hoạt động và định hướng tuyên truyền cho các cơ quan báo chí được Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Thông tin và Tuyền thông chỉ đạo sâu sát, kịp thời đúng định hướng. Đây là một cách làm hay và hiệu quả, được đông đảo các cơ quan báo chí đồng tình, ủng hộ, qua đó, tạo điều kiện cho các cơ quan báo chí tham dự hội nghị giao ban có thể nắm bắt, thảo luận thêm những nội dung, những vấn đề đang được xã hội quan tâm.
Cùng với họp báo theo định kỳ, khi có những sự kiện lớn hoặc công việc đột xuất, Văn phòng UBND tỉnh phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, Ban Tuyên giáo tỉnh ủy và một số ngành, UBND huyện đã tham mưu kịp thời với UBND tỉnh tổ chức họp báo cung cấp thông tin cho báo chí.
Định kỳ 3 tháng, 6 tháng và cả năm UBND tỉnh tổ chức họp báo thông qua tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh cho các cơ quan báo chí hoạt đọng trên địa bản tỉnh Thanh Hóa.
Tăng cường công tác thanh, kiểm tra, xử lý vi phạm và khen thưởng kịp thời
Nhằm đánh giá thực tế hoạt động của các cơ quan báo chí trên địa bàn tỉnh, định kỳ hàng năm Sở Thông tin và Truyền đều tiến hành kiểm tra tình hình hoạt động của các cơ quan đại diện, phóng viên thường trú trên địa bàn tỉnh. Qua công tác kiểm tra đã có những chấn chỉnh yêu cầu dừng hoạt động đối với một số cơ quan đại diện, phóng viên thường trú tại địa phương không thực hiện đúng quy định của luật.
Công tác thẩm định hồ sơ đề nghị cấp giấy phép hoạt động cho các cơ quan báo chí, cấp thẻ cho Nhà báo, cũng như cho phép mở cơ quan đại diện, phóng viên thường trú trên địa bàn tỉnh được thực hiện một cách nghiêm túc, đảm bảo đúng các quy định của Luật ban hành. Trong những năm qua trên địa bàn Thanh Hóa chưa có sai phạm nào phải tiến hành thu hồi giấy phép và thẻ nhà báo. Hàng năm, tại Hội nghị tổng kết công tác báo chí, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đều có những khen thưởng đối với tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong hoạt động báo chí.
Để tăng cường quản lý về báo chí ở tỉnh Thanh Hóa, cần chú trọng một số biện pháp, cụ thể là:
Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với báo chí
Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động báo chí cũng như hệ thống quản lý Nhà nước về báo chí là giải pháp có ý nghĩa quyết định và lâu dài. Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn quan tâm lãnh đạo lĩnh vực báo chí, trong đó lãnh đạo xây dựng hệ thống quản lý báo chí là một ưu tiên của Đảng. Thực hiện các Nghị quyết, Chỉ thị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, của Bộ Chính trị, của Ban Bí thư, Tỉnh ủy Thanh Hóa đã ban hành Nghị quyết số 03/NQ-TU ngày 08/12/1996, về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng báo chí, xuất bản phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá; Quyết định số 194-QĐ/TU ngày 22/4/2011, quy định về sự phối hợp giữa Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo tỉnh, các cơ quan chủ quản báo chí, xuất bản và các cơ quan liên quan trong công tác chỉ đạo, quản lý báo chí, xuất bản. Trong thời gian tới Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Thanh Hóa cần tiếp tục tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác báo chí; nâng cao chất lượng quản lý Nhà nước về báo chí ở tỉnh Thanh Hóa trước yêu cầu mới.
Chú trọng và thực hiện tốt công tác xây dựng Đảng trong các cơ quan báo chí, tăng cường công tác giáo dục chính trị, đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ cán bộ quản lý, đội ngũ phóng viên, biên tập viên; khắc phục tình trạng buông lỏng quản lý, xa dời tôn chỉ, mục đích của tờ bào.
Thứ hai, hoàn thiện pháp luật quản lý Nhà nước về báo chí
Hoàn thiện hệ thống pháp luật về báo chí và sửa đổi Luật Báo chí hiện hành, cần quan tâm đến các nội dung sau:
Một là, tuy các cơ quan có thẩm quyền đã có gắng hoàn thiện bằng cách liên tiếp bổ sung những văn bản hướng dẫn thực hiện như nghị định, thông tư, quy chế khác nhau, song tất cả các quy định, hướng dẫn này vẫn phải thực hiện trên nền chung của Luật Báo chí. Ở địa phương, Sở Thông tin và Truyền thông cần được tăng cường thêm vai trò là cơ quan điều chỉnh toàn bộ đối với cả những cơ quan báo chí đặc thù thuộc Ủy ban Nhân tỉnh cấp tỉnh cũng như đối với các cơ quan đại diện và phóng viên thường trú hoạt động trên địa bàn tỉnh.
Hai là, Luật Báo chí sửa đổi, bổ sung năm 1999 đã có sự đổi mới khi bổ sung thêm loại hình báo điện tử cùng với các loại hình báo truyền thống: báo in, báo nói, báo hình… Và cũng chính từ quy định này mà công tác quản lý báo điện tử có những chuyển biến tích cực làm cho loại hình báo chí này trở nên phổ biến và có sự thu hút đông đảo bạn đọc, phục vụ tốt nhu cầu thông tin nhanh, chuẩn xác các vấn đề xảy ra hàng ngày.
Tuy nhiên hiện nay, các hoạt động liên quan đến mạng điện tử không chỉ có báo điện tử mà còn có những loại hình hoạt động khác như: Trang thông tin điện tử (website), nhật ký điện tử cá nhân (blog), cổng thông tin điện tử (portal) và các hình thức tương tự khác. Sự ảnh hưởng của các loại hình này đối với xã hội không phải nhỏ. Chính vì thế, Ban Bí thư đã có Chỉ thị số 52/CT-TW, ngày 22/7/2005 về Phát triển và quản lý báo điện tử ở nước ta hiện nay; Chính phủ đã ban hành Nghị định số 97/2008/NĐ-CP ngày 28 tháng 09 năm 2008 ( nay là Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013 thay thế Nghị định số 97/2008/NĐ-CP ngày 28/8/2008) về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ và thông tin điện tử trên internet để điều chỉnh các tổ chức, cá nhân tham gia việc quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin điện tử trên internet tại Việt Nam. Bộ Thông tin và Truyền thông hiện đang soạn thảo để ban hành Thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin điện tử trên internet đối với hoạt động quản lý trang thông tin điện tử và dịch vụ mạng xã hội trực tuyến. Chưa thể kiểm định được hiệu quả điều chỉnh những văn bản này nhưng qua đó cũng cho thấy sự cố gắng của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trong việc quản lý các loại hình hoạt động thông tin điện tử đang rất phức tạp và khó khăn hiện nay.
Ba là, Luật Báo chí cần quy định rõ trách nhiệm các cơ quan, cá nhân liên quan trong việc đảm bảo quyền tự do báo chí của công dân.
Đối với cơ quan báo chí: Tiếp nhận và đăng, phát kiến nghị, phê bình, tin, bài, ảnh và các tác phẩm báo chí khác của công dân có nội dung phù hợp với tôn chỉ, mục đích, đối tượng phục vụ và không vi phạm Điều 12 của Luật Báo chí. Trường hợp không đăng, phát, cơ quan báo chí có trách nhiệm trả lời cho tác giả bằng hình thức hộp thư, nhắn tin hoặc bằng văn bản khi có yêu cầu.
Thông báo cho tổ chức, cá nhân có khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phê bình hoặc đăng, phát trên báo chí của mình trong thời hạn mười ngày đối với báo ngày và báo nói, báo hình, báo điện tử, mười lăm ngày đối với báo tuần, trên số ra gần nhất đối với tạp chí khi nhận được văn bản trả lời của cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo hoặc văn bản của cơ quan, tổ chức, cá nhân trả lời kiến nghị, phê bình đối với vấn đề mà báo chí nêu hoặc tiếp nhận.
Đối với các cơ quan, tổ chức liên quan: Khi nhận được ý kiến, kiến nghị, phê bình, khiếu nại của tổ chức, công dân; tố cáo của công dân do cơ quan báo chí chuyển đến hoặc đăng, phát trên báo chí thì trong thời hạn ba mươi ngày, kể từ ngày nhận được hoặc từ ngày báo chí đăng, phát, người đứng đầu tổ chức phải thông báo cho cơ quan báo chí kết quả hoặc biện pháp giải quyết, quá thời hạn nêu trên mà không nhận được thông báo của cơ quan, tổ chức thì cơ quan báo chí có quyền chuyển ý kiến, kiến nghị, phê bình, khiếu nại, tố cáo của công dân đến cơ quan cấp cao hơn có thẩm quyền giải quyết hoặc đưa vấn đề đó lên báo chí.
Đối với cung cấp thông tin báo chí và việc cải chính nguồn tin: Cần quy định rõ trách nhiệm các tổ chức cung cấp thông tin báo chí. Các tổ chức phải phân công Người phát ngôn cung cấp thông tin cho báo chí, Người phát ngôn cung cấp thông tin phải là người có năng lực trình độ, có tinh thần trách nhiệm. Nội dung thông tin cung cấp phải đảm bảo, chính xác và thực hiện đúng theo các quy định của Nhà nước về công tác bảo vệ thông tin. Các cơ quan báo chí khi công bố nguồn tin phải có trách nhiệm nêu rõ xuất xứ nguồn tin theo quy định tại Quyết định số 52/2008/QĐ-BTTTT ngày 02/12/2008 của Bộ Thông tin và Truyền thông về ban hành Quy chế xác định nguồn tin trên báo chí, và có nghĩa vụ không tiết lộ người cung cấp thông tin nếu có hại cho người đó. Cần có biện pháp chế tài nếu các cơ quan, tổ chức liên quan không thực hiện trách nhiệm của mình về nội dung đã được quy định trong các văn bản pháp luật.
Riêng đối với việc cải chính nguồn tin: Cần có những quy định mang tính chế tài đối với các cơ quan báo chí khi đăng tin không chính xác. Luật Báo chí sửa đổi bổ sung mới cần quy định rõ: Việc thông tin sai sự thật, xúc phạm tổ chức, cá nhân không chỉ dừng lại ở việc cải chính mà tuy theo mức độ vi phạm sẽ bị xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, trong trường hợp gây thiệt hại phải bồi thường. Ngoài ra, Luật báo chí cũng cần quy định rõ các cách thức cải chính trên loại hình báo chí như: Thời điểm đăng, phát sóng lại, nội dung cải chính, loại hình cải chính và hình thức cải chính…v.v.
Bốn là, Luật Báo chí sửa đổi mới cần quy định chi tiết hơn về việc nộp lưu chiểu báo chí. Công tác lưu chiểu báo chí là một hoạt động vô cùng quan trọng trong quản lý Nhà nước đối với báo chí nhằm kiểm tra được thông tin mà các cơ quan báo chí công bố cũng như làm căn cứ để xử lý vi phạm. Tuy nhiên hiện nay, pháp luật về báo chí quy định nội dung này chưa cụ thể, chi tiết, chưa hợp lý và khả thi về thời gian nộp lưu chiểu. Để đảm bảo tính khả thi của quy định này, cần quy định thời gian nộp lưu chiểu căn cứ trên mốc thời điểm phát hành báo chí. Ngoài ra, cũng quy định trách nhiệm đọc báo lưu chiểu các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để kịp thời xử lý nếu có sai phạm và đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.
Năm là, hiện nay có rất nhiều các văn bản dưới luật quy định các hoạt động trong lĩnh vực báo chí, vì vậy Luật Báo chí sửa đổi mới cần bổ sung các quy định điều chỉnh những vấn đề phát sinh liên quan đến các nội dung sau:
- Bổ sung các quy định quản lý Nhà nước về thông tin đối ngoại.
- Bổ sung các quy định về tổ chức báo chí với các nội dung quy định về hồ sơ đề nghị cấp giấy phép thành lập cơ quan báo chí; thủ tục giải thể cơ quan báo chí; hoạt động xã hội của cơ quan báo chí; tổ chức, hoạt động, kinh phí và tài sản của Hội Nhà báo Việt Nam.
Thứ ba, ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về báo chí ở tỉnh Thanh Hóa
Một là, tổ chức thực hiện có hiệu quả các nội dung quan trọng của Nghị quyết Trung ương 5 (khóa X) về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới.
Hai là, căn cứ các quy định của Đảng, của Chính phủ và của Bộ Thông tin và Truyền thông để xây dựng, ban hành các quy định pháp lý để thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về báo chí, xây dựng các cơ chế chính sách tạo điều kiện cho hoạt động báo chí trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa phát triển đúng định hướng; Sở Thông tin và Truyền thông, phối hợp chặt chẽ với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy thực hiện tốt chế độ giao ban báo chí định kỳ hàng tháng, thực hiện tốt công tác định hướng tuyên truyền cho báo chí, giúp cho báo chí khi đưa tin, bài đảm bảo tính tư tưởng, tính văn hóa, tính giám sát xã hội; thực hiện tốt công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động đối với cơ quan báo chí theo đúng quy định hiện hành; chấn chỉnh tình trạng cơ quan báo chí hoạt động xa rời tôn chỉ, mục đích, vi phạm Luật Báo chí và các quy định khác của pháp luật.
Ba là, thực hiện tốt sự phối hợp giữa Sở Thông tin và Truyền thông với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và Văn phòng UBND tỉnh trong xử lý, hoặc tham mưu xử lý các thông tin trên báo chí. Tăng cường công tác thông tin đối thoại giữa người phát ngôn và cơ quan báo chí với cơ quan chỉ đạo, cơ quan quản lý nhà nước về báo chí để đánh giá toàn diện việc thực hiện các quy định của Nhà nước, nhằm sửa đổi, bổ sung các quy định của tỉnh, hoặc kiến nghị sửa đổi, bổ sung các quy định cho phù hợp với thực tiễn quản lý Nhà nước về báo chí ở tỉnh.
Bốn là, các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thị, thành phố trong tỉnh Thanh Hóa: tăng cường tính chủ động và hợp tác trong việc cung cấp thông tin cho báo chí. Nội dung cung cấp thông tin bảo đảm kịp thời, chính xác, đầy đủ, toàn diện và thực hiện theo đúng quy định của Nhà nước về công tác bảo vệ thông tin; tăng cường kiểm tra, xử lý kịp thời các thông tin báo chí phản ánh. Chủ động thực hiện, hoặc phối hợp thực hiện tốt việc cung cấp thông tin đột xuất cho báo chí đối với những sự việc cần có ngay thông tin ban đầu của cơ quan nhà nước, hoặc đối các sự kiện, các vấn đề quan trọng có tác động lớn trong xã hội thuộc phạm vi của đơn vị mình, cấp mình quản lý để định hướng dư luận. Xây dựng Quy chế cung cấp thông tin cho báo chí, trong đó quy định cụ thể về sự phối hợp giữa các đơn vị trong thực hiện nhiệm vụ, phân rõ trách nhiệm của người được phân công nhiệm vụ phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí.
Năm là, các cơ quan báo chí ở tỉnh Thanh Hóa thực hiện tốt công tác quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ phóng viên, biên tập viên; rà soát, kiện toàn, bố trí cán bộ lãnh đạo và đội ngũ phóng viên, biên tập viên, bảo đảm tiêu chuẩn chính trị, nghề nghiệp; khi đưa tin, bài cần có sự điều tra, thu thập thông tin đầy đủ, chính xác; nội dung phản ánh phải khách quan, mang tính xây dựng, đề xuất biện pháp khắc phục để các đơn vị, cá nhân được phản ánh tiếp thu sửa chữa; không bình luận mang tính chủ quan, suy diễn gây dư luận không tốt trong xã hội.
Sáu là, tăng cường trách nhiệm của Sở thông tin và Truyền thông, quan tâm đào tạo đội ngũ làm công tác quản lý Nhà nước về báo chí. Vì công tác quản lý Nhà nước về báo chí góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển hoạt động báo chí đúng định hướng của Đảng và pháp luật Nhà nước.
Bảy là, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, khen thưởng trong hoạt động báo chí. Hoạt động thanh tra, kiểm tra, khen thưởng là một hoạt động quan trọng và được tiến hành thường xuyên trong quản lý Nhà nước đối với tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Riêng trong lĩnh vực báo chí, hoạt động này còn quan trọng gấp bội phần vì nó liên quan đến vấn công tác tư tưởng, văn hóa và lối sống của đông đảo quần chúng nhân dân. Báo chí không chỉ phản ánh dư luận và còn định hướng dư luận và thực hiện nhiệm vụ phản biện xã hội, là vũ khí tư tưởng, công cụ điều hành của Đảng và Nhà nước, liên quan đến chế độ chính trị của đất nước.
Thứ tư, xây dựng các cơ quan quản lý báo chí chuyên ngành đủ mạnh trước yêu cầu mới
Ở tỉnh Thanh Hóa đã kiện toàn cơ quan quản lý nhà nước về báo chí là Sở Thông tin và Truyền thông và Phòng Văn hóa – Thông tin cấp huyện, thị, thành phố (hiện nay, Sở Thông tin và Truyền thông chỉ có 01 cán bộ theo dõi công tác quản lý về báo chí, Phòng Văn hóa – Thông tin cấp huyện chưa có cán bộ theo dõi lĩnh vực này). Để thực hiện tốt công tác quản lý Nhà nước về báo chí trong điều kiện hiện nay, Sở Thông tin và Truyền thông phải tiếp tục được tăng cường và đổi mới về tổ chức bộ máy.
Thứ năm, tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong công tác bảo đảm an ninh trên lĩnh vực báo chí
Các cơ quan quản lý báo chí, cơ quan chủ quản báo chí, cơ quan báo chí tiến hành rà soát các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành trên lĩnh vực báo chí, nhằm đề xuất sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với yêu cầu của tình hình mới, đồng thời tổ chức nghiên cứu, thể chế hoá đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về báo chí, đề xuất, kiến nghị cấp có thẩm quyền xây dựng và ban hành các văn bản pháp quy để tổ chức thực hiện góp phần tạo hành lang pháp lý hoàn thiện về báo chí.
Chủ động tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền, cơ quan chủ quản báo chí tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện cho hoạt động báo chí phát huy tốt vai trò, chức năng của mình, xây dựng hệ thống cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí đáp ứng yêu cầu công tác trong thời kỳ mới.
Phối hợp xây dựng và triển khai quy chế phối hợp giữa cơ quan an ninh với các cơ quan quản lý Nhà nước, các đơn vị hoạt động trên lĩnh vực báo chí về công tác bảo đảm an ninh và trật tự an toàn xã hội trong hoạt động báo chí trong đó có việc phối hợp với các cơ quan chức năng quản lý hiệu quả nội dung rao, quảng cáo báo rong, không vì mục đích thương mại mà ảnh hưởng đến an ninh tư tưởng.
Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan Trung ương và địa phương tiến hành kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động báo chí, không để gây dư luận phức tạp, không ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan báo chí, kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu văn hoá phẩm vào trong nước, không để nhập khẩu những ấn phẩm có nội dung xấu, phức tạp, nhạy cảm. Thực hiện các biện pháp tạo môi trường thuận lợi cho báo chí phát triển.
Sáu là, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực hoạt động trong lĩnh vực báo chí
Các cơ quan báo chí xây dựng quy hoạch cán bộ, đảm bảo quy trình đào tạo, bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo từ cấp trưởng, phó phòng trở lên; xây dựng cơ cấu nguồn nhân lực báo chí phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và thực tế phát triển trong từng giai đoạn cụ thể; đào tạo chuyên sâu cho các lĩnh vực liên quan đến các khâu của hoạt động báo chí.
Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên cả về lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp với nhiều hình thức, cấp độ trên cơ sở yêu cầu thực tế; kết hợp các hình thức đào tạo trong nước và ngoài nước; chú trọng nội dung chương trình đào tạo, bồi dưỡng toàn diện về lý luận chính trị, ngoại ngữ, tin học, chuyên môn, nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu và xu thế hội nhập. Đào tạo đội ngũ chuyên gia báo chí giỏi trong những lĩnh vực chủ yếu như kinh tế, chính trị, văn hoá - xã hội; có khả năng bình luận, tổng hợp, phân tích sâu sắc về tầm chiến lược các vấn đề phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và địa phương, phản ứng nhanh với những luận điệu sai trái. Quan tâm đào tạo trình độ trên đại học về báo chí.
Đào tạo nhân lực marketing về báo chí, nhằm mở rộng thị trường, tăng số lượng và hình thức phát hành báo in, mở rộng diện phủ sóng phát thanh, truyền hình ra vùng lân cận.
Bảy là, tranh thủ huy động các nguồn vốn đầu tư để tăng cường cơ sở vật chất, hiện đại hóa kỹ thuật, công nghệ
Căn cứ Luật Báo chí, Luật Viễn thông, quy hoạch phát thanh, truyền hình xây dựng cơ chế, chính sách huy động các nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước, vốn viện trợ, vốn vay ưu đãi của nước ngoài, vốn từ các doanh nghiệp, xã hội… để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, hình thành các doanh nghiệp làm dịch vụ truyền dẫn phát sóng, các cơ sở in báo hiện đại.
Đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất tùy thuộc vào nguồn lực tài chính, quy mô tổ chức, trình độ khả năng của người sử dụng, nhiệm vụ, năng lực của các cơ quan báo chí trong từng giai đoạn cụ thể.
Lựa chọn hình thức phù hợp: Tỉnh đầu tư toàn bộ kinh phí hoặc kêu gọi đầu tư từ các doanh nghiệp để xây dựng khu trung tâm thông tin báo chí .
Tranh thủ các nguồn vốn để hiện đại hóa kỹ thuật, công nghệ góp phần nâng cao chất lượng nội dung sản phẩm báo chí.
Đỗ Hữu Quyết
Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Thanh Hóa