Xác định đại hội cấp cơ sở là tiền đề quan trọng bảo đảm thành công của đại hội đại biểu cấp trên cơ sở và Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, do vậy Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã tập trung chỉ đạo thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 37- CT/TW ngày 4/8/2009 của Bộ Chính trị và xây dựng Kế hoạch số 53- KH/TU ngày 13/10/2009 để cụ thể hoá nội dung và các bước triển khai tổ chức đại hội từ cấp cơ sở đến cấp tỉnh. Theo đó Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã chọn 16 đảng bộ cơ sở thực hiện chủ trương thí điểm đại hội trực tiếp bầu Ban Thường vụ, Bí thư, Phó bí thư; chọn 23 chi, đảng bộ cơ sở đại hội điểm để rút kinh nghiệm chỉ đạo chung. Tính đến ngày 30/6/2010, 100% (638/638) tổ chức cơ sở đảng trong toàn Đảng bộ đã hoàn thành đúng tiến độ đại hội cơ sở nhiệm kỳ 2010 - 2015. Nhiều Đảng bộ như Cồn Cỏ, Gio Linh, Cam Lộ, Triệu Phong, Hải Lăng, Quân sự, Biên phòng, Công an, Dân chính Đảng đã sớm hoàn thành đại hội cấp cơ sở từ giữa tháng 6/2010.

Riêng đối với đại hội thí điểm trực tiếp bầu Ban Thường vụ, Bí thư và Phó bí thư, vì đây là chủ trương mới, lần đầu tiên được thực hiện trong đại hội Đảng nên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã tập trung chỉ đạo chặt chẽ, thận trọng. Đã xây dựng kế hoạch cụ thể, xác định rõ phạm vi, đối tượng, nội dung, các bước tiến hành và thời gian thực hiện; cụ thể hoá quy trình chuẩn bị nhân sự trước đại hội; trình tự bầu Ban Thường vụ, Bí thư, Phó bí thư tại đại hội; phân công lãnh đạo, cán bộ chỉ đạo, theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ cơ sở thực hiện đúng các quy định. Bên cạnh đó, các huyện, thị, thành uỷ, đảng uỷ trực thuộc Tỉnh uỷ cũng đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo, xây dựng các văn bản hướng dẫn cơ sở; thành lập các tổ chỉ đạo đại hội với tinh thần quyết liệt, sâu sát để đảm bảo thời gian, tiến độ đại hội. Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã thành lập 12 đoàn kiểm tra công tác chỉ đạo đại hội cơ sở ở các huyện, thị, thành uỷ, đảng uỷ trực thuộc Tỉnh uỷ để kịp thời uốn nắn, điều chỉnh những hạn chế, sai sót trong quá trình chỉ đạo đại hội.

Nhìn chung, qua kết quả đại hội các tổ chức cơ sở Đảng nhiệm kỳ 2010 - 2015 cho thấy, hầu hết các Đảng bộ đều có sự chuẩn bị kỹ lưỡng theo đúng tinh thần Chỉ thị 37- CT/TW của Bộ Chính trị, các quy định, hướng dẫn của Trung ương và của Tỉnh uỷ. Công tác chuẩn bị văn kiện đại hội được tiến hành nghiêm túc, chu đáo. Dự thảo báo cáo chính trị của các Đảng bộ được gửi trước đến các chi bộ thảo luận, tham gia ý kiến, sau đó các Đảng uỷ tiếp thu, hoàn chỉnh và trình đại hội, do đó, các ý kiến phát biểu tại đại hội được chọn lọc theo chuyên đề, có chất lượng, không chung chung. Nội dung các báo cáo đã tập trung tổng kết việc thực hiện nghị quyết đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ qua, đánh giá kết quả đạt được, những ưu, khuyết điểm và chỉ rõ các nguyên nhân chủ quan, khách quan, từ đó xác định mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ nhiệm kỳ tới của Đảng bộ. Báo cáo kiểm điểm của Ban Chấp hành đã thể hiện đúng tinh thần phê bình và tự phê bình trong đảng, gắn với việc thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.

Các báo cáo tổng hợp ý kiến đóng góp vào các dự thảo văn kiện trình đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng và báo cáo chính trị của các huyện, thị, thành uỷ và Đảng uỷ trực thuộc đã tập trung nhiều ý kiến xác đáng vào các nội dung phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, công tác xây dựng đảng và hệ thống chính trị, những vấn đề bức xúc rút ra từ thực tiễn như: công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí; thẩm quyền thi hành kỷ luật đảng viên; vai trò lãnh đạo của các chi- đảng bộ trong các cơ quan, doanh nghiệp... Hầu hết các ý kiến đều bày tỏ và phản ánh nguyện vọng của cán bộ, đảng viên và nhân dân mong muốn sau đại hội những lĩnh vực trên sẽ có sự chuyển biến tích cực hơn; tổ chức Đảng, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể ngày càng vững mạnh hơn...

Các cấp uỷ đã chuẩn bị đề án nhân sự khoá mới một cách chặt chẽ, đảm bảo quy trình, nguyên tắc và thủ tục. Việc bầu ban chấp hành nhiệm kỳ mới của Đảng bộ, bầu đoàn đại biểu dự đại hội cấp trên đã bám sát các hướng dẫn, quy định. Cơ bản các đại hội cơ sở bầu đủ số lượng ban chấp hành đúng theo đề án nhân sự đã được phê duyệt. Danh sách bầu ban chấp hành đảm bảo số dư theo quy định ( ít nhất là 15%). Nhiều đơn vị có số lượng đảng viên ứng cử vào ban chấp hành khoá mới tỷ lệ khá cao. Hầu hết các đồng chí cán bộ chủ chốt trúng cử với số phiếu cao, có nơi đạt 100%. Số cấp uỷ viên có trình độ chuyên môn cao đẳng, đại học và trung cấp, cao cấp về lý luận chính trị tăng so với nhiệm kỳ trước. Nhiều cấp uỷ có tuổi bình quân trẻ hơn so với khoá trước. Công tác điều hành đại hội đảm bảo các nguyên tắc, quy định... Thành công của đại hội các tổ chức cơ sở Đảng đã thể hiện tinh thần làm việc khẩn trương, trách nhiệm, đoàn kết, dân chủ của các Đảng bộ.

Công tác tuyên truyền trước, trong và sau đại hội đã được các Đảng bộ cơ sở chú trọng, góp phần không nhỏ vào thành công của đại hội. Nhiều đơn vị, địa phương đã phát động các phong trào thi đua yêu nước, các hoạt động văn hoá, văn nghệ, TDTT trong cán bộ, đảng viên, công nhân viên chức và nhân dân; tổ chức khánh thành, khởi công các công trình chào mừng đại hội...đã tạo ra khí thế phấn khởi, sôi nổi, thu hút sự quan tâm theo dõi của cán bộ, đảng viên và nhân dân đến sự kiện chính trị quan trọng ở đơn vị, địa phương mình.

Tuy nhiên, qua thành công của đại hội các tổ chức cơ sở Đảng trong toàn tỉnh vẫn còn một số vấn đề đặt ra cần rút kinh nghiệm:

Thứ nhất: Trong công tác nhân sự vẫn còn có một số ít đơn vị chưa làm đúng quy trình, quy định theo hướng dẫn của Trung ương; công tác đánh giá cán bộ của một số cấp uỷ có mặt thiếu toàn diện nên còn trường hợp bầu Bí thư, Phó bí thư cấp uỷ không đúng với dự kiến. Có nơi chưa giải quyết tốt những vấn đề liên quan đến công tác nhân sự nên kết quả bầu cử BCH khoá mới không đúng với cơ cấu đã được phê duyệt.

Có nơi do nhận thức của đảng viên còn hạn chế, mang nặng tư tưởng dòng tộc, họ, làng… nên đại biểu trúng cử vẫn chưa phải là người tiêu biểu nhất cho Đảng bộ. Tỷ lệ cán bộ nữ, trẻ; trình độ chuyên môn và lý luận chính trị của cán bộ chủ chốt ở một số đảng bộ chưa đảm bảo yêu cầu.

Đối với các tổ chức cơ sở Đảng thực hiện thí điểm đại hội trực tiếp bầu Ban Thường vụ, Bí thư, Phó bí thư thời gian kéo dài do đại hội phải trực tiếp bầu cử 5- 6 lần đã ảnh hưởng phần nào đến chất lượng đại hội.

Thứ hai: Một số đơn vị chuẩn bị báo cáo văn kiện còn dàn trải, thiếu trọng tâm, trọng điểm, chưa đi sâu đánh giá cụ thể trên từng lĩnh vực, chưa so sánh, đối chiếu các chỉ tiêu, giải pháp thực hiện. Một số báo cáo còn nặng về nhiệm vụ chuyên môn, nhẹ về công tác xây dựng Đảng. Việc định hướng các mục tiêu chưa phù hợp với tiềm năng, lợi thế, còn ít những giải pháp đột phá để thực hiện những mục tiêu cơ bản của địa phương, đơn vị trong nhiệm kỳ tới...Một số tổ chức đảng chưa kiểm điểm sâu sắc sự lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện mục tiêu, chỉ tiêu đại hội nhiệm kỳ trước.

Việc tổ chức cho cán bộ, đảng viên tham gia đóng góp ý kiến vào Báo cáo chính trị của cấp trên và các Văn kiện của Trung ương chất lượng chưa cao. Đảng viên ít tham gia vào báo cáo kiểm điểm của ban chấp hành khoá cũ. Năng lực điều hành của đoàn chủ tịch ở một số đại hội còn thiếu linh hoạt, nhất là phần điều hành bầu cử...

Thứ ba: Công tác tuyên truyền phục vụ đại hội ở một số tổ chức cơ sở Đảng chưa được quan tâm đúng mức nên chưa tạo được sự quan tâm, theo dõi của cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn.

Thành công của đại hội các tổ chức cơ sở đảng trong toàn tỉnh đã mở ra một giai đoạn mới, tạo động lực quan trọng để các cấp uỷ Đảng phấn đấu sớm hoàn thành tốt nhiệm vụ trong thời kỳ mới. Vấn đề đặt ra hiện nay là sau đại hội đảng bộ cấp cơ sở, các cấp uỷ cần nhanh chóng sắp xếp, phân công cấp uỷ viên nhiệm kỳ mới; sớm ổn định tổ chức, bổ sung, hoàn thiện quy chế làm việc; cụ thể hoá và triển khai thực hiện nghị quyết đại hội; lãnh đạo đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phấn đấu hoàn thành tốt các chỉ tiêu, nhiệm vụ ngay từ đầu nhiệm kỳ, góp phần vào sự thành công của Đải hội tỉnh Đảng bộ lần thứ XV và Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI.

Hồ Văn Chính
BTG tỉnh ủy Quảng Trị