1. Hơn 34 năm thực hiện công cuộc đổi mới đất nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã nỗ lực vượt qua khó khăn thách thức, đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng và Bác Hồ đã chọn ngày một sáng tỏ hơn. Cùng với đó là những thách thức, cơ hội mới.

Ở các cơ quan Trung ương, chất lượng đội ngũ đảng viên khá cao, hầu hết đã trải nghiệm thực tiễn ở địa phương, đảm nhiệm tham mưu hoạch định chính sách tầm vĩ mô và trực tiếp tổ chức thực hiện. Tuy nhiên có một số đảng viên, chủ yếu là cán bộ đã nghỉ hưu nhưng chưa chuyển sinh hoạt đảng về địa phương, khi còn công tác, trong hội nghị không nói, khi vừa mới nghỉ công tác, rời khỏi phòng họp đã nói khác, làm khác, thậm chí công khai chống Đảng. Họ vào hùa với các thế lực thù địch, dựa vào những sai lầm, khuyết điểm của một bộ phận cán bộ, đảng viên và những vấn đề mới, nhạy cảm do thực tiễn đặt ra chưa được giải quyết để chống phá cách mạng nước ta. Truyền thông và mạng xã hội chưa được quy hoạch, quản lý chặt chẽ, một số phóng viên “mắt sáng nhưng tâm không trong”, chạy theo ma lực của đồng tiền, mặt trái của cơ chế thị trường, triệt để lợi dụng quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, sự phát triển của khoa học công nghệ, internet, mạng xã hội,... đẩy mạnh chiến lược “Diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, ngày càng quyết liệt, lợi dụng vấn đề “dân tộc”, “tôn giáo”, “dân chủ”, “nhân quyền”, chủ quyền lãnh thổ ngày càng công khai, trực diện hơn.

Để có thể góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng ở các cơ quan Trung ương trong điều kiện hiện nay, chúng ta phải đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tư tưởng và đây là yêu cầu sống còn của các cấp ủy đảng và đội ngũ cấp ủy viên, những nhà khoa học nghiên cứu lý luận chính trị và đội ngũ cán bộ của đảng làm công tác tuyên giáo, tập trung vào 2 nhiệm vụ trọng tâm: 1) Bồi dưỡng phẩm chất, năng lực, bản lĩnh chính trị cho cán bộ, đảng viên, người lao động ở các cơ quan Trung ương, góp phần xây dựng các cơ quan Trung ương trong sạch, vững mạnh, đoàn kết, giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng; 2) Nâng cao chất lượng công tác tư tưởng tại các tổ chức cơ sở đảng, đảng viên, người lao động ở các cơ quan Trung ương trong tình hình mới hiện nay.

2. Công tác tư tưởng luôn giữ vai trò quan trọng, nhằm bồi dưỡng phẩm chất, năng lực, bản lĩnh chính trị cho cán bộ, đảng viên, người lao động ở các cơ quan Trung ương, góp phần xây dựng các cơ quan Trung ương trong sạch, vững mạnh, đoàn kết, giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng

Khi trả lời phóng viên Thông tấn xã Việt Nam dịp kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nói: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ to lớn, vai trò và vị thế cao như ngày nay”; “Thực tiễn phong phú của cách mạng Việt Nam từ ngày có Đảng đến nay đã chứng minh rằng, sự lãnh đạo đúng đắn và sáng suốt của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng nước ta, làm nên nhiều kỳ tích trên đất nước Việt Nam”.

Các tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, người lao động ở các cơ quan Trung ương, cơ quan tham mưu, hoạch định chính sách tầm vĩ mô và trực tiếp tổ chức thực hiện, phải xác định rõ sứ mệnh đi trước một bước của công tác tư tưởng và giải pháp nắm, định hướng tư tưởng cho cán bộ, đảng viên, người lao động.

Một là, tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, tổ chức đảng đối với công tác tư tưởng. Đây là một trong những nội dung giải pháp quan trọng hàng đầu của các cấp ủy, tổ chức đảng, bảo đảm công tác tư tưởng luôn đúng quan điểm, đường lối của Đảng, thể hiện rõ vị trí, vai trò tiên phong, đi trước trong định hướng nhận thức và hành động cho cán bộ, đảng viên.

Hai là, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị, giáo dục truyền thống cho cán bộ, đảng viên, người lao động.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị bằng những nội dung, biện pháp phù hợp; trong đó, chú trọng đổi mới việc tổ chức học tập các nghị quyết, chỉ thị của Đảng; nâng cao tính định hướng chính trị, tính chiến đấu, tính thuyết phục trong từng nội dung, từng bài giảng. Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục làm cho cán bộ, đảng viên, người lao động thấm nhuần sâu sắc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, những nhận thức mới về nhiệm vụ của các cơ quan Trung ương; nhận rõ bản chất, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, đối tượng, đối tác của cách mạng Việt Nam. Cùng với đó, tăng cường giáo dục truyền thống tốt đẹp của dân tộc, của Đảng, của nhà nước và của ngành; những tấm gương tiêu biểu về chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và những điển hình tiên tiến trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong mọi hoàn cảnh, cán bộ, đảng viên phải thể hiện rõ bản lĩnh chính trị vững vàng, không dao động trước sự chống phá của các thế lực thù địch, sự tác động của các tệ nạn xã hội, luôn tu dưỡng, rèn luyện theo những giá trị cao đẹp của cuộc sống, loại bỏ lối sống ích kỷ, vô cảm, thực dụng, v.v.

Ba là, thường xuyên đổi mới hình thức, phương pháp công tác tư tưởng trong quản lý cán bộ, đảng viên.

Để thực hiện được nội dung này, đòi hỏi cấp ủy các cấp, trực tiếp là bí thư cấp ủy phải tích cực tìm tòi, sáng tạo, vận dụng linh hoạt những hình thức, phương pháp tiến hành công tác tư tưởng sinh động, phù hợp với đặc điểm, khả năng, trình độ của cán bộ, đảng viên, người lao động. Đồng thời, quán triệt và thực hiện tốt nguyên tắc, quy trình: nắm, quản lý, dự báo, định hướng, giải quyết tư tưởng ngay từ cơ sở, không để phát sinh thành vấn đề lớn, phức tạp.

Kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác tổ chức và chính sách, quan tâm chăm lo, bảo đảm tốt đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, đảng viên, người lao động. Phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng trong công tác tư tưởng. Đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước gắn với phong trào “Xây dựng cơ quan văn hóa tốt đẹp, lành mạnh, phong phú trong các cơ quan Trung ương” và phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; tổ chức tốt hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, giao lưu, các cuộc thi, mô hình, câu lạc bộ,... tạo sự phong phú, hấp dẫn, môi trường tốt đẹp để cán bộ, đảng viên, người lao động học tập, công tác, rèn luyện.

Trong tiến hành công tác tư tưởng, cần đề cao dân chủ, chống mọi biểu hiện mệnh lệnh hành chính, áp đặt. Công tác tư tưởng trong quản lý cán bộ, đảng viên phải được tiến hành thường xuyên, liên tục; tuy nhiên, cũng cần tập trung vào những thời điểm nhạy cảm, dễ dẫn đến vi phạm như: dịp diễn ra các sự kiện quan trọng của đất nước; ngày lễ, Tết; ngày nghỉ, giờ nghỉ,… từ đó có biện pháp tiến hành công tác tư tưởng phù hợp nhằm ngăn ngừa, hạn chế vi phạm. Khi có vụ việc xảy ra, cần tìm rõ nguyên nhân, xác định trách nhiệm rõ ràng, rút kinh nghiệm nghiêm túc, xử lý dứt điểm, đúng quy định, không để kéo dài.

Bốn là, đẩy mạnh đấu tranh phản bác các quan điểm, tư tưởng sai trái, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong các cơ quan Trung ương.

Đây là nội dung, nhiệm vụ quan trọng của công tác tư tưởng hiện nay. Theo đó, lãnh đạo, cấp ủy các cấp phải quán triệt, thực hiện tốt Nghị quyết 35-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa XII về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”; chủ động đấu tranh, phản bác, vạch rõ thực chất của những quan điểm, tư tưởng sai trái của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị; làm cho cán bộ, đảng viên có sức “đề kháng” tốt, không nghe, không theo những thông tin xấu độc, trái chiều. Qua đó, tạo sự thống nhất, đồng thuận cao về tư tưởng trong các cơ quan Trung ương, góp phần bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, chia rẽ Đảng, Nhà nước, với nhân dân của các thế lực thù địch.

Quá trình thực hiện, phải kết hợp chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, “xây” là cơ bản, “chống” phải quyết liệt, hiệu quả. Trong “xây”, cần chủ động thông tin tích cực, kịp thời định hướng tư tưởng cho mọi cán bộ, đảng viên trước những vấn đề phức tạp, nhạy cảm; đẩy mạnh tuyên truyền gương “người tốt, việc tốt”, nhân rộng điển hình, những cái hay, cái đẹp, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong từng cơ quan và nhân dân; giáo dục ý thức chấp hành nghiêm quy định về phát ngôn, cung cấp thông tin cho báo chí, sử dụng intetnet, tham gia mạng xã hội cho cán bộ, đảng viên, người lao động. Trong “chống”, cần chủ động, nhạy bén và phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng, phương tiện, nhất là lực lượng nòng cốt trong các cơ quan, các cơ quan báo chí, xuất bản, văn học, nghệ thuật; đồng thời, tích cực ứng dụng khoa học - công nghệ, triển khai các giải pháp kỹ thuật để nâng cao hiệu quả đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên internet, mạng xã hội, v.v.

Năm là, nêu cao vai trò gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Sự mẫu mực, nêu gương, nói đi đôi với làm của lãnh đạo các cấp là mệnh lệnh không lời, có sức thuyết phục cao đối với cán bộ, đảng viên, người lao động, làm cho họ yêu mến cơ quan, yên tâm công tác, tin tưởng vào cán bộ lãnh đạo các cấp. Vì vậy, đội ngũ cán bộ, đảng viên phải quán triệt, thực hiện tốt các quy định về nêu gương, nhất là Quy định 08-QĐi/TW của Hội nghị Trung ương 8 khóa XII về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương”. Đồng thời, thực hiện nghiêm việc cam kết, tu dưỡng, rèn luyện bản thân theo Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; xây dựng tác phong làm việc dân chủ, khoa học, lối sống trong sạch, lành mạnh, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, không có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, thực sự là người cán bộ, đảng viên “vừa hồng, vừa chuyên”, tấm gương sáng để cán bộ, đảng viên và nhân dân noi theo.

3. Giải pháp nâng cao chất lượng công tác tư tưởng; nắm bắt, kịp thời định hướng tư tưởng đối với cán bộ, đảng viên, người lao động tại các tổ chức cơ sở đảng ở các cơ quan Trung ương trong tình hình mới hiện nay.

Từ thực tiễn quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay cho thấy, trên cương vị của một Đảng duy nhất cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước và xã hội, nhiệm vụ, trách nhiệm của Đảng hết sức nặng nề. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII Đảng Cộng sản Việt Nam đã có các đánh giá sâu sắc công tác xây dựng Đảng, theo đó bốn nguy cơ mà Đảng ta chỉ ra vẫn còn, có mặt diễn biến phức tạp. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí chưa bị đẩy lùi. Một số mặt công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị chuyển biến chậm.

Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII Đảng Cộng sản Việt Nam cũng đã xác định một trong số các nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu đó là: tăng cường xây dựng chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Có thể nói, trong xây dựng chỉnh đốn Đảng, công tác tư tưởng là một bộ phận đặc biệt quan trọng trong hoạt động của Đảng nhằm xây dựng, bồi đắp nền tảng chính trị, tuyên truyền, giáo dục, động viên và tổ chức nhân dân thực hiện các nhiệm vụ cách mạng, khẳng định vai trò tiên phong của Đảng.

Tại các tổ chức cơ sở Đảng, công tác tư tưởng là nhiệm vụ của tất cả đảng viên, của cấp ủy, đồng chí bí thư cấp ủy nhằm tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, nhằm tạo sự thống nhất tư tưởng trong Đảng, sự đồng thuận của cán bộ, đảng viên và nhân dân; cổ vũ, động viên tinh thần sáng tạo cách mạng của nhân dân, đấu tranh chống các thế lực thù địch trên mặt trận tư tưởng, góp phần xây dựng nền văn hóa và con người mới xã hội chủ nghĩa, quảng bá hình ảnh tươi đẹp của đất nước, con người Việt Nam ra cộng đồng quốc tế.

Công tác tư tưởng của Đảng bao gồm ba bộ phận chủ yếu đó là công tác lý luận; công tác tuyên truyền và cổ động; công tác văn hóa - văn nghệ. Công tác lý luận là trách nhiệm và hoạt động của toàn Đảng, chủ yếu thuộc về cấp chiến lược. Tại các tổ chức cơ sở đảng, công tác tuyên truyền và cổ động, giữ vai trò xung kích trên mặt trận tư tưởng, có nhiệm vụ truyền bá rộng rãi, kịp thời đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước cho cán bộ, đảng viên và nhân dân; cổ vũ, động viên tinh thần sáng tạo cách mạng của nhân dân, đấu tranh chống các thế lực phản động trên mặt trận tư tưởng… Công tác văn hóa - văn nghệ có nhiệm vụ, thông qua những giá trị văn hóa, những hình tượng nghệ thuật, giáo dục cho cán bộ, đảng viên và nhân dân tinh thần yêu nước, yêu chế độ, tôn kính Đảng, giáo dục truyền thống dân tộc, truyền thống cách mạng, giáo dục đạo đức, thẩm mỹ góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và đấu tranh chống các quá trình xâm hại văn hóa.

Để nâng cao chất lượng công tác tư tưởng của Đảng, các tổ chức cơ sở Đảng ở các cơ quan Trung ương cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp sau đây:

Một là, nâng cao nhận thức của các tổ chức Đảng và đảng viên, đặc biệt là của các cấp ủy, chi bộ Đảng và người đứng đầu tổ chức Đảng về vai trò của công tác tư tưởng, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng đối với công tác tư tưởng nhằm tạo sự đồng thuận và nhất trí cao trong tư tưởng và hành động.

Hai là, đổi mới hình thức, cách thức tiến hành công tác tư tưởng. Về nội dung công tác tư tưởng phải bám sát mục tiêu, nhiệm vụ chính trị. Phát triển các hình thức, kênh tuyên truyền phù hợp với đặc điểm của các tổ chức cơ sở Đảng. Tiến hành đồng thời công tác chính trị tư tưởng với công tác tổ chức, cán bộ và công tác thi đua, khen thưởng. Thông tin phải kịp thời để định hướng, giáo dục chính trị tư tưởng của cán bộ, đảng viên và nhân dân trên các phương tiện thông tin đại chúng theo hướng kết hợp giữa “xây” và “chống”, trong đó lấy “xây” là cơ bản, chiến lược, lâu dài, lấy “chống” là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách. Thực hiện tốt phương châm “Lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực”, “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”. Qua đó, tạo hiệu ứng tác động lan tỏa trong các cơ quan báo chí và toàn xã hội.

Ba là, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, đồng thời xây dựng đội ngũ cán bộ tuyên truyền, tăng cường cơ sở vật chất - kỹ thuật cho công tác tư tưởng đáp ứng được yêu cầu trong tình hình mới. Đặc biệt trong bối cảnh các mạng xã hội, diễn đàn trên internet đã phát triển không ngừng và gắn kết sâu rộng vào đời sống, sinh hoạt hàng ngày của mọi người, phạm vi tuyên truyền, thông tin cả trong và ngoài nước, cả bằng tiếng Việt và ngoại ngữ.  

Bốn là, đẩy mạnh tuyên truyền, học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên, người lao động, đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Công tác chính trị, tư tưởng của các tổ chức cơ sở Đảng cần phải kịp thời, sâu sát, tránh bệnh hình thức. Việc nắm tình hình và định hướng tư tưởng cán bộ, đảng viên, phải kịp thời và chủ động.

Năm là, xây dựng các kế hoạch, chương trình, tổ chức các hoạt động văn hóa - văn nghệ nhằm giáo dục chính trị, tư tưởng, giáo dục đạo đức và thẩm mỹ cho cán bộ, đảng viên./.

ThS. Vũ Đức Nam