Tăng cường quản lý của địa phương trong kiểm soát ô nhiễm công nghiệp là nội
dung của Dự án Quản lý Nhà nước về Môi trường cấp tỉnh (VPEG) thuộc Dự án Môi
trường Việt Nam-Canada, với mục đích xây dựng năng lực về thể chế cho cấp trung
ương và địa phương để quản lý ô nhiễm công nghiệp có hiệu quả.
Trong đó các đối tác thực hiện là Sở Tài nguyên và Môi trường của tám tỉnh tham
gia dự án là Hà Nội, Đà Nẵng, Bình Dương, Bắc Ninh, Long An, Hải Dương, Quảng
Ngãi và Sóc Trăng.
Theo đánh giá của tiến sỹ Lê Kế Sơn, Phó Tổng cục
trưởng Tổng cục Môi trường, Giám đốc Quốc gia Dự án VPEG, sau gần 5 năm thực
hiện (2008-2013), dự án VPEG đã thu được một số kết quả khả quan, như xây dựng
được cơ sở dữ liệu trực tuyến kiểm kê công nghiệp ở Bình Dương; tạo dựng mô hình
quản lý môi trường làng nghề dựa vào cộng đồng ở Bắc Ninh; nâng cao vai trò lãnh
đạo trong quản lý ô nhiễm công nghiệp tại Sóc Trăng, thông qua kế hoạch 5 năm
quản lý ô nhiễm công nghiệp, huy động sự tham gia của các bên có liên quan và
sản xuất sạch hơn.
Dự án đã đề ra kế hoạch 5 năm quản lý ô nhiễm công
nghiệp-từ lý thuyết tới “Chương trình hành động” trong thực tế. Qua đó đã nâng
cao vai trò tham mưu, uy tín của Sở Tài nguyên và Môi trường trong quản lý ô
nhiễm công nghiệp tại địa phương.
Dự án cũng đã tạo điều kiện thuận lợi
cho việc xây dựng năng lực cho cán bộ các Sở Tài nguyên và Môi trường của 8
tỉnh, thành phố nói trên trong đánh giá sản xuất sạch hơn và khuyến khích các Sở
thiết lập mối quan hệ, phối hợp với những cơ quan, ban ngành có liên quan tại
địa phương, qua đó tham mưu, tư vấn về sản xuất sạch hơn và phổ biến cho các
doanh nghiệp thực hiện. Riêng trong giai đoạn 2010-2011, Dự án VPEG đã hỗ trợ 15
doanh nghiệp hoàn thành việc trình diễn đánh giá sản xuất sạch hơn.
Ngoài việc tổ chức các khóa đào tạo nâng cao kỹ năng thẩm định đánh giá
tác động môi trường (ĐTM) cho đội ngũ cán bộ thuộc các Sở Tài nguyên và Môi
trường, Dự án VPEG cũng đã hỗ trợ tám tỉnh, thành phố tiến hành việc lồng ghép
bình đẳng giới vào một số hoạt động quản lý ô nhiễm công nghiệp.
Các Sở
Tài nguyên và Môi trường các tỉnh Hải Dương, Sóc Trăng, Bình Dương và Long An dự
kiến sẽ thiết kế và triển khai thực hiện mô hình “Nâng cao vai trò của phụ nữ
trong các nhóm truyền thông và giám sát môi trường dựa vào cộng đồng” .
Riêng Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng và Quảng Ngãi sẽ xây dựng sổ
tay hướng dẫn về nhạy cảm giới, nâng cao năng lực các doanh nghiệp về ứng phó
với biến đổi khí hậu và sự cố môi trường. Sổ tay này không những được sử dụng
trong phạm vi các doanh nghiệp, mà còn hướng dẫn cho các cấp chính quyền địa
phương và cộng đồng ứng phó khi có sự cố xảy ra.
Tuy vậy, để nâng cao
tính bền vững của Dự án VPEG, cần phải xây dựng các văn bản pháp luật của Việt
Nam mang tính thực tiễn và hiệu quả cao; các kế hoạch và cơ chế phối hợp cụ thể.
Đặc biệt là nhận thức, năng lực và trách nhiệm về quản lý ô nhiễm công nghiệp
không chỉ dừng lại ở các cán bộ nhà nước, mà còn thuộc về trách nhiệm các cơ sở
công nghiệp và cộng đồng. Cũng như việc sử dụng hiệu quả các thiết bị quan trắc
môi trường đã được dự án trang bị và sự gắn kết chặt chẽ với quá trình phát
triển của Việt Nam./.
Văn Hào
(TTXVN)