Bị đánh đuổi, Mỹ đã dựng lên “Sự kiện Vịnh Bắc Bộ” để lấy cớ cho ngày 5-8-1964 đem máy bay đánh phá nhiều địa phương ven biển, các căn cứ, vị trí trú đậu tàu thuyền của Hải quân nhân dân Việt Nam (HQNDVN), mở đầu cho hành động leo thang chiến tranh phá hoại đối với miền Bắc nước ta. Cùng với quân và dân miền Bắc, nhất là các địa phương ven biển, HQNDVN đã giáng trả bọn xâm lược những đòn đích đáng, góp phần bắn rơi 8 máy bay và làm bị thương nhiều chiếc khác, bắt sống giặc lái, làm thất bại bước đầu âm mưu phá hoại miền Bắc của đế quốc Mỹ.

Chiến thắng ngày 2 và 5-8-1964 đã mở đầu trang sử chiến đấu và chiến thắng hào hùng của HQNDVN, góp phần cổ vũ toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta ở miền Bắc và đồng bào miền Nam thi đua đánh giặc lập công, quyết tâm giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước. Chiến thắng ngày 2 và 5-8-1964 đã trở thành truyền thống vẻ vang đánh thắng trận đầu của HQNDVN; mãi mãi là biểu tượng của ý chí kiên cường bất khuất Việt Nam; là sự khẳng định ý chí dám đánh, quyết đánh và biết đánh thắng giặc Mỹ xâm lược của HQNDVN nói riêng và toàn quân, toàn dân ta nói chung. Đây còn là chiến thắng của sức mạnh tinh thần toàn dân tộc, của trí tuệ và nghệ thuật quân sự Việt Nam “lấy ít địch nhiều, lấy nhỏ đánh lớn”; phát huy tổng lực sức mạnh của cả dân tộc đánh thắng kẻ thù mạnh hơn ta gấp nhiều lần bằng các trang bị, vũ khí hiện có, khẳng định tính đúng đắn của đường lối chiến tranh nhân dân do Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo. Đó là cuộc đọ sức quyết liệt giữa lực lượng và thế trận chiến tranh nhân dân trên biển của quân và dân miền Bắc với sức mạnh của hải quân và không quân Mỹ. Là thắng lợi của công tác huấn luyện, xây dựng lực lượng và chuẩn bị chu đáo trước khi bước vào trận đánh và tinh thần cảnh giác cách mạng, SSCĐ của các lực lượng trên hướng biển, trong đó HQNDVN giữ vai trò nòng cốt. Chiến thắng trận đầu là một đòn cảnh cáo đối với Mỹ và chính quyền Sài Gòn, tạo ra một tiếng vang lớn trên trường quốc tế, khẳng định ý chí kiên cường bất khuất của dân tộc Việt Nam, một dân tộc nhỏ bé nhưng không chịu khuất phục trước bất kỳ kẻ thù xâm lược nào. Chiến thắng trận đầu là tiền đề và là cơ sở để Đảng ta xây dựng quyết tâm, động viên và phát huy sức mạnh của toàn dân tộc, kêu gọi sự ủng hộ của bạn bè quốc tế để giành nhiều thắng lợi lớn hơn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Phát huy tinh thần quật cường của chiến thắng trận đầu, trong suốt 20 năm chống Mỹ, cứu nước đầy gian khổ, HQNDVN với vai trò là lực lượng nòng cốt trong thế trận chiến tranh nhân dân trên biển đã độc lập và hiệp đồng với các lực lượng khác đánh đuổi, đánh chìm nhiều tàu địch; bắn rơi, bắn cháy nhiều máy bay; tiêu diệt nhiều sinh lực, phá huỷ nhiều phương tiện chiến tranh; phá phong tỏa đường biển của địch, mở đường Hồ Chí Minh trên biển, chi viện đắc lực cho chiến trường miền Nam, giải phóng các đảo, góp phần cùng quân dân cả nước giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Trong sự nghiệp đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo, HQNDVN luôn nêu cao vai trò nòng cốt cùng với các lực lượng khác ngăn chặn có hiệu quả những âm mưu, hành động lấn chiếm, xâm phạm chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc, từng bước xây dựng thế trận liên hoàn vững chắc trên biển, đảo, bờ. Điều đó khẳng định, HQNDVN đã kế thừa và phát huy truyền thống cùng những kinh nghiệm và bài học quý báu từ chiến thắng trận đầu vào thực tiễn xây dựng, chiến đấu của Quân chủng; vận dụng sáng tạo đường lối quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân của Đảng trong từng điều kiện và hoàn cảnh cụ thể; đồng thời qua đó HQNDVN cũng đã đóng góp tích cực vào việc nghiên cứu tổng kết chiến tranh, phát triển lý luận nghệ thuật quân sự Hải quân, xây dựng HQNDVN hiện đại trong giai đoạn mới.

50 năm đã qua, nhưng khí thế hào hùng cùng những bài học kinh nghiệm quý báu từ chiến thắng trận đầu vẫn còn nguyên giá trị, nhắc nhở chúng ta phải luôn mài sắc ý chí chiến đấu, cảnh giác, nắm chắc âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, nêu cao hơn nữa tinh thần độc lập, tự chủ, tự cường, dám đánh, quyết đánh và quyết thắng kẻ thù trong mọi tình huống.

Hiện nay, tình hình trên biển đang có nhiều diễn biến căng thẳng, phức tạp, nước ngoài có nhiều hành động leo thang trên thực địa để thực hiện âm mưu độc chiếm Biển Đông, uy hiếp đến chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nước ta. Mặt khác, âm mưu, thủ đoạn chiến lược "Diễn biến hoà bình", bạo loạn lật đổ, nhằm xoá bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta của các thế lực thù địch đang diễn ra ngày càng phức tạp, tinh vi. Trước tình hình trên, nhiệm vụ xây dựng HQNDVN nhanh chóng tiến lên chính quy, hiện đại, đủ sức là lực lượng nòng cốt trong cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc đang ngày càng nặng nề, khẩn trương hơn bao giờ hết. Để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình, Quân chủng Hải quân cần phấn đấu thực hiện tốt những nội dung trọng tâm sau:

Một là, xây dựng Quân chủng vững mạnh về mọi mặt, lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở để nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ và khả năng SSCĐ. Tiếp tục quán triệt cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức sâu sắc Nghị quyết Trung ương 4 (khoá X) về “Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020” và Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”. Nhận thức sâu sắc âm mưu, thủ đoạn xâm phạm chủ quyền biển, đảo của các lực lượng nước ngoài, xác định rõ đối tượng, đối tác của cách mạng Việt Nam, đối tượng tác chiến của HQNDVN và yêu cầu cấp bách của nhiệm vụ bảo vệ biển, đảo trong tình hình mới. Nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, tinh thần trách nhiệm, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; rèn luyện ý chí quyết tâm dám đánh và biết đánh thắng kẻ thù xâm lược. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, chiến sĩ, QNCN, CNVQP có bản lĩnh chính trị kiên định vững vàng, trung thành tuyệt đối với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân, với chế độ xã hội chủ nghĩa, có ý chí quyết tâm SSCĐ cao, có trách nhiệm chính trị tốt, có đủ kiến thức, năng lực hoàn thành mọi nhiệm vụ.

Tăng c­ường giáo dục bản chất tốt đẹp, truyền thống vẻ vang của quân đội, Quân chủng anh hùng; xây dựng niềm tin vào khả năng chiến thắng mọi kẻ thù xâm lư­ợc, nhất là trong điều kiện chiến tranh có sử dụng vũ khí công nghệ cao, trong điều kiện trang bị, vũ khí hiện có của Quân chủng còn hạn chế. Cùng toàn quân, toàn dân đánh bại mọi hành động xâm chiếm Biển Đông và làm thất bại âm mưu chiến lược "Diễn biến hoà bình", bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch trong và ngoài n­ước, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ và chế độ xã hội chủ nghĩa.

Hai là, kế thừa truyền thống đánh giặc giữ nư­ớc của cha ông, phát huy truyền thống đánh thắng trận đầu, nâng cao chất lượng huấn luyện, SSCĐ, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc. Cần tiếp tục nghiên cứu, tổng kết đúc rút những bài học kinh nghiệm quý báu trong chiến thắng trận đầu để vận dụng vào công tác xây dựng nhân tố tinh thần cho bộ đội cũng như công tác tổ chức, huấn luyện, xây dựng lực lượng Hải quân chính quy, hiện đại. Tập trung nâng cao hơn nữa chất l­ượng huấn luyện, SSCĐ và trình độ tác chiến của Quân chủng. Lấy nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo là mục tiêu của công tác huấn luyện; nắm chắc ph­ương châm "Cơ bản, thiết thực, vững chắc"; huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, sát với nhiệm vụ, các tình huống, các phương án chiến đấu, đối tượng tác chiến, tổ chức biên chế, trang bị, địa bàn hoạt động của từng đơn vị. Chú trọng huấn luyện cho các lực lượng mới của Quân chủng để nhanh chóng làm chủ các loại vũ khí trang bị hiện đại. Kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện chiến đấu với giáo dục chính trị, xây dựng nền nếp chính quy, quản lý kỷ luật.

Hoàn thiện và luyện tập thuần thục các ph­ương án SSCĐ, đặc biệt là các phương án hiệp đồng giữa các lực lượng trong Quân chủng cũng như với các lực lượng khác. Tăng cường diễn tập trong những điều kiện sát thực tế chiến đấu, trong điều kiện địch sử dụng vũ khí công nghệ cao, qua đó nâng cao trình độ chỉ huy cũng như­ bản lĩnh của cán bộ, chiến sĩ. Củng cố, xây dựng hệ thống công sự chiến đấu vững chắc, các khu sơ tán cất giấu lực l­ượng và trang bị kỹ thuật. Tăng cường quan sát, chủ động nắm chắc tình hình diễn biến trên các vùng biển, âm mưu, thủ đoạn của địch, không ngừng cảnh giác, xử lý tốt mọi tình huống, nâng cao khả năng SSCĐ, kiên quyết không để bị bất ngờ trong mọi tình huống.

Chủ động nghiên cứu phát triển lý luận quân sự Hải quân, nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm chiến đấu của các trận đánh trên sông, biển trong lịch sử dựng nước và giữ nước của cha ông, kết hợp với nghiên cứu kinh nghiệm trong các cuộc chiến tranh ở một số nước trên thế giới, làm cơ sở để nghiên cứu xây dựng cách đánh hiệu quả, phù hợp với địa hình, khí hậu, thủy văn và vũ khí trang bị kỹ thuật của ta, tiếp tục hoàn chỉnh các phương án bảo vệ vùng trời, vùng biển, hải đảo, thềm lục địa của Tổ quốc, SSCĐ và chiến thắng trong mọi tình huống.

Ba là, tăng c­ường đầu tư, mua sắm trang bị, đóng mới tàu thuyền, xây dựng cơ sở hạ tầng bảo đảm hậu cần, kỹ thuật; tiếp tục thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động "Quản lý, khai thác vũ khí trang bị kỹ thuật (VKTBKT) tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và an toàn giao thông" (Cuộc vận động 50) trong Quân chủng. Để đối phó có hiệu quả với chiến tranh, xung đột trên biển, đảo, cùng với nâng cao trình độ mọi mặt cần nhanh chóng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng bảo đảm hậu cần, kỹ thuật, nhất là cho các lực lượng mới của Quân chủng. Chủ động quy hoạch hệ thống cơ sở bảo đảm hậu cần, kỹ thuật hiện đại, đủ khả năng đáp ứng cho Quân chủng cả trong thời bình và thời chiến. Tiếp tục tạo mọi điều kiện và phát huy tinh thần tự chủ, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm của các cơ quan, nhà máy, xí nghiệp trong Quân chủng; kết hợp chặt chẽ với các ngành, các cấp của Trung ương, địa phương nhanh chóng triển khai các dự án, đề tài nghiên cứu khoa học và công nghệ, sản xuất, sửa chữa tàu chiến đấu, cũng nh­ư nghiên cứu khai thác, nâng cấp các loại VKTBKT cần thiết phục vụ cho các hoạt động tác chiến trên biển. Tăng cường mua sắm trang bị, hiện đại hóa Quân chủng Hải quân, bảo đảm cho các lực lượng của Quân chủng có đủ sức mạnh làm nòng cốt trong cuộc chiến tranh nhân dân trên biển, đủ sức quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc.

Trong điều kiện còn khó khăn, phấn đấu duy trì tốt số VKTBKT hiện có bằng cách phát huy ý thức tự lực tự cường, thực hiện tốt Cuộc vận động 50 trong Quân chủng. Bên cạnh việc đầu tư cho VKTBKT, cần làm tốt việc đầu tư cho chiến lược con người. Làm tốt việc tuyển chọn nguồn và huấn luyện, đào tạo, rèn luyện đột ngũ cán bộ, chiến sĩ có phẩm chất chính trị tốt, trình độ chuyên môn cao, có kỹ năng sử dụng hiệu quả các loại VKTBKT hiện đại trong điều kiện địch sử dụng các loại vũ khí công nghệ cao.

Chăm lo xây dựng kiện toàn tổ chức, lực lượng hậu cần trong Quân chủng tinh, mạnh, gắn xây dựng lực lượng hậu cần của Quân chủng với xây dựng tiềm lực hậu cần nhân dân, hậu cần khu vực phòng thủ ven biển vững mạnh với thế trận liên hoàn, vững chắc trên từng hướng, từng khu vực và trên toàn bộ vùng biển, bảo đảm cho Quân chủng SSCĐ thắng lợi trong mọi điều kiện hoàn cảnh.

Bốn là, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân trên biển, sẵn sàng đánh bại các cuộc tiến công trên h­­ướng biển bằng vũ khí công nghệ cao của kẻ thù đối với nước ta. Xây dựng HQNDVN, các cụm lực lượng chiến đấu gắn liền với việc xây dựng các lực lượng quản lý, bảo vệ biển, với các lực l­ượng nghiên cứu thăm dò, khai thác các nguồn lợi biển, triển khai rộng khắp từ khu vực biển gần đến biển xa, tạo thành thế trận liên hoàn chặt chẽ giữa biển-đảo-bờ. Phát huy tối đa sức mạnh của các lực lượng trên hướng biển, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trên biển vững chắc. Xây dựng cách đánh độc đáo, đánh địch từ xa đến gần, bằng tất cả các loại VKTBKT hiện có. Vận dụng và phát triển những bài học kinh nghiệm quý báu của Hải quân trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước để nâng cao hiệu quả chiến đấu của các lực lượng trong Quân chủng. Xây dựng lực lượng tự vệ biển rộng khắp, có cơ cấu hợp lý, quản lý, huấn luyện chu đáo. Nâng cao khả năng tổ chức chỉ huy và điều hành tác chiến trên biển ở các cấp, sẵn sàng đánh địch ở nhiều khu vực, nhiều hướng, hoàn thành tốt nhiệm vụ làm lực lượng nòng cốt trong thế trận quốc phòng toàn dân trên biển.

Động viên, phát huy sức mạnh tổng hợp của mọi cấp, mọi ngành khi có những tình huống phức tạp hoặc chiến tranh xảy ra. Đồng thời xây dựng mối quan hệ hiệp đồng chặt chẽ giữa Hải quân với các lực l­ượng vũ trang, các lực lượng quản lý, bảo vệ và nghiên cứu thăm dò, khai thác tài nguyên trên biển. Đẩy mạnh hoạt động đối ngoại quân sự, không ngừng củng cố mở rộng mối quan hệ hợp tác, hữu nghị với các nước, tăng cường hợp tác về quân sự, quốc phòng giữa HQNDVN với hải quân các nước, nhất là hải quân các nước trong khu vực, tạo sự hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, tạo thêm sức mạnh tổng hợp bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Năm là, làm tốt công tác tuyên truyền biển, đảo và công tác dân vận trên địa bàn đóng quân, xây dựng mối quan hệ đoàn kết gắn bó máu thịt với nhân dân. Tiếp tục quán triệt sâu sắc Nghị quyết của Đảng, không ngừng nâng cao kiến thức hiểu biết về biển, đảo, thường xuyên đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền. Phối hợp chặt chẽ với các hệ thống phát thanh, truyền hình, báo chí, cơ quan ngôn luận để từng bước mở rộng phạm vi tuyên truyền tới tất cả các tỉnh, thành phố trong cả nước. Nâng cao hơn nữa nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ trong Quân chủng, cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân trong cả nước về biển, đảo và yêu cầu xây dựng Hải quân hiện đại. Đi sâu tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về âm mưu, ý đồ, hành động can dự của các nước đối với Biển Đông; quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước ta trong giải quyết các vấn đề tranh chấp trên biển; truyền thống anh hùng và những hoạt động nổi bật của Hải quân trong cứu hộ, cứu nạn, giúp đỡ ngư dân làm ăn trên biển, trong bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Cùng cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương nơi đóng quân xây dựng địa bàn an toàn về chính trị. Mỗi con tàu, mỗi hòn đảo, mỗi đài, trạm, nhà giàn hoạt động trên biển phải là chỗ dựa vững chắc của nhân dân. Cùng với các địa phương, tiếp tục quán triệt và thực hiện tốt chủ trương đ­ưa đồng bào ra định c­ư, phát triển kinh tế - xã hội trên các đảo, đưa ngư­ dân ra làm ăn ở các vùng biển xa. Tổ chức tốt các khu dịch vụ hậu cần nghề cá ở các vùng biển, đảo xa bờ; đội tàu công ích, một mặt nâng cao hiệu quả đánh bắt xa bờ, mặt khác hướng dẫn, giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi để ngư­ dân các địa phương yên tâm làm ăn, góp phần khẳng định chủ quyền của ta trên biển. Tích cực tham gia các hoạt động tìm kiếm cứu nạn trên biển, làm sáng đẹp phẩm chất "Bộ đội Cụ Hồ” - Ng­ười chiến sĩ Hải quân trong lòng nhân dân.

Sáu là, tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh gắn với triển khai thực hiện các cuộc vận động, các khâu đột phá và dứt điểm của Quân chủng, của các cấp, các ngành; tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ chỉ huy, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”; Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Nâng cao hơn nữa chất lượng sinh hoạt tự phê bình và phê bình, làm chuyển biến thực sự về chính trị, tư­ tưởng, đạo đức và lối sống của cán bộ, đảng viên, ngăn chặn, đẩy lùi các biểu hiện tiêu cực, chấp hành nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, xây dựng mối đoàn kết thống nhất cao, tr­ước hết trong cấp uỷ, các tổ chức đảng. Đề cao ý thức đấu tranh chống tiêu cực, các biểu hiện vi phạm kỷ luật của Đảng, pháp luật Nhà n­ước và kỷ luật quân đội. Thực hiện tốt Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh "Bộ đội cụ Hồ” - Người chiến sĩ Hải quân”, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ tinh thần vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, khôn khéo, mưu trí xử lý các tình huống trên biển, sẵn sàng đương đầu với kẻ thù. Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng, nhất là đội ngũ cấp uỷ. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có đủ phẩm chất chính trị, năng lực thực hiện nhiệm vụ, góp phần xây dựng HQNDVN “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Chiến thắng trận đầu ngày 2 và 5-8-1964 là một mốc son trong lịch sử xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của HQNDVN anh hùng, mãi mãi là niềm tự hào của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Hải quân; là nguồn cổ vũ, động viên to lớn để cán bộ, chiến sĩ hôm nay giữ vững và phát huy lên một tầm cao mới trong sự nghiệp xây dựng Hải quân “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc.

Đô đốc, Tiến sĩ NGUYỄN VĂN HIẾN (Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Tư lệnh Hải quân)
(Nguồn: QĐND)