Đây là nhận định của PSG. TS. Trần Lê Nam, Trường Điện và Điện tử, Đại học Cao đẳng Dublin (University College of Dublin-UCD), trong cuộc trao đổi với phóng viên TTXVN tại châu Âu trước thềm chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tới Ireland từ ngày 1 đến 4/10, trong đó hợp tác giáo dục - đào tạo là một nội dung trọng tâm.

Theo PSG. TS. Trần Lê Nam, mặc dù thiết lập quan hệ ngoại giao khá muộn so với các quốc gia châu Âu khác vào năm 1996, Việt Nam và Ireland đã đạt được nhiều thành tựu hợp tác quan trọng trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo và khoa học - công nghệ.

Hằng năm, Chính phủ Ireland dành 30 suất học bổng toàn phần (gồm học phí, sinh hoạt phí, đi lại, thị thực) cho sinh viên Việt Nam theo học tại các trường đại học hàng đầu của Ireland. Đến nay, gần 300 học viên đã được nhận học bổng này để theo học các khoá học thạc sĩ trong các ngành đa dạng, từ kinh tế, tài chính tới khoa học tự nhiên, dược, kỹ thuật và giáo dục. Với sự hợp tác của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), Ireland cũng hỗ trợ Việt Nam một số học bổng sau đại học như một phần của chương trình quốc gia về giảm nghèo.

Gần đây, Ireland ra mắt chương trình tạo cơ hội cho các ứng viên tiến sĩ đủ điều kiện từ các đối tác đại học của Đại sứ quán Ireland tại Việt Nam được học 1 năm tại các trường đại học Ireland như một phần trong chương trình học lấy bằng tiến sĩ. Đặc biệt, từ năm 2015, chương trình trao đổi giáo dục song phương đã hỗ trợ các quan hệ đối tác giữa 15 trường đại học Việt Nam và 8 trường đại học Ireland trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

PSG. TS. Trần Lê Nam cho biết hợp tác song phương trong lĩnh vực khoa học-công nghệ cũng đạt được những thành công đáng ghi nhận. Năm 2010, chương trình Irish Aid đã hỗ trợ thành lập Sáng kiến Ireland - Việt Nam về phòng chống virus lây truyền qua đường máu (IVVI) dựa trên hợp tác giữa Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương Việt Nam và UCD.

Gần đây, Việt Nam và Ireland ưu tiên hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế nông nghiệp, an toàn thực phẩm và dinh dưỡng, môi trường và biến đổi khí hậu và đổi mới sáng tạo, thông qua các dự án chung giữa đối tác Việt Nam và Ireland do Chính phủ Ireland tài trợ. Hội đồng nghiên cứu Ireland và quỹ Irish Aid đã tài trợ cho dự án giải quyết các vấn đề về ô nhiễm không khí, khí thải nhà kính và các vấn đề sức khỏe liên quan tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Chính phủ Ireland cũng tài trợ dự án chung của trường Đại học Công nghệ Dublin (TU Dublin) và Đại học Huế (HU) để thành lập Trung tâm Nghiên cứu và Đổi mới Công nghệ Thực phẩm và Công nghệ Sinh học Ireland - Việt Nam (FABRIC) như một nền tảng cho các nghiên cứu trong các lĩnh vực cốt lõi như an toàn thực phẩm, thực phẩm chức năng và sản phẩm dinh dưỡng và dược liệu.

PSG. TS. Trần Lê Nam đánh giá các chương trình hợp tác về giáo dục - đào tạo và khoa học - công nghệ đã có những tác động hết sức tích cực và hiệu quả. Các cán bộ và sinh viên Việt Nam trở về sau các khóa học đã áp dụng những kinh nghiệm học tại Ireland vào các dự án ở Việt Nam. Nhiều chương trình đào tạo và nghiên cứu giúp học viên trang bị kỹ năng và khả năng xây dựng và phát triển ý tưởng kinh doanh ngay tại Việt Nam.

Với hợp tác giáo dục - đào tạo là một trọng tâm trong chuyến thăm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tới Ireland, PSG. TS. Trần Lê Nam cho rằng việc nâng cấp quan hệ song phương trong lĩnh vực này sẽ mở ra những cơ hội hợp tác sâu rộng hơn, đồng thời giúp hai nước nâng cao chất lượng giáo dục, nghiên cứu và phát triển nguồn nhân lực.

Cụ thể, hai bên sẽ thuận lợi hơn để tiếp tục hợp tác trong nghiên cứu và trao đổi sinh viên, đồng thời thúc đẩy triển khai Dự án 89 của Việt Nam tại các trường đại học Ireland, quảng bá Ireland là điểm đến cho các nhà nghiên cứu Việt Nam. Theo PSG. TS. Việt Nam có thể nhân cơ hội này kiến nghị Chính phủ Ireland tìm kiếm các chương trình học bổng mới để thay thế cho Chương trình học bổng chia sẻ kinh nghiệm phát triển Ireland IDEAS (Irish Development Experience Sharing Programme) đã kết thúc vào năm 2021.

Các trường đại học Việt Nam và Ireland cũng có cơ hội tăng cường trao đổi học thuật, nghiên cứu và chia sẻ kiến thức, như việc mở rộng các chương trình trao đổi sinh viên, không chỉ giới hạn ở các lĩnh vực truyền thống như quản trị kinh doanh, mà còn bao gồm các ngành khoa học - công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), robotics và công nghệ sinh học. Sinh viên Việt Nam có thể tiếp cận với các cơ sở nghiên cứu tiên tiến tại Ireland, trong khi giảng viên từ cả hai nước có thể hợp tác thực hiện các nghiên cứu đa quốc gia.

PSG. TS. Trần Lê Nam cho rằng việc nâng cấp quan hệ trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo cũng sẽ tạo điều kiện để các trường đại học và viện nghiên cứu của cả hai nước hợp tác chặt chẽ hơn trong các dự án nghiên cứu công nghệ cao. Ví dụ, Việt Nam có thể học hỏi từ các trung tâm nghiên cứu hàng đầu của Ireland, như UCD Nova, nơi cung cấp hỗ trợ cho các nhà khoa học và giảng viên thương mại hóa các ý tưởng sáng tạo.

Theo PSG. TS. Trần Lê Nam, các dự án nghiên cứu về năng lượng tái tạo, biến đổi khí hậu và dược phẩm có thể là những lĩnh vực ưu tiên, giúp các viện nghiên cứu Việt Nam học hỏi và tiếp cận với công nghệ tiên tiến của Ireland. Đồng thời, các nhà khoa học Ireland cũng sẽ có cơ hội tìm hiểu và giải quyết các vấn đề đặc thù ở Việt Nam như ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến nông nghiệp hoặc tình trạng lan truyền của các bệnh nhiệt đới.

TTXVN